Ook wij voeden de IS-ideologie - Mia De Schamphelaere

Mia De Schamphelaere is eresenator. voor CD&V.

Maar dit bleek, voor mij dan toch, een bijzonder naïeve onderneming. Als westerse vrouw, zelfs “official”, bleef mijn bewegingsvrijheid beperkt tot de binnenruimten van het hotel. En dan nog , zelfs het aantrekkelijke hotelzwembad stond aangekondigd met het alom aanwezige bordje “Prohibited for Women”.

Zoals het ook verboden bleek voor vrouwen om zonder zwarte sluier en abaja buiten te komen. Vrouwen werden ook niet toegelaten op het openbaar vervoer of in de nationale musea of de publieke restaurants. Van de studie van de rechtspraktijk ter plaatse is dan ook weinig terecht gekomen.

We konden de afgelopen jaren enkel de hoop koesteren dat door de globalisering, het informatieweb en de sociale media zonder grenzen, de Saudische rechtsopvattingen onder druk zouden komen te staan en dat de repressie plaats zou maken voor geleidelijke hervormingen die de mensen meer vrijheden en bewegingsruimte zouden gunnen.

Maar tot nu toe is er nog geen positieve transformatie op gang gekomen. Integendeel, er is nog steeds geen grondwet, de Saudische koning regeert als een absoluut monarch en moet voor niets verantwoording afleggen aan het volk.

Het rechtsverkeer wordt geregeld door de meest strikte toepassing van de Sharia. Voor overtredingen zijn er lijfstraffen, stokslagen of zweepslagen in het openbaar, en op zware vergrijpen volgt de doodstraf, ook uitgevoerd in het openbaar door steniging of onthoofding. De doodstraf wordt ook uitgesproken voor handelingen die voor ons tot de fundamentele individuele vrijheden behoren, zoals voor het afvallen van het geloof of het onderhouden van homorelaties.

En dan is er nog de Purdah, de scherpe scheiding tussen mannen en vrouwen. Deze scheiding wordt door mensenrechtenorganisaties als de nieuwe apartheid aangeduid.

Zonder volledige bedekking van het lichaam en zonder begeleiding van een mannelijk familielid kunnen vrouwen hun huis niet verlaten. Zij mogen geen auto rijden, kunnen geen rechtshandelingen stellen zoals een financiële transactie of een aankoop. Er is voor vrouwen geen minimumleeftijd om te huwen, soms worden meisjes al op 8-jarige leeftijd uitgehuwelijkt.. En vrouwen hebben ook geen eigen identiteitskaart maar staan geregistreerd onder hun vader, echtgenoot of zoon.

Eigenlijk is dit alles geen groot geheim. Het is wereldwijd bekend dat in Saudi-Arabië zowat het meest verschrikkelijke regime ter wereld heerst. En juist daarom is het telkens opschrikken bij de vaststelling van zovele internationale egards naar het regime toe. Openlijk de waarheid zeggen over het regime is diplomatiek gezien not done. Zo ontketende de Zweedse minister van buitenlandse zaken Margot Wallström nog dit voorjaar een diplomatieke oorlog omdat ze het had aangedurfd om de situatie voor vrouwen in het Saudisch koninkrijk aan te klagen.

Michele Obama die in januari bewust ongesluierd verscheen op de begrafenisplechtigheid van koning Abdullah werd van de officiële foto’s weggegomd.

En helemaal een farce is wel de recente aanduiding van een Saudiër als hoofd van de VN-mensenrechtenraad.

Het is duidelijk onze olieverslaving die ons de mond snoert. Het land met de grootste olievoorraad ter wereld en een bovenmatige import van gesofisticeerde wapens en westerse luxegoederen, beschouwen we noodgedwongen als onze economische bondgenoot. En dan is spreken over respect voor fundamentele mensenrechten en vrijheden, letterlijk, niet ter zake.

Maar wat nu? Nu blijkt dat de oorlog tegen de barbaarse IS-terreur niet alleen beslecht kan worden met wapens, maar vooral een strijd is om de “ hearts en minds” van radicaliserende jongeren in onze westerse steden terug te winnen.

Hoe geloofwaardig is voor die jongeren onze gehechtheid aan democratische waarden en vrijheden, aan het grondwettelijk principe van scheiding tussen kerk en staat.? Hoe oprecht is onze visie over de gelijkheid tussen mannen en vrouwen? Want wat zij zien is dat op cruciale ogenblikken onze economische belangen meer doorwegen dan het verdedigen van wat we zelf als universele mensenrechten declameren.

Jongeren die op zoek zijn naar idealen worden vooral aangesproken door authenticiteit, door wat men de moed van een overtuiging kan noemen of door heldhaftigheid ook.

De gedrevenheid om zich voor idealen in te zetten kan bij gebrek aan een beter voorbeeld, op een gruwelijke manier misbruikt worden en in niets ontziende terreur ontaarden. Positieve heldhaftigheid tonen, zich durven uitspreken en tegenwicht bieden op de juiste plaatsen, kan dus voor onze beschaving van levensbelang zijn.

Dat positieve heldhaftigheid vele gemoederen kan beroeren heeft Nelson Mandela bewezen met zijn geduldig maar onwrikbaar verzet tegen het apartheidsregime in Zuid-Afrika. Hij zal daardoor voor vele generaties een held blijven.

Hat apartheidsregime van Zuid-Afrika sneuvelde 25 jaar geleden niet alleen door het moedig verzet van enkelingen, maar ook onder druk van een wereldwijde economische boycot en de verbanning van het land uit alle internationale organisaties.

Als we maar een beetje van de moed van een Mandela konden opbrengen, dan zouden we misschien in staat zijn om tegen Saudi-Arabië te zeggen : “ Zolang niet alle mensen als mens gerespecteerd worden in uw land, hoeven we uw olie niet.”