Wat denken Europese parlementsleden nu over Magnette? - Lukas De Vos

Lukas De Vos was journalist buitenland bij VRT Nieuws. Hij blijft met grote interesse de Europese en internationale politiek volgen.

Politiek is een vreemde wereld. Nooit verliest er iemand, zelfs een nederlaag wordt tot bemoedigende zege omgeturnd. Op de vraag of Wallonië nu zinnige resultaten heeft bereikt met zijn dwarsliggerij over CETA, zijn de meningen zoals altijd volkomen tegenstrijdig.

Opvallend was wel de kadaverdiscipline die de Europese Parlementsleden van PS en cdH (die samen de Waalse regering vormen) volhielden. Het hangslot bleef op de lippen tot Waals minister-president Paul Magnette de ban brak met een gedreven, tot in overdrive toe, optreden in Jeudi en Prime op RtbF 1.

"Geen enkel handelsverdrag zal nog hetzelfde zijn. Voor ons is de richtingsnorm nu wat bereikt is. En dat is niet min: erkende bescherming van de sociale zekerheid, de openbare diensten, milieubekommernis; bovendien kan een lidstaat zijn bestaande wetgeving aanscherpen zonder dat bedrijven een vergoeding kunnen eisen van de misgelopen winsten".

Het halleluja van Magnette stond in schril contrast met de bewering van eerste minister Charles Michel, die volhield dat er geen letter, "geen komma" was veranderd in de teksten van het verdrag met Canada zoals 27 lidstaten het al hadden goedgekeurd.

Magnette boog niet: "Michel vertelt maar de halve waarheid. Er zijn tientallen bladzijden verduidelijkingen en aanvullingen toegevoegd, en dat aanhangsel heeft kracht van wet. Overigens, de geplande privérechtbanken komen er niet. Als aan al onze voorwaarden niet voldaan wordt, dan heeft Wallonië het recht verworven om de stekker eruit te trekken. De Canadezen waren eigenlijk onze beste bondgenoten. Zij waren het eerste slachtoffer van dat soort rechtbanken in het NAFTA-verdrag met de VS. Er zijn meer dan dertig schadeclaims tegen de staat ingediend".

Magnette bedankte uitdrukkelijk met middenveld, maar bleef eerder lauw over de steun die Groen had gegeven. Dat heeft wellicht te maken met de voorzichtige reactie van Ecolo: zij somt zeven beloften op die niét verwezenlijkt zijn.

Fractieleider Philippe Lamberts vraagt zich ook af waarom België nu wel bereid is het advies te vragen van het Hof van Justitie over de grondwettelijkheid van het rechtsorgaan, maar niet over de CETA-tekst zelf.

Voorts zet Ecolo (met steun van radicaal links, de GUE) grote vraagtekens bij de loze beloften over arbeidsrecht en milieunormen, de zwakke bescherming van KMO's, en bijstand voor de landbouw alleen in crisistijd.

Erger, de Groenen zeggen openlijk dat de "bubbel van Magnette nu gebarsten is. Er blijft alleen wettelijke onzekerheid over". "En nu willen socialisten en christen-demokraten elkaar vliegen afvangen, om zo veel mogelijk eer tekrijgen", schampert ook Bart Staes. "Maar er is toch iets bereikt: handelsakkoorden zullen nooit meer gesloten worden zonder kritisch debat. Vooraf".

De conservatieven hebben, zoals verwacht, enkel misprijzen voor het schaduwboksen van Wallonië. Sander Loones, N-VA, gunt Wallonië het recht om in een andere werkelijkheid te willen leven. "Met minder groei, en meer verarming". Maar dat is democratischer dan van bovenaf de burger een onbegrijpelijk en ondoorzichtig akkoord door de strot te duwen. De sneer naar de liberalen van ALDE is opvallend.

Die liberalen zijn ondubbelzinnig. "Wallonië heeft Europa in een onnodige wurggreep gehouden. Niet de Waalse boeren zullen winnen, maar Rusland en China. Zij zullen de standaarden zetten", kloeg vicevoorzitster Sofie In 't Veldt. Fractieleider Verhofstadt keerde zich opnieuw fel tegen het gebruik van veto's. "Afschaffen", riep hij.

De fractieleider van ECR in het EP, Syed Kamall, haalt de schouders op. "Seen that, been there. In waarachtige Europese traditie is een compromis uit de bus gekomen om één over twaalf". ECR spreekt van een uitstekend verdrag, dat maar op het nippertje gered werd.

Het klinkt wel eenzijdig economisch: "99% van de toltarieven tussen Canada en de EU verdwijnen, de uitvoer stijgt met een half miljard en de handel neemt met 20 % toe".

Uiterst rechts maakte zoals gebruikelijk een karikatuur van de hele heisa. Marine Le Pen juichte de besluiteloosheid van Raad en Commissie toe. Alle macht terug naar de natiestaat, klonk het, vrij negentiende-eeuws. VIve la France.

De christendemocraten (EVP), de grootste fractie in het EP, hadden al de hele tijd voor meer nuchterheid gepleit. "Je moet weten wanneer je alleen staat, en jezelf afvragen of er dan niks mis is met jouw overtuiging", herhaalt Ivo Belet (CD&V).

Hij beklemtoont dat de cdH-verkozenen, ondanks hun afwijzing en trouw aan de Waalse regering, toch achter de schermen constructief hebben meegewerkt in de EVP. "Maar zelfs al is de Commissie manifest gezwicht voor de vermeende volkswoede na de Brexit, ze had nooit mogen toegeven en het Verdrag louter als Europees ontwerp moeten aanbrengen. Dan was er geen sprake geweest van blokkering in de Unie, want alleen de Raad en het Europees Parlement hadden zich dan moeten uitspreken. We hebben zelf de brokken gemaakt, we moeten ze nu ook lijmen".

Zijn Waalse collega Claude Rolin, voorzitter van het ziekenfonds CM in de provincie Luxemburg en een fervent vakbondsman, had geen doorbraak verwacht. Hij blijft wat op zijn honger zitten, want nu lijkt het erop alsof de Commissie toch haar gelijk haalt: "Ze dachten dat het protest, vorig jaar al ingediend bij commissaris Anna Malmström, zou uitdoven, en ze het onder de mat konden vegen. Misschien is er nu teveel lawaai gemaakt, en te weinig voet bij stuk gehouden. Want ik weet uit ervaring dat er ook in Vlaanderen een onderstroom van verzet is bij CM en ACW, en dat het middenveld nu toch verstoken blijft van heldere afspraken”.