Oef! De begroting is er. Wat nu? - Mark Eyskens

Mark Eyskens is ex-premier en minister van staat. Hij was jarenlang een boegbeeld van CD&V.

Na heel wat geharrewar voor doel is de regering Michel er dan toch in geslaagd de begroting rond te krijgen, weliswaar met een strafschop die tijdens de verlenging van de wedstrijd handig in het doel werd gemikt.

Het begrotingstekort voor 2017, vastgesteld op 2,9% van het BNP, blijft beneden de Maastrichtnorm van 3% en voldoet dus aan de EU-voorwaarden, des te meer omdat de regering aankondigt dat het verwezenlijken van een structureel evenwicht in 2018 gehandhaafd blijft.

De door de regering reeds genomen maatregelen beginnen inderdaad resultaten op te leveren. Zoals het positief worden van onze handelsbalans, de stijging van de tewerkstelling met 70.000 personen, het afnemen van de Belgische loonhandicap en de verhoging van de maandelijkse koopkracht als gevolg van de taxshift.

De begrotingsmaatregelen, nodig om het deficit terug te schroeven, bestaan uit twee derden besparingen en één derde belastingverhogingen. Controversiële maatregelen, als de verhoging van de btw of het morrelen aan de index, werden achterwege gelaten.

De besparingen in de gezondheidszorg verhinderen niet dat de begrotingsuitgaven voor deze sector blijven stijgen, evenwel in mindere mate dan voorzien.

De voorbereiding van de begroting heeft een belangrijk debat in het mediatieke uitstalraam geplaatst, namelijk de noodzaak van een meer rechtvaardige fiscaliteit. Nu de dividendbelasting wordt opgetrokken tot 30%, kan men zich inderdaad vragen stellen bij het behoud van een nul-belasting op gerealiseerde meerwaarden op aandelen, een situatie die van België een uitzondering maakt in de hele industriële wereld.

De regering heeft de discussie hierover in haar schoot momenteel afgeblokt door een pakket te maken van de meerwaardebelasting, de verlaging van de vennootschapsbelasting en het activeren van de spaargelden. De drie voorstellen zullen verder worden bestudeerd.

De vraag is natuurlijk of de uitvoering ook simultaan is geschakeld, een mogelijkheid die minder waarschijnlijk wordt naarmate de verkiezingen van 2018 en 2019 in het zicht komen.

N-VA wil met het paradepaardje van de hervorming van de vennootschapsbelasting zo snel mogelijk scoren. Als de twee andere hete hangijzers in het vuur blijven liggen, dreigt de politieke temperatuur andermaal het kookpunt te bereiken.

En Groen kondigt reeds aan dat de invoering van een meerwaardebelasting in de vorm van een wetsvoorstel in de Kamer zal worden neergelegd, bij wijze van plaagstoot voor CD&V.

De waarheid is dat België nood heeft aan een grondige fiscale hervorming, waarbij, ook toegepast op inkomens uit roerend en onroerend bezit, rechtvaardigheid en economische efficiëntie hand in hand moeten gaan.

Een verregaande vereenvoudiging van het fiscale kreupelhout is absoluut vereist. Dat de belasting van het inkomen uit arbeid dubbel zo hoog is als de belasting op het inkomen uit roerend en onroerend bezit, leidt tot toenemend maatschappelijk verzet. Cfr het succes van de stellingen van Thomas Piketty. De niet- perequatie van de onroerende inkomens sinds ongeveer 40 jaar doet steeds meer wenkbrauwen fronsen. 

In een eerste fase is een grondige fiscale hervorming een aangelegenheid die moet worden onttrokken aan de politisering en partijpolitieke schermutselingen. Waarom niet een koninklijke commissaris voor een grondige fiscale hervorming aanstellen die zich zou kunnen omringen met een klein team van topfiscalisten, die ons land gelukkig rijk is?

Deze mensen zijn ook perfect op de hoogte van bepaalde fiscale hervormingen die in andere, relatief goed bestuurde landen zijn doorgevoerd, zoals onder meer in de Scandinavische landen met de invoering van een zogenaamd ‘dual income’ belastingsysteem.

Daarbij wordt een progressieve taxatie gehandhaafd op inkomens uit arbeid en een flat rate op de gezamenlijke inkomens uit roerend en onroerend bezit. Onze fiscale experten zouden een globaal voorstel kunnen uitwerken met als dwingende richtlijn: billijkheid en groei bevorderende doelmatigheid.

Op basis van een uitgewerkt omvattend fiscaal plan, zouden dan uiteraard de politieke instanties hun verantwoordelijkheid dienen op te nemen.

Tegelijkertijd is het nuttig dat de betrokken fiscalisten de blik richten op de aanstormende golfslagen, zoals de robotisering, de deeleconomie, de rechtstreekse kortschakeling van de marktvraag en het marktaanbod zonder tussenpersonen, de afkalving van het aantal loontrekkenden ten voordele van de explosie van het aantal zelfstandigen, de drastische veroudering van de bevolking, de steile demografische dip in Europa en de noodzaak van een aanzienlijke maar goed georganiseerde immigratie.

Het spreekt vanzelf dat deze kolossale uitdagingen ook vooral door Europese samenwerking moeten worden aangepakt. Het zou verdienstelijk zijn indien de Belgische regering een aantal toekomstgerichte voorstellen zou aankaarten in de Europese Raad.