Imams, gebruik de massamedia! - Ignace Pollet

Ignace Pollet doet als arbeidssocioloog voor HIVA KU Leuven beleidsgericht onderzoek rond mondiale ontwikkeling en waardig werk. Deze bijdrage schreef hij vanuit zijn studiewerk over de uitdagingen rond interculturaliteit en de rol van de media hierin.

In de aanloop naar de kerstvakantie waren velen gecharmeerd door de speech van Mohamed El Bachiri, de man die zijn vrouw Loubna verloor bij de aanslag in Maalbeek. Zijn woorden van liefde en verzoening bevestigen wat we al langer weten: de meeste moslims zijn niet uit op confrontatie en problemen. Ze willen de kansen, de vrede en de vriendschap zoals iedereen die wil.

Enkele dagen eerder was ook hoogleraar filosofie Etienne Vermeersch op het scherm te zien. Hij had het over de beruchte reeks verzen uit de Koran waarvan je op het eerste gezicht de indruk zou kunnen krijgen dat ze oproepen tot geweld tegen ongelovigen.

Bijvoorbeeld: “Ik zal angst zaaien in de harten van diegenen die ongelovig zijn. Slaat hun hoofden en vingers af.” (8:12). Dit vers is niet het enige. Er zouden er meer dan honderd zijn. Hoe valt dit te rijmen met de speech van meneer El Bachiri? Moeten we ons dan toch ongerust maken?

Voor sommigen toont het dat de islam van meet af aan een aggressieve, veroveringsgerichte godsdienst was – en nog steeds is. Anderen plaatsen deze verzen in hun historische context, of nemen de moeite de volledige passage te lezen waaruit het fragment afkomstig is.

Islamologen zoals Linda Bogaert (U Gent) interpreteren deze verzen als het recht van islamieten om zich te verdedigen wanneer ze omwille van hun geloof aangevallen worden.

In 2006 ondertekenden 150 imams in Birmingham een edict waarin wordt gesteld dat het doden van onschuldige burgers indruist tegen de leerstellingen van de islam. Ook het Vlaams Platform van Imams toonde zich bij elke gelegenheid vastberaden in hun aanzetten tot verzoening.

Desondanks blijven haatpredikers uit de beruchte verzen putten om hun argument kracht bij te zetten. En blijven islamhaters rondbazuinen dat de moslims erop uit zijn ‘ons’ op een dag allemaal af te maken.

Ons druk maken over deze groeiende polarisering is één zaak, de vraag is echter wat eraan gedaan kan worden. Een van de sleutels ligt – zeg ik met enige schroom – bij de imams en zij die met het nodige gezag de Koran kunnen uitleggen.

Met schroom, want een aantal van hen doen al aardig wat. Ze hoeven zich niet te excuseren voor het IS-geweld, daar hebben zij geen schuld aan. Ze hoeven zich ook niet verantwoordelijk te voelen voor elke radicaliserende jongere.

Maar ze zouden LOUD AND CLEAR, en verenigd in een officiële voice, een eenvoudige boodschap in de media kunnen brengen: dat in naam van de islam geen burgers onderdrukt of gedood kunnen worden, of ze nu gelovig zijn of niet.

Die boodschap breng je – met alle respect – niet in de eerste plaats in een intellectualistisch praatprogramma, maar in de massamedia: in primetime op populaire nationale zenders, op de voorpagina's van de nationale pers.

Een dergelijke boodschap in dergelijke media is dubbel doeltreffend: ze resoneert zowel bij de bange blanke man/vrouw als bij de gefrustreerde islamitische jongere. Beide groepen hebben hetzelfde gelezen of gezien en weten dat van elkaar.

Dat is de kracht van massamedia. Misschien kunnen de massamedia zelf ook wel een inspanning doen: door gratis wat tijd en ruimte ter beschikking te stellen. Ook zij krijgen er immers veel voor terug.