Mevrouw Zuhal Demir, maak aub uw belofte waar
Geert Hoste schrijft als ambassadeur van Amnesty International Vlaanderen. Hij is stand-upcomedian. In zijn conferences en opiniebijdrages toont hij zijn bijzondere interesse voor politiek en de kleine kantjes van mens en maatschappij.
"Luister niet naar wat politici zeggen, maar kijk naar wat ze doen." Dat is een gouden regel voor journalisten en in zekere zin ook voor politieke humoristen.
Bijna dag op dag een jaar geleden schreef ik hier een opiniestuk over het op te richten Federale Mensenrechteninstituut. Binnen het uur kwam er antwoord van het kabinet van minister Geens. En dat op een zondag! We zijn inmiddels een jaar verder, een stand van zaken.
Samen met de goednieuwsshow van de regering-Michel I, stelde staatssecretaris Demir dat het federale gelijkekansencentrum Unia weleens zou kunnen opgaan in een nieuw instituut voor de mensenrechten.
Ik was blij met die uitspraak, niet noodzakelijk met de inhoud, daar kom ik later op terug, maar wel dat het instituut nog steeds op tafel ligt. Want het ligt daar al een tijdje stof te vergaren.
In 1993 kwamen de VN-lidstaten overeen dat een Mensenrechteninstituut gewenst was. Wereldwijd zijn er 69 mensenrechteninstituten, waarvan 22 in Europa. Pas en Belgique.
Ons koninkrijk krijgt hierover jaarlijks een serieuze veeg uit de pan van de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties. De voorbije jaren beloofden zowel premier Michel als minister-president Bourgeois me persoonlijk dat het in orde komt. Ook minister Geens en de voormalige staatssecretaris Sleurs (N-VA) hebben gezegd er werk van te maken voor het einde van deze legislatuur.
En nu zit Zuhal Demir erop te kauwen.
De staatssecretaris wil de bestaande instellingen fusioneren, en alle onder brengen in één groot mensenrechteninstituut. Dat is goed nieuws… maar dan moet het wel gebeuren. Geen woorden, maar daden.
Bovendien moet de fusie leiden tot een versterking van het toezicht op de naleving van mensenrechten, en niet tot een verarming.
Het mag niet zo zijn dat de oefening zou worden aangegrepen om gevoelig te snoeien in de budgetten van de ‘onderdelen’ van het nieuwe instituut, zodat er uiteindelijk een tandeloos beestje achterblijft.
Het instituut moet behoorlijk gefinancierd zijn, maar eerst en vooral moet het in volledige onafhankelijkheid de taak van waakhond voor alle mensenrechten kunnen uitoefenen.
Die onafhankelijkheid is essentieel. Want mevrouw Demir suggereert bijvoorbeeld dat Unia zich niet zou mogen toeleggen op het uitschrijven van een advies over het boerkiniverbod, omdat dat een ‘non-issue’ is. Wel, een Mensenrechteninstituut moet precies dat kunnen doen: inspelen op noden en vragen vanuit de samenleving, zelf beslissen welke knelpunten aandacht en advies vragen, zelf identificeren waar ingegrepen moet worden. Onafhankelijk van de politieke agenda’s.
Blanke Vla
Terug naar de kern van dit betoog. Tot nu toe is er weinig vooruitgang geboekt sinds minister Geens een aantal maanden geleden zei dat hij zo goed als klaar was. De wissel tussen Sleurs en Demir zal daar wellicht voor iets tussen zitten. Demir heeft in de Kamer gezegd dat ze met Amnesty International wou spreken voor ze haar idee over het instituut uitwerkte.
Maar daar is nog niets van in huis gekomen. Ik hoop dat dat na het verlof wel gebeurt. Ergens tussen de boerkinidiscussie en voor de volgende zwartepietendiscussie. Tenminste als ondertussen de aandacht niet opgeëist wordt door het pak ‘Blanke Vla’* dat ik deze week in de koelkast van de supermarkt zag opduiken.
* Blanke Vla is een soort vloeibare pudding. In Nederland is er discussie of deze naam kwetsend of discriminerend is.
VRT Nieuws wil op deredactie.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.