Nieuwe school? Kijk naar het belang van uw kind - Jef Boden

Jef Boden is een leraar met een kritische stem en pen aan een basisschool in Brecht, in de provincie Antwerpen.

Februari: het schooljaar is niet eens halfweg en van kleuterschool tot universiteit kruipt men in of uit de loopgraven om aan de inschrijvingsslag voor volgend jaar te beginnen. Zo schijnen er nieuwe scholen uit de grond te rijzen. Nog talrijker lijken de nieuwe richtingen die uiteindelijk slechts één verhaal vertellen: dit is de geschiktste plaats voor uw kinderen.

De voorbije weken haalden enkele scholen de media door als nieuw verschijnsel aan te kondigen dat leerkrachten lager onderwijs gaan overleggen met die van de eerste graad secundair. Zo hoeven ze niet te wachten op de hervormingen die maar niet uit de lucht willen vallen. Lef moet je daarvoor hebben: bekennen dat overleg binnen je instelling nieuw is.

Ook wordt er deze dagen gegoocheld en gejongleerd met STEM. Ouders op zoek naar een middelbare school worden ermee om de oren geslagen. STEM in het TSO, STEM in het KSO, STEM in het ASO: stem voor ons. In een beweging dopen we de richting handel om in een richting ondernemen of voegen we in het ASO twee uurtjes sport in het keuzegedeelte en we hebben een originele richting SPORT+. Leuk voor wie door die twee uurtjes sport het ASO-1A-pakket gaat verteren, maar in essentie is het louter oogverblinding.

Voor wie het zich niet herinnert: STEM staat voor Science, Technology, Engineering and Mathematics. Gelukkig dat niet één van die vakken in het Engels zal onderwezen worden. Op de spreekwoordelijke uitzondering na zou het behoorlijk pidgin zijn. Professoren aan de universiteiten moeten hun degelijke kennis van het Engels bewijzen. Van talentesten om in het middelbaar een vak in een andere taal te geven, heeft niemand ooit gehoord. Trouwens, als meer en meer middelbare scholen de taalexamens schrappen en op communicatie inzetten, mag je dan zonder theoretische onderbouw meer verwachten dan dat pidgin?

Van nieuw overleg tot STEM en andere nieuwe namen: het blijft oude wijn in nieuwe zakken. Promotie en aanwervingsstunts. Spijtig dat er steeds ouders gevonden worden die zich meestal onbewust door deze trucjes en hypes laten paaien. Het hele opportunistische gedoe is een belediging voor de witte STEMraven die dit wel ernstig uitwerken.

Veel belangrijker dan de verleidelijke glitterkraam is het fundament waarop de studiekeuze vastgehaakt wordt: een eerlijke begeleiding en een realistisch perspectief. Maak een keuze die doordacht is, op maat van de individuele leerling en op termijn, en niet voor een jaartje, of zelfs maar een trimester.

Dit lijkt logisch? Als een zwaard van Damocles hangt de beslissing boven ons om leerlingen met een getuigschrift lager onderwijs, zelfs niet met dat advies, niet langer in 1B, of het BSO, te laten starten. Spijtig voor de leerlingen die met veel moeite, en hier en daar wat tranen, toch de lagereschoolinhouden in voldoende mate verteerd hebben, daarom een getuigschrift verdienen, maar voor hun eigen welbevinden soms toch beter in 1B zouden starten.

Neen, met de nieuwe regelgeving worden die verplicht om eerst een jaar frustratie en falen te doorstaan en zo flink aan hun schoolmoeheid te bouwen. Waarvoor dienen alle juridisch waardeloze maar wel gewichtig geëiste fiches die een advies van de lagere school moeten bevatten? Wie vandaag het advies krijgt om liefst een haalbare, niet te theoretische richting te kiezen, wordt meestal probleemloos ingeschreven en onthaald in een Latijnse afdeling. Weer een leerling meer. Of men duwt een leerling die om bovenstaande redenen na overleg tussen lagere school en ouders 1B aanbevolen krijgt, bij een inschrijving toch naar het TSO. 

“Afzakken kan altijd nog,” durven ook scholen te verkondigen.
Waarom heb ik nog geen kinderrechtencommissaris tegen deze vorm van bedrog en misleiding horen protesteren? Plaatst men welzijn en rechten van een leerling niet boven het aantal inschrijvingen?

Niet alleen in middelbare scholen draait de propagandamachine op volle toeren. Ook het hoger onderwijs gaat enthousiast tonnen drukwerk de wereld insturen. Wanneer ze straks in het nieuws komen, zal het gaan om de percentages meer of minder inschrijvingen dan vorig academiejaar.

Of de vooropleiding geschikt was, of je onder ogen ziet dat eenzelfde diploma van de ene school, net zoals de STEM-realisatie, nogal een ander soortelijk gewicht kan hebben dan dat van een andere, of de keuzes het resultaat zijn van ernstig overleg en advies: wil men dat liever vergeten? Zijn gevulde aula’s belangrijker dan een eerlijke kans op succes van de studenten? Wil men eindelijk eens duidelijk stellen dat niet alle richtingen een basis vormen voor verdere studies. Juridisch mogen alle diploma’s secundair gelijkwaardig zijn, op het vlak van voorbereiding op verdere studies absoluut niet. Vertel er ook uitdrukkelijk bij dat « wie wil, alles kan » een levensgrote mythe is.

Reageer dus niet te snel op de glimmende folders. Wacht nog even met inschrijven. Probeer te ontdekken wat een advies waard is: is het een heerlijke fantasie of een vaak moeilijkere maar eerlijke wijze raad? Denk aan de leerling: krijgt die een werkelijke kans op een succeservaring of speelt prestige van school of familie sterker? Zouden we niet allen, van beleidsmakers tot leerlingen, alles nog eens op een rijtje proberen te zetten?