Ik werd misselijk van uw uitspraken - Sofie Vanrafelghem

Sofie Vanrafelghem is ondernemer en de enige vrouwelijke sommelier in België, geeft internationaal advies, is bierjournalist, auteur en docent.

Dag mijnheer Huts,

Mag ik me even voorstellen? Ik ben Sofie en mijn wereld draait rond bier. Letterlijk bedoel ik dan, niet tollend van de ene cafévloer na de andere, maar als biersommelier.

Als kleine zelfstandige stampte ik de voorbije jaren een klein bedrijf uit de grond. Samen met mijn fantastisch team zetten we bier wereldwijd op de kaart. Van Dubai tot Brugge begeleiden we horeca, supermarkten en hotelscholen. Gemiddeld werk ik 14 uren op een dag, maar dat kan soms oplopen tot 18 uren.

Klagen? Zot, waarom zou ik? Mijn leven hing op mijn 18e aan een zijden draadje toen er botkanker vastgesteld werd. Vechten hebben we gedaan, en geluk gehad dat de behandelingen aansloegen, en sindsdien gaat er geen dag voorbij dat ik niet dankbaar ben om te leven.

Dagelijkse pijn neem ik er zelfs met plezier bij. Tot ik deze morgen mijn digitale krant las en instant misselijk werd van uw interview in Trends. U brengt me tot iets te doen waar ik een hekel aan heb: klagen.

Mijn eerste idee was zelfs: Oh kijk, ze hebben weer een oud artikel uit het archief gehaald om het verschil aan te tonen met nu. Alle hoop verdween toen ik de datum las. U wijt het feit dat er minder mensen starten als zelfstandige aan de "moderne vrouw", wie dat ook moge wezen.

Het is een slag in het gezicht van alle vrouwelijke ondernemers. Misschien heeft u effectief nog geen enkele vrouw die haar eigen bedrijf leidt, ontmoet. Maar ergens betwijfel ik dit ten zeerste.

Uw uitspraak is onverholen seksistisch en ronduit prehistorisch. Zoveel bedrijven worden er duidelijk beter van als mannen en vrouwen samenwerken, zowel op de werkvloer als thuis. Dat merken we in de bierwereld bijvoorbeeld enorm.

Tot nu zijn de meeste brouwerijen in Europa er niet in geslaagd om vrouwen als doelgroep te bereiken, vooral door vast te klampen aan een gedateerde gendermarketing waarvan reeds bewezen is dat ze niet werkt. Pas door effectief vrouwen te gaan betrekken op alle niveaus in de sector zien we vooruitgang.

Een prachtig voorbeeld is Anouk Lagae, de topvrouw van Duvel Moortgat, die dankzij haar verfrissende visie mannen en vrouwen verenigt in hun bierbeleving. Ook helemaal terecht werd ze dan ook verkozen tot marketeer of the year. 

Ik heb echter meteen een oplossing klaar. Zelf hou ik er immers niet van om te klagen zonder het ook te willen oplossen. Bij deze stel ik voor dat u kennismaakt met Straffe Madammen, een bijzonder initiatief van Elke Jeurissen, nog zo’n topmadam. Een forum om, samen met de VRT, meer vrouwen in beeld te brengen.

Dan verdwijnen al deze belachelijke ideeën over vrouwen als sneeuw voor de zon. Want het is duidelijk dat u vastzit in de periode van de middeleeuwse burgerij, aan wiens kunstcollectie de ongetwijfeld razend interessante kunsttentoonstelling in het Caermersklooster gewijd is, die u gisteren mee opende.

Vanuit een ivoren toren is het vermoedelijk moeilijk om u nog in te leven hoe het tegenwoordig is om een kleine zelfstandige te zijn in België.

Ook hierbij help ik u met plezier. Na mijn studies besloot ik meteen te starten met een eenmanszaak. Geen eenvoudige keuze want ondanks ons schitterende zorgsysteem had 4 jaren ziek zijn geld gekost, dus er was geen startkapitaal.

Dat een supervriendelijke dame in mijn ziekenfonds me aanraadde om er toch 2 maal over na te denken vooraleer dit te doen, dat ik even gemakkelijk van een tegemoetkoming zou kunnen leven daar mijn invaliditeit zo hoog was, hielp niet echt. Ook mijn omgeving maakte zich de nodige zorgen. Mijn ouders zouden zich alleszins geruster gevoeld hebben als ik voor een vaste job of ambtenarij had gekozen.

Niets van dat, ik liet me niet overtuigen en was vertrokken voor verschillende loonloze jaren. Logisch met onze hoge sociale bijdragen en niet evident. En ik ben niet te beschaamd om toe te geven dat ik de steun van mijn man die leerkracht is af en toe goed kon gebruiken.

Zonder hem had ik nooit zo ver gestaan als nu. De waarheid is dat België het zelfstandigen niet gemakkelijk maakt, het vergt heel wat om te starten en velen hebben de mogelijkheden niet. Gooi een gezin, ziek zijn of andere zaken die geld of tijd vergen in de mix, en het wordt nog moeilijker, al dan niet onmogelijk.

Ik kan u op een briefje zeker een tiental namen meegeven van mensen die staan te popelen om te starten. Maar met een gezin is dit vaak niet mogelijk. Loonloos leven is dan geen optie. Ondanks het feit dat er al veel vrouwen actief zijn in de bierwereld, ben ik in België nog steeds de enige die dit doet als fulltime job, en een zaak met een team heeft uitgebouwd.

Als u denkt dat dit te maken heeft met het feit dat vrouwen liever in koetsen rijden en wafels eten, dan heeft u de boodschap gemist.

En als laatste wil ik mee geven dat bijna geen enkele ondernemer, man of vrouw, quality time belangrijker vindt dan zijn bedrijf. Maar we hebben tenminste al lang door dat een gezonde balans tussen werk en vrije tijd nodig is om het bedrijf goed te kunnen runnen.

Bedrijven zoals Google, Facebook en vele andere tonen aan dat de productiviteit van je personeel stijgt naarmate hen quality time gegund wordt. Dus uw visie is gigantisch achterhaald.

Vasthouden aan een aantal uren in plaats van wat er echt gerealiseerd of geproduceerd wordt, is zo kortzichtig en gewoon ook slecht voor je bedrijf. Is het eenvoudig? Neen. Op mijn vele lange dagen zal mijn man ook regelmatig vragen om wat meer vrije tijd. En zelfs als het amper mogelijk is met de drukke agenda en vele projecten, zal ik er toch tijd voor inplannen. Omdat ik een ‘moderne vrouw’ ben? Neen, omdat we samen sterker zijn, en een team vormen als koppel op alle gebied.

Wij zijn allebei ondernemers, meneer Huts, en hoewel ik eigenlijk een bloedhekel heb aan het woord quality time, geef ik toe, soms eten we een wafel. Om 23u30. In de zetel. Als we allebei gedaan hebben voor de dag.

Bij deze nodig ik u van harte uit om dit verder in levende lijve te bespreken bij een goed glas bier. Zal ik een suggestie doen?

Liefmans Goudenband, een creatie van de eerste brouwmeesteres van ons land, Rosa Merckx, carrièredame die onlangs haar 92e verjaardag vierde en sterk geloofde in het verdelen van de huishoudelijke taken.

Ik ben er zeker van dat ze met plezier mee aan tafel schuift om haar visie op vrouwelijk ondernemerschap met u te delen.