Oppositiepartijen nemen justitieplan Geens onder vuur

Geens stelde gisteren zijn 135 pagina's tellende Justitieplan voor. Hij wil onder meer alle straffen grondig tegen het licht houden en de celstraf voorbehouden als ultiem redmiddel voor zware inbreuken. Waar al administratieve sanctionering voorzien is - "bijvoorbeeld in het sociaal, fiscaal en financieel strafrecht" - overweegt de minister "de penale sanctionering af te schaffen".

Volgens Geens wordt de strafrechtelijke weg immers nog te vaak gebruikt als de spreekwoordelijke stok achter de deur, waardoor het hele bestraffingsmodel aan transparantie inboet, schrijft ook De Tijd. Het brengt volgens de minister soms ook het principe in het gedrang dat je voor dezelfde feiten geen twee keer bestraft kan worden.

"Dus fraude zou niet meer strafrechtelijk worden aangepakt omdat het procedurele wat lastig is?", reageert voormalig staatssecretaris voor Fraudebestrijding John Crombez (SP.A). "Dat is maatschappelijk toch weinig proportioneel? Hij zou trouwens net zo goed het omgekeerde kunnen doen en zware fraude niet meer administratief afhandelen."

Volgens Crombez gaat het voorstel van Geens in tegen al het werk van de voorbije jaren. De bedoeling was net om kleine fraude meer administratief af te handelen, zodat de rechtbanken zich konden focussen op de grote fraudezaken. "Samen met hem hebben we de notie 'ernstige fiscale fraude' ingevoerd en speciale rechters in het vooruitzicht gesteld. Grote fraudeurs moeten naar de gevangenis kunnen blijven gaan", aldus de socialist.

Ook voor PS-Kamerlid Ahmed Laaoej gaat het om een nieuw bewijs van de "normvervaging" die volgens hem tekenend is voor de manier waarop de regering met N-VA, MR, CD&V en Open VLD omgaat met fraude. "De regering bewijst opnieuw dat ze niet van plan is met de nodige energie te strijden tegen fiscale fraude."

Volgens de PS'er lijkt de regering "niet langer van oordeel dat fiscale fraude een inbreuk is op de wet" en wil ze "fraudeurs de indruk geven dat ze er, in alle gevallen, onderuit raken zonder zich te mogen verantwoorden voor de rechter".

Ook oppositiepartijen Groen en PVDA willen niet dat de optie verdwijnt om grote fraudeurs nog naar de cel te sturen. "Nog maar eens een bewijs dat deze regering absoluut geen prioriteit maakt van de strijd tegen fiscale fraude", klinkt het. "Ook Justitie wordt hervormd op maat van de 1 procent."

"Deze regering beschermt de grote vissen, en laat de kleine vissen verdrinken", hekelt Groen-Kamerlid Stefaan Van Hecke (foto). Hij wil niet dat grote fraudeurs hun zaken louter administratief kunnen afhandelen, met weliswaar een boete, maar zonder strafblad of mogelijke celstraf. "Dit druist in tegen het ideaalbeeld van een klasseloze, effectieve en rechtvaardige justitie."

Ook de radicaal-linkse PVDA verslikte zich bij het lezen van dit voorstel. "Het justitieplan lijkt wel erg op het lijf geschreven van de cliënten die de minister vroeger als zakenadvocaat verdedigde", hekelt PVDA'er Ivo Flachet. "De samenleving voor miljarden oplichten is voortaan niet meer 'strafwaardig'. Hoezo, niet de regering van de 1 procent? "

Groen en PVDA vrezen voorts ook voor de toegankelijkheid van het gerecht. Ze verwijzen naar de eerdere verhoging van het rolrecht en waarschuwen dat de kloof tussen gerecht en burger weer groter kan worden door te snoeien in de vredegerechten.

Vlaams Belang heeft het dan weer over een "stimulusbeleid voor criminaliteit". Het plan-Geens vormt geen trendbreuk maar net een uitbreiding van het huidige "lakse beleid", oordeelt fractieleidster Barbara Pas. "De wet-Lejeune wordt dermate gebetonneerd dat gevangenen met een celstraf tot vijf jaar automatisch zullen worden vrijgelaten na de helft van hun straf", aldus Pas, die spreekt van een "geschenk voor criminelen".