5 knepen om elke nacht goed te slapen

Dokter Inge Declercq, neuroloog en slaapspecialist en Lynn Pellens, gezondheidsexpert bij Partena Ziekenfonds.

Nachtrust is een van de belangrijkste pijlers voor een goede gezondheid. Slaap versterkt je weerstand, verbetert je prestatievermogen en je bouwt er nieuwe energie mee op.

Toch slaapt slechts een Belg op tien goed. Veel Belgen grijpen daarom naar slaappillen maar dat is niet zonder gevaar. We slapen doorgaans te weinig en/of niet kwaliteitsvol en in plaats van meer evenwicht te brengen in onze slaap-waakcyclus (die overigens als één geheel mogen beschouwd worden), denken we nog te vaak dat een slaap- of kalmeerpil de oplossing zal bieden.

Er is een “slaapparadox”: enerzijds weten we hoe belangrijk slaap is voor onze gezondheid en ons algemeen welzijn, anderzijds geven we nog veel te weinig prioriteit aan het belang van slapen in onze levenshiërarchie.

Met een eenvoudig klein pilletje kan je slapen als een roos. Dat is de opvatting van heel wat Belgen. Maar niets is minder waar. Uit wetenschappelijke studies blijkt dat de slaapkwaliteit daalt door het gebruik van slaapmiddelen.

Als je een slaappil neemt, geeft dat je geen natuurlijke en dus ook geen verkwikkende slaap. Bovendien raak je er snel aan gewend: al na vier weken heeft de medicatie geen enkel fysiek effect meer. Daarnaast zijn slaappillen erg verslavend. Ervan afkicken is aartsmoeilijk.

Nog een belangrijke reden om deze wondermiddeltjes uit het medicijnenkastje te bannen: slaappillen hebben een placebo-effect. De helft van de werking ervan speelt zich louter af in ons hoofd. We denken sneller te zullen slapen, maar dat strookt niet met de realiteit.

Waarom dan zo veel betalen voor pillen die maar voor de helft werken, je gezondheid schaden en bovendien slechts 4 weken hun nut bewijzen?

Langdurig gebruik van slaappillen leidt alleen maar tot meer problemen. Tel maar op. Ze zijn duur, de slaapkwaliteit is ondermaats en er ontstaat gewenning. Bovendien tasten ze je geheugen en concentratie aan.

Kamp je met slaapproblemen, praat erover met je huisdokter en/of een slaapspecialist en vraag naar informatie over de mogelijkheden voor slaaponderzoek en slaaptherapie in de buurt. Slaaptherapie vergt inspanning, het is als het ware een heropvoeding in slapen, maar het biedt resultaat en rendeert op lange termijn. Slaaptherapie wordt inmiddels beschouwd als de eerste lijnsbehandeling voor slaapproblemen.

Goed slapen is voor een groot deel de juiste gewoontes aanleren: vaste bedtijden aanhouden, schermgebruik aanpassen, sporten, noem maar op.

5 knepen op een rijtje:

1. Vermijd alcohol en sigaretten ’s avonds voor het slapengaan, en blijf uit de buurt van (zwarte of groene) thee en koffie vanaf 15 uur.

2. Het blauwe licht van smartphones en tv-, en computerschermen onderdrukt de productie van het slaaphormoon melatonine en activeert je geest. Leg je digitale toestellen twee uur voordat je wilt indommelen aan de kant.

3. Creëer een eigen slaapritme: ga elke dag zoveel mogelijk slapen rond hetzelfde uur en sta ook rond dezelfde tijd weer op.

4. Word je ’s nachts wakker, blijf dan niet liggen woelen. Ga elders iets rustigs en slaapverwekkends doen bij gedempt licht en keer na twintig minuutjes terug om weer te gaan slapen.

5. Als dit niet lukt: probeer een slaaptherapie.