De trompet van Trump blaast al een toontje lager - Mark Eyskens

Mark Eyskens is ex-premier en minister van staat. Hij was jarenlang een boegbeeld van CD&V.

Tijdens zijn verkiezingscampagne heeft Donald Trump de trompet bespeeld van de scheldtirades, de agressiviteit, de schoffering van allerlei minderheden, waarbij bloody leugens niet werden geschuwd. Zodoende heeft hij op een handige wijze ingespeeld op het buikgevoel van veel Amerikanen in een maatschappij waar zeer grote sociale ongelijkheden en onvrede met het afstandelijke beleid van ‘Washington’ overheersen.

De grofheden van de presidentskandidaat hadden uiteraard een groot theatergehalte en zijn hem door beroepspsychologen en zielenknijpers van het kiezerspubliek aangeraden.

Plat populisme en eigen-volk-eerst-retoriek doen het blijkbaar niet alleen goed tussen Maas en Schelde. Marine Le Pen , van het Franse FN, heeft reeds luid geapplaudisseerd.

Te weinig wordt onderstreept dat Hillary Clinton in totaal meer stemmen heeft behaald dan Donald Trump (ongeveer 150.000 meer). De presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten worden eigenlijk onttrokken aan een rechtstreekse democratische stemming door dat historisch gegroeide maar vreemde systeem van kiesmannen.

Bovendien blijkt dat ongeveer 48% van de Amerikaanse potentiële kiezers niet is opgedaagd. De overwinning van Donald Trump moet dus ook worden gerelativeerd. In feite behaalde hij nauwelijks de helft van iets meer dan de helft van de Amerikaanse kiezers of een goede 25%. Dit zou de man moeten aanzetten tot grote bescheidenheid.

De overwinningstoespraak door Trump gehouden viel op door de verzoenende taal waarbij de nieuwe president meteen afstand nam van de bullenbakspraak, tijdens de campagne gehouden. Ook voor Hillary Clinton was hij poeslief en vol waardering, terwijl hij haar nog een paar uren voordien afschilderde als een misdadigster, die thuishoorde achter de tralies.

De trompet van Trump blaast dus reeds een toontje lager en over een paar maanden komt hij ongetwijfeld terecht in het register van de valse noten. Want een Trumpiaanse anticlimax staat in de sterren geschreven.

Een afsluitingsmuur bouwen op de grens met Mexico, betaald door de Mexicanen, de Obama-care brutaal schrappen, allerlei handelsverdragen opzeggen en de belastingen verlagen waardoor de Amerikaanse begroting helemaal uit haar evenwicht wordt gelicht, zijn enkele kiesbeloften uit de velen waarin Trump zelf blijkbaar nooit heeft geloofd.

Wel heeft hij ervoor gezorgd dat zijn kiezers erin hebben geloofd. En die goedgelovigen zullen vrij snel beseffen dat zij grandioos in de maling werden genomen door een politieke meester-marktkramer.

De Amerikaanse verkiezingscampagne was een aanfluiting van de goede smaak, het elementaire respect voor andersdenkenden en de ethiek in de politiek.

Maar als blijkt dat de aangekondigde ambities van Trump door hemzelf op drijfzand waren gebouwd, zal de terugslag bij zijn kiezers des te pijnlijker zijn. Dan dreigt een groot deel van de bevolking zich niet enkel te keren tegen de onbetrouwbare politici maar bovendien tegen het democratisch systeem zelf. 

Poetin is nog niet zo slecht, wordt reeds her en der gefluisterd. Dit soort vergoelijkende commentaar kon men ook in Europa horen tijdens het interbellum van de 20e eeuw toen Mussolini, Salazar, Franco, Dolfuss en uiteindelijk Hitler het heft in handen namen.

In een democratie heeft de meerderheid van de kiezers altijd gelijk, ook al hebben ze ongelijk. Politici kunnen zich vergissen. Maar kiezers evenwel ook en soms gruwelijk. In 1933 kwam Adolf Hitler aan de macht als gevolg van democratische verkiezingen.

Aan Donald Trump om te bewijzen dat hij lessen heeft geleerd van de geschiedenis, vooral de meest tragische. Hij wordt maar een goed president als hij ongeveer het tegenovergestelde doet van wat hij heeft aangekondigd.