De definitie van radicalisme - Bart Maddens

Je hoort wel eens beweren dat de Franstalige politici lakser zijn in de bestrijding van de radicalisering dan de Vlaamse. Als dat al zo is, dan geldt dat toch zeker niet voor Joëlle Milquet. Als Franstalig minister van onderwijs geeft ze blijk van een opmerkelijke daadkracht wat dat betreft.
opinie
Opinie

Bart Maddens doceert politieke wetenschappen in Leuven.

Milquet laat momenteel een nieuw decreet goedkeuren dat alle personeelsleden van het Franstalige onderwijs een ‘loyauteitsplicht’ oplegt: zowel op school als daarbuiten mogen zij geen uitspraken doen of handelingen stellen die in strijd zijn met de democratische basiswaarden of die ernstig afbreuk kunnen doen aan het vertrouwen in het onderwijs van de Franse Gemeenschap. Aanleiding hiervoor was onder meer een incident met een kennelijk nogal radicale Moslimleraar aan het Atheneum Leonardo Da Vinci in Anderlecht. Op basis van het nieuwe decreet zal zo iemand nu gemakkelijk de laan kunnen worden uitgestuurd.

Misbruik

Applaus voor zoveel ijver in de strijd tegen de radicalisering! Want dat is toch echt wel een acuut probleem aan het worden in de Franstalige onderwijsinstellingen. Neem nu de Universiteit van Namen. Daar is er een hoogleraar grondwettelijk recht die aanstoot geeft met ronduit extremistische standpunten betreffende ons politiek systeem. Sterker nog, hij heeft al geruime tijd banden met een racistische en fascistoïde partij. En, o gruwel, inmiddels is die geradicaliseerde prof Kamerlid geworden voor die partij en zelfs fractieleider. Wat een geluk dat de immer waakzame Joëlle Milquet er nu voor zorgt dat die extremist stante pede kan worden ontslagen.

Het is Hendrik Vuye zelf die er op knack.be voor heeft gewaarschuwd dat de zeer verregaande bepalingen in Milquet’s decreet wel eens zouden kunnen worden misbruikt om hem aan de deur te zetten in Namen. De paragraaf hierboven klinkt in Vlaanderen natuurlijk als volledig van de pot gerukt, en dat is ze ook. Maar langs Franstalige kant wordt iemand die pleit voor confederalisme of separatisme al snel weggezet als een extremist. En verschillende gezaghebbende politici hebben de N-VA al afgeschilderd als een racistische en fascistoïde partij. Vanuit dat Franstalige perspectief is het niet zo vergezocht om Vuye als een ‘geradicaliseerd’ persoon te beschouwen.

Terrorisme

De kwestie illustreert mooi het potentieel perverse effect van de draconische maatregelen die nu worden voorgesteld om de Moslim-radicalisering te bestrijden. Dat geldt zeker ook voor het uiterst bedenkelijke wetsvoorstel van de MR-kopstukken Denis Ducarme en Olivier Chastel om de ‘verheerlijking van terrorisme’ te bestraffen. Dat definiëren zij zeer breed als ‘wetens en willens terroristische misdrijven in het openbaar goedkeuren, pogen te rechtvaardigen of schromelijk minimaliseren.

Stel dat ik hier schrijf dat er wel enig begrip kan worden opgebracht voor de gewapende strijd van de PKK tegen het repressieve regime van Erdogan, dan riskeer ik – als het van de liberalen (!) Ducarme en Chastel zou afhangen – een celstraf van twee tot vijf jaar (ervan uitgaande dat ook minderjarigen deredactie.be kunnen lezen en dat dus de zwaarste straf van toepassing is). Hetzelfde hangt me boven het hoofd als ik hier zou schrijven dat het ETA-geweld in Spanje enigszins begrijpelijk was in het licht van de anti-Baskische repressie tijdens de Franco-dictatuur en de GAL-staatsterreur nadien.

Ik geef met opzet die twee voorbeelden. Want in Vlaams-nationale kringen bestaat toch wel enige sympathie voor de Koerdische PKK. En zeker tot halfweg de jaren tachtig bestond ook de neiging om het ETA-geweld te vergoelijken of te relativeren. Maar als Ducarme en Chastel hun zin krijgen, dan mag daar zelfs niet meer over worden gediscussieerd.

Separatisten

Vlaams-nationalisten zullen voortaan dus op hun tellen moeten passen als het over de ETA of de PKK gaat. En al zeker als ze met elkaar telefoneren. Want nu de inlichtingendiensten meer bevoegdheden krijgen om ‘geradicaliseerden’ af te luisteren zullen misschien ook de anti-Belgische separatisten extra in de gaten worden gehouden. Ik hoor echter meteen een koor van proteststemmen opgaan. Wat voor paranoia is me dat, zeg! Wees er maar zeker van dat de veiligheidsdiensten vandaag andere katten te geselen hebben.

Dat kan zijn, maar waarom was dat dan niet zo in het recente verleden? Uit het nogal onthutsende onderzoek van Tijd-journalist Lars Bové bleek dat, tussen 2010 en 2013, bijna één derde van de verkozen politici opduikt in de dossiers van de staatsveiligheid. Opmerkelijk is ook dat de Vlaamse parlementsleden het vaakst voorkomen in die dossiers (Lars Bové, De geheimen van de staatsveiligheid, pp.100-101). Zou het toeval zijn dat er uitgerekend in die periode uitzonderlijk veel Vlaams-nationalisten rondliepen in het parlement?

Staatsveiligheid

Toen in 2006 het inmiddels welbekende Coördinatieorgaan voor de Dreigingsanalyse (OCAD) werd opgericht botste dit op het grootste argwaan bij Vlaams-nationalisten. Want in de memorie van toelichting van het wetsontwerp kondigde minister van Justitie Laurette Onkelinx aan dat het OCAD ook bedreigingen van “nationalistische aard” zou bestrijden. Het contrast met vandaag is groot. Van enige argwaan ten aanzien van de Belgische inlichtingendiensten is niets meer te bespeuren bij flaminganten. Sterker nog, die pleiten er nu zelf voor om de staatsveiligheid meer bevoegdheden te geven.

Misschien gaat men ervan uit dat de Vlaams-nationale greep naar de macht ertoe zal leiden dat de Belgische veiligheidsdiensten hun leven beteren. Jan Jambon zal er wel voor zorgen dat die zich nu met de échte veiligheidsprioriteiten bezig houden. Maar Lars Bové toonde ook aan hoe moeilijk het is voor de verantwoordelijke politici om vat te krijgen op de politieke machinaties van de staatsveiligheid. En we horen vandaag wel veel pleiten voor extra bevoegdheden en middelen voor de inlichtingendiensten, maar niet voor meer en strengere controle op hun schimmige activiteiten.

Zouden die echt hun belangstelling voor de Vlaams-nationale ‘extremisten’ verliezen nu de N-VA het voor het zeggen heeft in België? Enige scepsis lijkt op zijn plaats. Behoort het anti-separatisme niet gewoonweg tot de ‘bedrijfscultuur’ van de staatsveiligheid? Impliceert de veiligheid van de staat niet ook de territoriale integriteit ervan, zodat de separatisten even goed als de Moslim-extremisten een te bestrijden bedreiging vormen?

Wie weet zijn de Vlaams-nationalisten, meegesleurd als ze zijn door de securitaire obsessie, een monster aan het voeden waardoor ze ooit zelf zullen worden opgepeuzeld.

VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.

Meest gelezen