Mijn schizofrene verhouding met Kortrijk

Felix De Clerck is algemeen directeur van het Kunstenpunt van de Vlaamse Gemeenschap. Hij is de zoon van de voormalige burgemeester van Kortrijk Stefaan De Clerck (CD&V). Hij schreef deze bijdrage op verzoek van VRT Nieuws, dat drie jaar na de gemeenteraadsverkiezingen een tussenstand opmaakt en een aantal mensen vroeg om de band met hun stad onder woorden te brengen.

Als 12-jarige werd ik namelijk op internaat gestuurd in Roeselare en later ging ik studeren in Maastricht. Het was het begin van mijn 12-jarige relatieve afwezigheid van de stad. Het was ook het begin van een ietwat schizofrene relatie met Kortrijk. Hoe verder ik verwijderd was van Kortrijk hoe vuriger en lyrischer mijn ode was aan het Texas van Vlaanderen. Ik bezong hoe de golden river (De Leie) onze stad vorm en welvaart gaf, hoe we door onze relatie met Rijsel eigenlijk wel een metropool zijn. Ik denk dat sommigen in mijn omgeving zullen gedacht hebben dat de straten van goud waren en dat iedereen al zingend en dansend over de straten van Kortrijk liep.

Wanneer ik dan weer eens van de trein stapte, thuis kwam in Kortrijk, was ik eerder kritisch voor de stad. Je komt toe op één van de mottigste stationspleinen van het land, moet dan door een straatje waar zij die niet weggelopen zijn zich lazarus aan het drinken zijn, dan over een “evenementen”-plein aka de “stenen steppe” om dan uiteindelijk op mijn thuisbasis aan te komen van weleer, namelijk de Vlasmarkt, liefst bij Elke, Vlasmarkt 1. De Vlasmarkt was een oase van creativiteit en vrijheid in een stad die ingedommeld was.

Zoals u kan lezen was ik redelijk kritisch over de stad die ik zo vurige verdedigde elders. De stad was ingedommeld. Te lang werd er gerust op de lauweren van vroeger. Tussen de gloriejaren van de jaren 50 en de jaren 90 was er te weinig geïnvesteerd in de stad zodat we nu hopeloos achterop bleven. Jongeren vertrokken massaal en zelf vond ik Kortrijk in mijn puberteit ook maar een kleinburgerlijk provinciestadje (dit zou ik nooit gezegd hebben in Roeselare of Maastricht).

We hebben als stad diep in de afgrond gekeken en je vond nog weinig Kortrijkzanen die echt trots waren op hun stad. Gelukkig is daar verandering in gekomen. We weten echter allemaal dat verandering heel vaak tegenstand oproept. Zo ook in Kortrijk. Gedurende jaren werd er geïnvesteerd in de leefomgeving. Pleinen en straten werden herlegd, de Leie werd verbreed, bruggen werden gebouwd, gedurfde keuzes voor creativiteit, innovatie en design werden gemaakt, visies werden ontwikkeld over alle delen van Kortrijk.

Kortrijk werd herdacht. Vertrekkende van haar realiteit, maar met een ambitieuze toekomstvisie. “Reach for the moon, end up with the stars” leek het adagio. Mensen die midden jaren 90 vertrokken uit Kortrijk en 10 jaar later terug kwamen, herkenden hun stad bijna niet meer. Beetje per beetje kwam het vertrouwen en de trots in de stad terug. Mensen identificeerden zich weer met de stad en je merkte dat dit opnieuw jonge, creatieve mensen aantrok en de bewoners hun trots terug gaf.

Wanneer je nu door de stad loopt voel je een soort elektrische lading in de lucht. Er zijn veel burgers, jong en oud, die wederom goesting hebben om te ondernemen in de stad. Kleine en grote artistieke projecten, grote en kleine winkels, het ondernemerschap (in de brede zin van het woord) is terug. Wanneer je langs de Leie loopt voel je je soms in een wereldstad. De investeringen in de leefomgeving hebben een ambitieus kader gemaakt waarin burgers nu ten volle de stad kleur kunnen geven. Ik kijk hoopvol naar wat die combinatie van krachten nog zal voortbrengen van schoons voor de stad en haar burgers.

Maar ik heb geleerd uit het verleden dat we een stad constant moeten vernieuwen want stilstaan is doodgaan. Ik hoop dat er een kwalitatieve verlaging komt van de Leieboorden en dat het stationsplein ambitieus aangepakt wordt. Ik hoop dat de machthebbers altijd het grote plaatje in gedachten zullen hebben en zo ervoor zorgen dat we geen inhaaloperaties meer nodig hebben.

Ik hoop dat we allen samen gedurfde keuzes zullen maken. We zijn een stad van makers, we vinden onszelf telkens weer uit en hebben alle troeven in de hand om Kortrijk innovatief en leefbaar te houden. Als we deze kunnen blijven combineren dan zal mijn schizofrene houding voorgoed omdraaien in eindeloze liefde.