Waarom ik geen eieren uit de winkel eet

Yves Drieghe en Bert Pieters richtten in 2017 The Vegan Network op. Dat platform wil mensen inspireren om plantaardig(er) te gaan leven. Aan de basis van de keuze voor een plantaardig dieet ligt voor veel van de mensen die geportretteerd worden voor The Vegan Network het dierenleed en de effecten op mens en milieu van de zuivel- en vleesindustrie.

Het antwoord is nochtans eenvoudig: er zijn te veel kippen. Wouter Wytink, van de Boerenbond, zegt het zelf: “Bloedluis is al tientallen jaren een probleem in de pluimveesector.”

Geen wonder, als je ziet hoe kippen samenhokken. Bij een scharrelei leven zo’n 9 kippen op een vierkante meter. Beeld je in dat je 9 mensen op een oppervlakte van 35 m² laat leven én werken.

Bij een vrije-uitloopei moeten de kippen naar buiten kunnen, maar vaak moeten ze met zijn duizenden door één deurtje. Zelfs de biokip kan met 3.000 zijn leefruimte delen en zit met maximum 6 per vierkante meter. Buiten krijgen ze 4 m² per kip. In de stal is er minstens 16 uur per dag licht, en de deuren naar de buitenruimte moeten niet open voor 11 ‘s ochtends. Kortom, de kippen zitten altijd als sardientjes in een doosje. En dan krijg je problemen zoals bloedluizen.

Ik zie niet in hoe een product dat in elke situatie op zo’n schaal geproduceerd wordt, gezond voor me kan zijn. De leefomstandigheden van de kippen zijn erbarmelijk, om over hun gezondheid nog maar te zwijgen. En de oplossingen zijn volgens de Boerenbond ook op zijn Belgisch: Wytink zei zelf: “Pluimveehouders bestrijden het met huis-tuin-en-keukenmiddeltjes.” Een geruststellende gedachte als het over onze voeding gaat.

Er zijn een pak alternatieven voor eieren. Ei-vervangers, maar ook simpele middeltjes, zoals zetmeel om pannenkoeken te bakken.

Of gewoon zelf thuis een paar kippen houden. Per 10 m² kan je er twee houden. Ga je tot 30 kippen, dan heb je een veldje van zo’n 150 m² nodig. En zeg eigenlijk maar bos: want kippen zijn bosdieren, ze houden van bomen om in te kruipen om zich beschermd te voelen, te slapen en van schaduw. Bovendien leven ze van nature in groepen tot dertig individuen. Ze hebben ook een sociale hiërarchie, ook wel pikorde genoemd. Dat woord is niet lukraak gekozen: kippen kunnen lelijk naar elkaar uithalen als het over de plek op de sociale ladder gaat.

Kan je je wat voorstellen bij wat het geeft als je een paar duizend exemplaren laat vechten om een plek in de pikorde? De pluimveehouder in ieder geval wel: ze kiezen ervoor om standaard de snavel van de kip zonder verdoving af te branden of te knippen (de bioboerderijen zijn hier een uitzondering op). Je kunt dat vergelijken bij het onverdoofd trekken van een tand inclusief het wortelkanaal.

Een pijnlijke zaak dus.

Maar wat nog pijnlijker is, is dat niet alleen die besmette eieren gevaarlijk zijn voor onze volksgezondheid. In een aantal gemeentes in Vlaanderen (Wuustwezel, Hoogstraten, Ravels) leven meer dan één miljoen kippen. Dat zorgt voor grote problemen bij de omwonenden, zoals resistentie van bacteriën, virussen, schimmels en effecten van fijn stof.

“Wie dat (het probleem van de bloedluizen) ooit kan oplossen, wordt rijk", zegt Wouter Wytynck van de Boerenbond. En daar draait de pluimvee-industrie natuurlijk ook om: economische belangen. De boeren worden nu vaak voor de keuze gesteld om het bedrijf te ruimen of te wachten op de rui bij een infectie (als de pluimen van de kippen vallen verdwijnen ook de bloedluizen). Die tweede methode is vaak de duurste, dus kiest de boer ervoor om de kippen te slachten. Wat er met die geruimde dieren gebeurt, is voorlopig onduidelijk.

In een land waar jaarlijks meer dan 300 miljoen (!) kippen geslacht worden (net geen 95% van alle geslachte dieren en bijna de helft daarvan zijn legkippen) kan het niet anders dan dat er problemen zijn met de kippen. En dat die problemen met de regelmaat van de klok op ons bord terechtkomen, of zelfs in bepaalde regio’s continu een effect op onze gezondheid hebben, mag je niet verbazen. Hoewel het Federaal Agentschap voor Voedselveiligheid vast wel een aantal steken heeft laten vallen, broeden we misschien ook eens beter op een ander recept dan eentje met ei.

VRT Nieuws wil op deredactie.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.