Met Linux loop je minder risico op virussen dan met Windows - Ward Van den Broeck

Ward Van den Broeck is sinds een paar jaar opensourceadept. Hij is officieel gecertificeerd als Linux Professional (LPI.org) en heeft vorig jaar een adviesbureau opgericht, met als doel kmo's te begeleiden bij hun IT-strategieën (https://continu.online).

In de hoedanigheid van IT-adviseur was ik helaas helemaal niet verbaasd over de wereldwijde aanval met ransomware afgelopen weekend. De laatste jaren was deze vuiligheid gestaag in opmars, bij verschillende klanten heb ik al te maken gehad met infecties en veel tranen.

Deze wake-upcall heeft tot gevolg dat mensen zich afvragen hoe ze zich in godsnaam tegen zoiets kunnen beschermen. En het antwoord liet niet lang op zich wachten: “updaten, updaten, updaten!”.

En dat is juist.

Maar voor de gemiddelde kmo betekent dit ook een hoge kostprijs.

Updates betekenen een extra belasting op je computer, en een snellere veroudering. En we weten allemaal dat IT-devices geen goedkoop speelgoed zijn.

Waar ik me wél over heb verbaasd is het volgende: tot nu toe heeft er geen enkele expert (voor zover ik heb gelezen althans) degelijke alternatieven voor Windows-systemen voorgesteld.

Natuurlijk zijn die alternatieven in een acute situatie weinig relevant, maar als je je wilt voorbereiden op toekomstig onheil, zijn die alternatieven er zeker.

In eerste instantie zou men dan denken aan de Apple Mac-systemen. En dat zijn inderdaad prima machines. Maar dat zijn ook de duurste computers op de markt, met heel veel toeters en bellen die de gemiddelde kmo niet wil betalen voor al haar medewerkers. Maar wat is er dan nog mogelijk?

Sinds 1991 bestaat er een besturingssysteem dat GNU/Linux heet, of kortweg Linux. De voorganger (UNIX) voor dit systeem werd oorspronkelijk in 1969 ontwikkeld door Bell Laboratories (toen) van AT&T (een van de grotere telecomspelers in de VS). Toen was dit systeem allerminst een commerciële optie, zonder grafische interface en slechts een handvol applicaties. Maar de tijden zijn veranderd.

Vandaag bestaat Linux voornamelijk uit twee grote distributies. de Redhat-gebaseerde systemen, in gebruik door de meeste multinationals voor de serversystemen.

En de Debian-gebaseerde systemen, 100% gratis in gebruik, en door experts als het meest stabiele besturingssysteem ter wereld aangeprezen. Debian Linux wordt onder andere door HPE (Hewlett Packard Enterprise) gesponsord, naast tal van andere grote namen, waaronder ook BELNET, ons nationale researchnetwerk.

Meer nog, ruim 1 op de 5 Belgische websites wordt op een Debian Linux-systeem gedraaid. En de Android-telefoons die we allemaal kennen, zijn afgeleid van dezelfde kernel (de kernel is het stukje software dat communiceert tussen de hardware (de cpu, memory,..) en de applicaties (de tekstverwerker e.d.)).

Zelfs Tesla, de meest innovatieve autoconstructeur ter wereld, gebruikt voor de software in zijn wagens minstens gedeeltelijk een variant van Debian Linux. Er bestaan nog tientallen andere prachtige distributies (Arch, Slackware, openSuse, …), daar kan je meer over lezen op DistroWatch.com.

U vraagt zich natuurlijk af waarom Debian Linux zo'n stevige reputatie heeft. Die schuilt in het pure idee achter opensourceontwikkeling, en gaat als volgt: de honderden actieve ontwikkelaars die hieraan samenwerken, hebben géén gedeelde commerciële belangen.

Iedereen helpt vanuit zijn of haar eigen agenda. Wél hebben de ontwikkelaars één gemeenschappelijk doel: een zo goed en veelzijdig mogelijk besturingssysteem waarop men kan vertrouwen.

Dit is anders bij een businessmodel zoals dat van Microsoft. Daar kunnen mankementjes worden verzwegen om de verkoop niet in gevaar te brengen, met alle gevolgen van dien.

Honderden ontwikkelaars voor één systeem? Is dat geen enorme chaos? Zeker niet! Het ontwikkelingsproces wordt begeleid door een vast team, waar volgens democratische principes elke twee jaar een projectleider wordt verkozen.

Alle bijdragen van die honderden mensen worden gepeerreviewd en gescreend op stabiliteit en veiligheid, alvorens deze bijdragen in de software terechtkomen. Daarom bestaan er ook 3 varianten van elke Debian Linux-versie: experimenteel, testing en stabiel.

Niet alle opensourceprojecten werken op dezelfde manier, maar over het algemeen is een coreteam in combinatie met een levendige community iets wat vaker terugkomt bij de grotere projecten.

In de Linux-gemeenschap wordt vaak fel gedebatteerd over de betekenis van gratis. Is iets gratis als in gratis bier? Of ben je vrij om iets te gebruiken zoals je zelf wil? In het geval van Debian Linux is het besturingssysteem gratis om te downloaden, maar moet je natuurlijk wel betalen voor de hardware en eventuele hulp van derden.

Anderzijds mag je de Debian-software vrij naar eigen goeddunken aanpassen en gebruiken. Dit idee wordt heel mooi uitgelegd door Chris Andersen in zijn boek Free.

De laatste jaren is Debian Linux (en zijn afgeleiden) enorm ontwikkeld, en zijn er ook mooie grafische interfaces beschikbaar voor desktops en laptops. Als u webontwikkelaar bent, heeft u minstens al van Ubuntu (een populaire Debian-variant) gehoord. Daar komt bij dat er ook standaard een Office-suite, een mailprogramma en een webbrowser bij een Debian-installatie horen.

Ook de grotere merken hebben installatiebestanden ontwikkeld voor een aantal breed gebruikte softwarepakketten, zoals bijvoorbeeld Google Chrome, Skype of Mozilla Firefox.

Als u straks (of misschien vandaag al) meer en meer in de cloud wil gaan werken, wordt het besturingssysteem sowieso al veel minder belangrijk, omdat de cloudtoepassingen die je gebruikt niet meer op je eigen computer worden geïnstalleerd. Je hebt dan enkel een degelijke webbrowser nodig (Chrome of Firefox) om je werk te kunnen doen.

Een overstap van het ene naar het andere systeem is niet altijd rozengeur en manenschijn. Zo'n overstap is een proces dat breder gaat dan het technische aspect alleen, er is altijd een vorm van veranderingsmanagement en uitgekiende planning nodig om van een overstap een succes te maken.

100% veiligheid kan niemand garanderen, maar de grofste cyberaanvallen zijn vandaag nog steeds gericht tegen Windows-systemen. Een Windows-systeem updaten is een traag proces, vergeleken met Linux. Gebruik je Linux en update je regelmatig? Dan zal je toch significant minder risico lopen dan een Windows-gebruiker.

Oh en als laatste argument, in Linux kan je heel eenvoudig back-ups maken van je hele systeem, tot aan je bureaubladachtergrond toe.