De prijs van een beetje hoofdhaar - Dilissen en Coucke

Michael Dilissen en Sofie Coucke zijn reportagemakers bij het VRT Nieuws-programma Koppen. De reportage “De Wonderhaarpil” is te zien op woensdag 25 mei om 21u25, in Koppen op Eén.

Mannen en vrouwen verliezen hun haar en velen hebben het daar erg moeilijk mee. De antikaalheidsindustrie speelt er gretig op in met shampoos, lotions, vitaminekuren en haartransplantaties. Al hebben ze zelden resultaat.

Maar wat als er een wonderpil zou bestaan die wel werkt en waarmee je eeuwig je haar kan behouden? Die pil bestaat en heet finasteride. De pil wordt al jaren voorgeschreven door dermatologen in ons land. Wat zij vaak niet vermelden, is dat de bijwerkingen desastreus en onomkeerbaar kunnen zijn.

In onze vriendengroep zien we vaak hoe gevoelig kaalheid ligt. Ongemakkelijk spreken jongemannen over hun haar dat steeds dunner wordt, of de haarlijn die opschuift. Je hebt als kalende man twee keuzes: ofwel word je meester in het verbergen, ofwel hou je de eer aan jezelf en scheer je alles af.

Bijna elke man verkiest grijs haar boven een kale kop. Zonde dus dat niet iedereen met dezelfde genen bedeeld is. Onder het motto “beter voorkomen dan genezen” adviseerden enkele vrienden mij om ook eens - op mijn 26ste - naar een dermatoloog te gaan “want die heeft allerlei medicijnen om je haar te behouden”.

De dermatoloog feliciteerde mij dat ik nu al langskwam, want hoe vroeger je medicijnen neemt, hoe meer haar je kan behouden. Ik kreeg een onschuldige lotion voorgeschreven, die overigens niet werkt. De dermatoloog verzekerde mij dat er nog een straffere pil bestaat: finasteride. Onze interesse was gewekt.

Finasteride is een geneesmiddel dat gebruikt wordt bij een goedaardige prostaatvergroting, want het verkleint de prostaat. Het is een zwaar medicijn dat je hele hormoonhuishouding verstoort.

Eén van de bijwerkingen van finasteride is dat het de haargroei stimuleert. En daar maken dermatologen handig gebruik van om een verdunde vorm voor te schrijven als haarpil. Nochtans is de bijsluiter onbetwistbaar: “Finasteride mag alleen toegediend worden bij patiënten met een vergrote prostaat”. Voor veel dermatologen telt dit echter niet. Ze zijn zo enthousiast dat ze een pil hebben gevonden die werkt, dat ze de andere bijwerkingen - naast haargroei - vergeten te vermelden.

De mogelijke neveneffecten zijn nochtans niet van de minste: verlies van libido, impotentie, borstgroei, concentratieproblemen en depressie. De bijwerkingen kunnen bovendien onomkeerbaar zijn, zo bevestigen de studies en het groeiend aantal slachtoffers dat jaren na inname nog altijd met de bijwerkingen kampt.

Een toxicoloog noemt het medicijn een sluimerend gif, waarvan impotentie en depressie zich pas op lange termijn kunnen uiten. We kregen verschillende anonieme mails van jongemannen die vertellen dat ze chemisch gecastreerd zijn, en dat ze door hun dermatoloog nooit op de hoogte gebracht werden van eventuele bijwerkingen.

Uiteindelijk vonden we ook getuigen die voor de camera wilden praten over de problemen die ze kregen na inname van de pil finasteride.

Met een verborgen camera bezochten we vijf Belgische dermatologen. We vertelden ze dat we last hadden van haaruitval, waarop drie dermatologen meteen finasteride aanprezen. We gingen een stap verder en vroegen uitdrukkelijk naar de mogelijke bijwerkingen, maar de dermatologen ontkenden. Zelfs wanneer we hen confronteerden met de negatieve reacties over het medicijn, bleven ze de feiten minimaliseren. Hallucinant en pijnlijk.

Dermatologen schrijven finasteride off-label voor, want het geneesmiddel is enkel geregistreerd tegen prostaatvergroting. Niet-geregistreerd gebruik is niet verboden, maar nét daarom moeten patiënten correct geïnformeerd worden.

Wij konden vaststellen dat veel dermatologen dit niet naleven. We kregen ook uit zeer goede bron te horen dat dermatologen in het hele land finasteride op grote schaal voorschrijven, meer dan onze beperkte steekproef kon aantonen.

Wij vragen ons af hoeveel slachtoffers er nog moeten vallen vooraleer het gebruik van deze pil als haargroeimiddel strenger gereguleerd, of beter nog, afgeschaft wordt.