Who the fuck is Paul McCartney? - Luckas Vander Taelen

Luckas Vander Taelen is gewezen parlementslid voor Groen, muzikant en freelance journalist.

Martine Tanghes mond viel open, net na het nieuwsitem over het concert van Paul McCartney in Werchter waarin een aantal jonge toeschouwers complexloos toegaven dat ze niet wisten wie die oudere man met een basgitaar op het podium was. Ja, het moest wel iemand belangrijk zijn, dachten ze. Zover ging het besef van een meisje waarvan het me niet meteen duidelijk was waarom ze daar dan was.

Voor haar was het wel duidelijk: festivals zijn collectieve evenementen geworden, op vaste momenten zoals Kerstmis en Nieuwjaar. Afspraken als heilige dagen die je niet wil missen, omdat het wel lijkt of niemand er niet naar toe gaat. Het hoort bij de kalender: bij het einde van het schooljaar, het begin van de vakantie ga je naar een paar festivals. Ik zie soms studenten die een dertigtal polsbandjes van de meest diverse festivals dragen. Het zijn de totems van een hele generatie geworden.

En wie lang geleden voor het eerst naar een megafestival ging, die gaat er nu met zijn kinderen naartoe. Een nostalgietrip, down memory lane: een sentimenteel gevoel dat gewiekste organisatoren maximaal uitbuiten, van TW Classic tot Rimpelrock. Daarmee is de toekomst van de festivals voor een paar generaties gegarandeerd.”Kijk, hier hebben mama en papa elkaar leren kennen!” zegt een vader met tranen in zijn ogen tegen zijn kinderen. Waarop die verveeld zeggen: “Dat vertelde je vorig jaar ook, papa.” De eerste grootouders met kleinkinderen zijn al gesignaleerd in Werchter.

Het aantal groepen dat nu op die zomerse festivaldagen speelt is onwaarschijnlijk groot geworden. Bij de historische eerste edities van Torhout-Werchter stonden er geen tien groepen op de affiche. In 1980 waren de Kinks de zevende en laatste groep. Misschien stonden er toen jonge meisjes op de wei die nog nooit van de Kinks gehoord hadden en niet wisten wie die Ray Davies was.

Maar toen wist je toch nog enigszins waarom je naar dat festival kwam: om één of meer groepen te zien waarvan je hield. En je moest niet kiezen tussen tientallen bands die op verschillende podia of tenten tegelijk speelden. Er was gewoon maar één podium en het lijstje werd geduldig en chronologisch afgewerkt. Je keek geduldig naar de groepen zoals je eet wat wordt opgediend in een gastronomisch meergangenmenu.

Ik denk dat dit het grootste verschil is met de beginjaren van de festivals in de tachtiger jaren: niet de oh zo subjectieve kwaliteit, maar de kwantiteit. Het aantal groepen is zo groot dat het eigenlijk niet meer uitmaakt. Het gebeuren, het evenement heeft het overgenomen van de inhoud. Op de radio is dat niet anders. We zijn gewend geraakt aan een structureel overaanbod. In de jaren tachtig was er op Radio 1 slechts een drietal uur per week rockmuziek te horen. Eerst Paul Verbrugghe, dan Gust de Coster. Het waren momenten waar je naar uitkeek. Of naar Marc Moulin, laat op de RTB, of John Peel op de BBC. Je moest op zoek gaan naar je muziek in een radiolandschap dat van geen rock wilde horen. Je leerde je oren spitsen. Nu komt de muziek uit je radio van zodra je de knop opendraait, een hele dag en een hele nacht, ad nauseam. En je kijkt zelfs niet meer naar het programma van een festival. Je gaat er gewoon naartoe, omwille van de collectieve beleving.

En misschien zegden die meisjes na het concert van die McCartney wel tegen elkaar: “ Best leuke songs speelde die man. En bij welke groep speelde die ook weer, zei je?”