Het hoofd van de gemene slang is afgehakt - Peter Van Aelst

De Belgische hoogleraar Peter Van Aelst bestudeert in de Verenigde Staten de campagne van de verkiezingen. Ook hij reageert verrast en besluit: "Het was wel schrikken dat de haat zo diep ingebakken zat."
opinie
Opinie

Peter Van Aelst is professor politieke wetenschappen aan de Universiteit Antwerpen en verblijft dit jaar aan de University of California (in Davis). Hij is gespecialiseerd in politieke communicatie.

frank bahnmüller

Terwijl ik compleet verbijsterd naar mijn scherm staar, komt een berichtje van mijn Amerikaanse collega hier binnen: “Ik ben zo beschaamd. Dit is niet Amerika”. Het is echter wel hoe de bevolking van de VS heeft gestemd.

Net als op die zwarte zondag in 1991 in België, met de overwinning van het extreemrechtse Vlaams Blok, zagen de peilingen het niet komen. Eigenlijk zag nagenoeg niemand het komen. Waar ligt het aan? 

Middelvinger

De analisten overlopen alle mogelijkheden en het speculeren is begonnen. Het is duidelijk dat woede en teleurstelling bij grote delen van de bevolking, met name blanke mannen uit de lagere middenklasse, nog groter zijn dan gedacht.

De unieke kans om een middelvinger op te steken naar alles en iedereen die macht of invloed heeft. Weinigen die dachten dat dit zo diep zat, zo wijdverspreid is. Michael Moore, niet meteen een Trump fan, gaf in een interview op Fox News vrij precies aan hoe groot het ongenoegen was en hoe veel zin deze mensen hadden om hun stem te laten horen. Maar deze groep is niet groot genoeg. Wie nog meer?

Trump heeft blijkbaar de hele verdeelde Republikeinse partij achter zich gekregen. De afkeer van Hillary heeft het gehaald van de onderlinge tegenstellingen. In de VS zijn partijen zwak, maar is de partij-identificatie erg sterk. Bij ons is het omgekeerd: wij hebben sterke partijen, maar weinig kiezers die zich er sterk mee vereenzelvigen.

De Republikeinse partijtop heeft Trump proberen te stoppen, maar dat is niet gelukt. Maar uiteindelijk hebben zowat alle Republikeinen zich verenigd achter hem. Niet altijd van harte. 

Ik moet nu denken aan de aardige oude dame die ik enkele weken geleden sprak: Trump was allerminst haar favoriete kandidaat, maar Hillary vergeleek ze met een gemene slang waarvan we het hoofd moeten afhakken.

Nee, alles liever dan Hillary Clinton. Dat ze niet geliefd was, wist ik wel, maar het was wel schrikken dat de haat zo diep ingebakken zat. Trump heeft op haar blijven inhakken met succes en een beetje hulp van de FBI. Clinton heeft stevig weerwerk geboden, maar nooit een duidelijk eigen verhaal naar voor gebracht.

Wat mogen we van Trump president verwachten? Ik heb geen idee, zijn medewerkers hebben geen idee, en mogelijk heeft ook Trump nog geen idee. Ik wil nog niet denken aan ‘president Trump’, ik moet eerst nog ‘kandidaat Trump’ verwerken.

Een man die de waarheid constant geweld aan doet en die elke tegenstander beledigt en ook vernedert, als het even kan. Gaat deze man het leven van de gewone Amerikaan beter maken? Ik betwijfel het.

Mogelijk kan hij hen wel het gevoel geven dat ze meetellen, door hun taal te spreken, en hun angsten te delen.

Ondertussen is de angst van progressief én gematigd Amerika werkelijkheid geworden. Trump zal hen de hand reiken, maar ik betwijfel of ze die gretig zullen aanvaarden. De diepe verdeeldheid die deze campagne kenmerkte zal ook het beeld van de komende maanden en jaren zijn.

Meest gelezen