"België pakt sociale fraude verkeerd aan"

Werknemers die tijdelijk in het buitenland aan de slag zijn, moeten werken tegen het minimumloon, de arbeidstijden en de gezondheids- en veiligheidsvoorschriften van hun gastland. Zo staat het in de Europese detacheringsrichtlijn. Socialezekerheidsbijdragen moeten in het thuisland worden betaald.

Diezelfde werknemers zijn verplicht een "A1-attest" te kunnen voorleggen dat uitgegeven is door het EU-land waar de sociale premies worden betaald. Zo'n document dat bewijst dat de betrokkene in orde is met de sociale zekerheid.

Wanneer het gastland fraude met zo'n detacheringsbewijs vermoedt, moet het contact opnemen met het land van uitgifte. Dat is een systeem dat zijn nut reeds bewezen heeft, vindt commissaris voor Werk en Sociale Zaken Laszlo Andor.

Volgens de Europese Commissie veegt België met de antimisbruikwet echter zijn voeten aan deze Europese regels en heeft het beslist unilateraal op te treden. Zo kan de sociale inspectie bij een vermoeden van fraude eisen dat de socialezekerheidsbijdragen hier betaald worden.

De Europese Commissie heeft daarom een tweede stap gezet in de inbreukprocedure tegen België. Die werd geopend in november vorig jaar, tot grote woede van toenmalig staatssecretaris voor Fraudebestrijding John Crombez (SP.A). "Ik ben die prietpraat van Barroso beu", zei hij toen. "Het mag niet van Europa, terwijl de Commissievoorzitter en Europees president Van Rompuy zelf erkennen dat er een groot probleem is."

Commissaris Andor legde toen zelf nog uit dat België het recht heeft om misbruik te controleren, maar dat niet unilateraal mag doen. Volgens de krant De Tijd erkent de Commissie ook nu dat er een probleem van sociale dumping is, maar dat de bestaande Europese regels niet zomaar opzijgeschoven mogen worden.

Het probleem van sociale dumping en detacheringsfraude staat al enkele jaren hoog op de politieke agenda in Europa. In april heeft het Europees Parlement nog een richtlijn goedgekeurd die de handhaving van de detacheringswetgeving moet verbeteren. Er werd onder meer overeengekomen dat de lidstaten meer controlemogelijkheden krijgen en zelf ook initiatieven mogen nemen, zolang die maar aangemeld worden bij de Commissie.

Strikt juridisch heeft de strijd tegen socialezekerheidsfraude daar echter niets mee te maken. In december 2013, toen de EU-lidstaten het reeds onderling eens waren geraakt over strengere controles, wees minister van Werk Monica De Coninck (SP.A) erop dat er weliswaar een dynamiek was gecreëerd waarbij verschillende EU-landen meer gegevens gaan uitwisselen.

De toekomstige eurocommissaris van Werk en Sociale Zaken, Marianne Thyssen (CD&V), krijgt het dossier van de strijd tegen sociale fraude ongetwijfeld op haar bord. Van inkomend voorzitter Jean-Claude Juncker kreeg ze reeds de opdracht de detacheringsrichtlijn (die dateert van 1996) te herzien om "risico's op sociale dumping" te vermijden.