"Hopelijk gaan besparingen NMBS niet ten koste van de veiligheid"

NMBS en Infrabel moeten de komende vijf jaar samen 2,1 miljard besparen, of een inlevering van 14 procent op hun totale dotatie. En nee, zo verzekert de nieuwbakken mobiliteitsminister Jacqueline Galant (MR), dat zal niet ten koste gaan van de veiligheid op het spoor.

Nochtans is dat net waarvoor de bonden bang zijn. “We vermoeden dat een aantal investeringen geblokkeerd zullen worden’, zegt Jean-Pierre Goossens van het socialistische ACOD in "De ochtend". “We hopen dat dat niet op het vlak van veiligheid is.”

David Geerts (foto), Kamerlid en NMBS-expert van SP.A, vreest hetzelfde. “Dit soort cijfers haal je niet zonder een zware besparing op de exploitatie“, zegt hij tegenover deredactie.be. Om er meteen een boutade tegenaan te gooien. “Vorige week is gesproken over minimale dienstverlening. Nu zitten we al in een scenario waarin helemaal geen dienstverlening meer is.”

Ook Groen-Kamerlid Stefaan Van Hecke voorspelt een zware impact op de reizigers. Volgens hem worden die zelfs “geschoffeerd”. “Zij werden al zwaar getroffen door veel vertragingen, afschaffing van lijnen en van vroege en late treinen. Deze extra loodzware besparingen zijn onaanvaardbaar.” Volgens Van Hecke zullen ze de treinreizigers weer naar de auto stuwen.

Geerts van zijn kant verwijst naar de jaren tachtig, toen Herman De Croo nog minister van Verkeer was. “Ook toen is fors bespaard. Dat had grote gevolgen op het vlak van veiligheid. Dit is hoe dan ook niet verstandig: een onderinvestering in het spoor kost achteraf bekeken altijd meer geld dan een constante investering.”

Waarop er dan wel bespaard zal worden? Op de allereerste plaats zullen de treintickets duurder worden. Goossens verwijst naar de plannen van de ceo van de NMBS, Jo Cornu, om de ticketprijzen voor school- en woonwerkverkeer te verhogen.”

Maar dat alleen zal niet volstaan. Nu haalt de NMBS ongeveer 600 miljoen euro inkomsten uit de ticketverkoop, en dat is exact het bedrag dat ze aan Infrabel betaalt om van de spoorinfrastructuur gebruik te maken. “Je kunt die inkomsten niet verdubbelen’, zegt Geerts.

Reizigersvereniging TreinTramBus vreest voor een “kaalslag” en een verschraling van het aanbod. “Kiest men opnieuw voor het schrappen van treinen ’s ochtends en ’s avonds? Zijn landelijke lijnen misschien helemaal in hun voortbestaan bedreigd? We vrezen dat het spoor uiteindelijk alleen nog in de spitsuren een rol van betekenis zal spelen’, klinkt het daar.

Een andere optie is het uitstellen of zelfs schrappen van geplande investeringen. Volgens Goossens zal de aanleg van het derde en vierde spoor tussen de havens van Zeebrugge en Gent worden uitgesteld. Volgens Geerts zal ook de aanleg van de sporen door de Liefkeshoektunnel vertraging oplopen. “Terwijl dat toch een project met economisch belang is.”

Op de vraag of de bonden actie zullen voeren, komt vooralsnog geen eenduidig antwoord. Jean-Pierre Goossens zegt samen met de reizigers actie te willen voeren. “Ik pleit er eerst en vooral toch voor om de reiziger bewust te maken.” Hij hoopt dat er snel een gesprek met Galant komt. “Anders zal het botsen.” Volgens hem is er hoe dan ook geen ruimte voor besparingen op het personeel.

Heel wat oorlogszuchtiger is de rethoriek bij de Franstalige bonden. Die spraken tegenover de RTBF van “een oorlogsverklaring” en zijn bang dat er tegen 2019 7.000 jobs sneuvelen. “We vrezen dat men op termijn enkel wil bewijzen dat de openbare dienst niet werkt. Tot mijnheer De Wever kan zeggen: regionaliseer de NMBS”’. Donderdag is er overleg onder de vakbonden.