Kom op tegen Roundup! - Kolet Janssen

Kolet Janssen is auteur, oud-lerares, (pleeg)moeder en oma.

Een ziekte als kanker bestaat in vele vormen en je kunt ze niet allemaal voorkomen. We weten beter dan vroeger welke stoffen kankerverwekkend zijn en we bannen die zo veel mogelijk uit ons leven. Nicotine, verdachte kleurstoffen, schadelijke lijm- en verfsoorten, fijn stof enzovoort. Het geeft allemaal geen absolute garantie op een kankervrij leven, maar alle beetjes helpen. En we eten fruit en groente, want wie weet helpt dat ook.

Acties als Kom op tegen Kanker maken ons meer alert en bewust. Daar gaat allemaal veel tijd, energie en geld in zitten. Maar dat hebben we ervoor over, want kanker willen we kost wat kost voorkomen en de wereld uit helpen. Behalve als er andere belangen mee gemoeid blijken te zijn…

Waarom zijn we immers niet wat drastischer als het gaat over een kankerverwekkende onkruidverdelger als Roundup? In de discussie daarover wordt er opeens gepleit om alleen rekening te houden met wetenschappelijke argumenten en geen conclusies te trekken vanuit emotionele motieven. Nochtans is onlangs gebleken dat producent Monsanto niet zoveel scrupules had en lustig eigen ‘wetenschappelijke studies’ de wereld instuurde, die Roundup natuurlijk als een onschuldig middel voorstelden. Een mens zou van minder emotioneel worden…

Kleine tuiniers mogen voortaan geen Roundup meer gebruiken. Ze mogen het wel nog kopen. Het komt er dus op aan hen te betrappen. Welke politie-eenheid gaan we daarvoor inschakelen? Of moeten we rekenen op de gewetensvolheid van de kleine tuinier? Voor de landbouw-in-het-groot kan een beslissing over het product alleen Europees genomen worden. Die hebben onlangs nog een vergunning voor zeven jaar toegekend. Wie van ons zou zijn kind nog zeven jaar blootstellen aan iets gevaarlijks, ook al is het nog niet helemaal bewezen?

‘Er zijn geen alternatieven’, zegt de Boerenbond. Als iets dat ingeburgerd is, plots moet veranderen omdat het schadelijk blijkt, lijken er op het eerste gezicht nooit alternatieven te bestaan. Dat was met asbest zo en ook met dieselmotoren. Maar uiteindelijk vinden mensen altijd andere oplossingen, al moeten ze daar soms een beetje naar zoeken. Pas als het mes echt op de keel staat, blijkt het vaak ook anders te kunnen. Een landbouw die alleen kan overleven door afhankelijk te zijn van kankerverwekkende stoffen, heeft op de lange duur toch geen toekomst.

Er moet dringend werk gemaakt worden van een landbouw die leefbaar is voor boeren en gezond voor wie de producten consumeert. Het heeft geen zin om scheve toestanden nog langer in stand te houden. Het gedoe rond Roundup is overigens echt niet recent: er zijn al jarenlang berichten over de schadelijkheid van het product. Er was dus tijd zat om naar alternatieven te zoeken.

Het is hypocriet om ons te sussen met een Kom op tegen Kanker-verhaal en tegelijkertijd zo lang te wachten vooraleer Roundup te verbieden. Als we echt kanker de pas willen afsnijden, moeten we ook durven actie ondernemen als dat voor ons lastig of duur is. Als er daardoor meer onkruid in ons tuintje staat. Als het onze landbouw onder druk zet. Als het ons om welke reden dan ook niet goed uitkomt.

Het Roundupdossier is zonder twijfel een complexe materie. Toch is het op een bepaalde manier ook heel simpel. Wil ik mensen die mij lief zijn, blootstellen aan dat verdachte goedje? Het antwoord is neen. Als iedereen zo redeneert, is een beslissing hartverwarmend snel genomen. Een mens moet immers zijn prioriteiten stellen. En dan staan de winstcijfers van Monsanto bij mij niet bovenaan op mijn lijstje. Net zo min als die van de tabaksindustrie of de automobielsector. Want Kom op tegen kanker is uiteindelijk gewoon een andere formulering van Kom op voor mensen.

We wensen elkaar niet voor niets elk jaar met Nieuwjaar een goede gezondheid. Nu is het tijd om daar werk van te maken.