"Zwartepietenspel over begroting is intellectueel oneerlijk"

In het zwartepietenspel over de begroting probeert federaal vicepremier Kris Peeters (CD&V) de gemoederen te sussen. "Spijtig", zo noemt hij dat spel, "en intellectueel oneerlijk." Ondertussen probeert iedereen - partijen én regeringen - elkaar de schuld te geven over het te hoog opgelopen begrotingstekort.

De basisvaststelling is alarmerend. België - wat wil zeggen: de optelsom van àlle bestuursniveaus - stevent voor het jaar 2014 af op een begrotingtekort van 3,3 procent. Dat is meer dan de prognose van 2,9 procent, en het is bovenal meer dan de Europese bovengrens van drie procent. Wat betekent dat een strafprocedure wederom een mogelijkheid wordt. 

Die vaststelling was in de Wetstraat aanleiding voor grote zenuwachtigheid, en een onvermijdelijke zwartepietenspel. Gewesten gaven de federale regering de schuld - of elkaar. Kris Peeters was degene die probeerde te sussen: "Dat zwartepietenspel is intellectueel oneerlijk." Volgens hem ligt de schuld niet bij de gewesten. "Het verschil tussen de regio's en het federale niveau is niet zo groot."

Boter op het hoofd

In de praktijk hebben alle bestuursniveaus boter op het hoofd. Zo geeft minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) aan. "Dit is een gedeelde verantwoordelijkheid."

Het federale tekort voor 2014 zal 2,8 procent bedragen: dat was voorzien maar het was wel al eerder naar boven bijgesteld.

En dan zijn er nog de gewestelijke cijfers: alle deelstaten samen klokken af op een tekort van 0,5 procent, goed voor 1,8 miljard. 800 miljoen daarvan is op rekening van Vlaanderen te schrijven, één miljard is voor Wallonië. Brussel is in evenwicht.

Het zwartepieten ging al snel van start. Er was Brussels begrotingsminister Guy Van Hengel (Open VLD) die zei dat de vorige Vlaamse regering "te creatief" had boekgehouden.

Of nog: Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) die meldde dat de federale regering nog altijd het leeuwendeel van het tekort voor haar rekening neemt. Waarop men er vanuit de Vlaamse regering meteen aan toevoegt dat het Waalse tekort veel groter is dan het Vlaamse, zeker in verhouding tot de omvang van de economie.

Politieke spelletjes

Daarbij worden veel politieke spelletjes gespeeld: iedereen heeft er strategisch belang bij om de andere met de vinger te wijzen. De MR van Charles Michel maakt geen deel uit van de Waalse en Brusselse regeringen, Guy Van Hengels Open VLD zat dan weer niet in de vorige Vlaamse ploeg, de N-VA van Geert Bourgeois niet in de vorige federale. En Kris Peeters, die was natuurlijk jarenlang Vlaams minister-president.

Wat doet Europa?

De vraag die er toe doet, is: hoe groot is de kans dat Europa België weer op het strafbankje zet? Want dat kan zware gevolgen hebben: in het slechtste geval bedeelt de Europese Commissie België met een monsterboete die in de honderden miljoenen kan lopen. Een andere mogelijkheid is dat een stuk van het budget gewoon bevroren wordt, zoals in het verleden al gebeurde. 

Volgens sommigen is er een goede kans dat België aan de zwaarste maatregelen ontsnapt, aangezien er voor de begroting 2015 meer structurele maatregelen zijn genomen. Bovendien pieken ook grotere landen als Frankrijk en Spanje boven de drie procent-norm. Dat de Europese Commissie echter vragen had bij een aantal structurele maatregelen spreekt dan weer tegen België.

De regering is nu van plan om een brief te schrijven aan de Europese Commissie, een strategie waarmee premier Michel vorig jaar al erger afwendde. "Maar die brief", zo waarschuwt men vanuit regeringskringen, "zal deze keer een stuk moeilijker te schrijven zijn."

Meest gelezen