"Genk blijft mijn thuishaven, de terrils waken hierover"

VRT Nieuws maakt halverwege de legislatuur van de gemeentebesturen een stand van zaken op. Vandaag blikt actrice An Swartenbroekx terug op "haar" Genk. "De wijken van vroeger met hun eigenheden zijn blijven bestaan, maar de stad is geen Bokrijk geworden. Het is een kosmopolitische stad met een cultureel en een economisch centrum. Ik reken op de veerkracht van die warme gemeenschap zodat de mensen hun plaats blijven vinden in het Genkse industriegebied."
opinie
Opinie
© VRT

Als men mij vroeg "Van waar ben je?" antwoordde ik: "Van Waterschei". Niet van Genk, want Waterschei was mijn dorp met mijn school, mijn voetbalploeg, mijn Chiro, mijn koor... Hetzelfde gevoel had men in de andere wijken: Zwartberg, Winterslag, Gelieren,... Op school zat ik samen met Italianen, Spanjaarden, Grieken, Polen... Al die nationaliteiten leefden gewoon samen en we speelden met elkaar op de speelplaats. Later kwamen daar ook nog Turken en Marokkanen bij.

Van de Borinage had men geleerd dat het niet opging de arbeiders in krotten te steken. Dus zorgde de Limburgse kolenmijn voor nette huisjes, voor veel groen, voor een kerk en een schouwburg. Iedereen leefde samen in de cité, met de buurtwinkel en het café dichtbij. Er ontwikkelde zich een eigen taaltje: het cité’s. Voor ons bestond er geen migratieprobleem. Tijdens het Offerfeest kregen we van onze Turkse vrienden "Vlees van de schaap", van een schaap dat in hun tuin geslacht werd, en onze Griekse vrienden gaven ons met Pasen "tsoureki", een Paasbrood... Die gemeenschap draag ik met me mee.

Toen ik later op kot ging in Antwerpen schrok ik mij te pletter als ik werd geconfronteerd met het fenomeen racisme, met de hardheid en de onverdraagzaamheid tegenover mensen die er ietwat anders uitzagen. Dat gevoel stond haaks op het wereldbeeld waar ik mee was opgevoed.

De schachttoren, symbool van groei en eerbetoon

Ik weet niet hoe andere mensen terugkijken naar hun jeugd en hun roots. Misschien met wat verbittering omdat er iets is misgegaan - of misschien met wat heimwee, zoals ik.

Want Genk blijft mijn thuishaven. Als ik over de brug van Diepenbeek naar mijn papa rijd, zie ik in de verte al de schachttoren als een symbool van de werkkracht, de groei en ontvoogding van dat rustige plekje in de heide dat in korte tijd een dergelijke transformatie onderging.

Ik vind het hartverwarmend dat men de mijngebouwen van Winterslag heeft bewaard. Hier hebben generaties mijnwerkers als mollen onder de grond gewroet. Ze brachten welvaart in de streek en werden, omdat het de politiek toen goed uitkwam, "de eerste burgers van het land". Wat niet wegneemt dat velen onder hen na hun pensioen uitgeput in hun zetel zaten te hijgen en uiteindelijk stierven aan stoflong.

Maar de schachttoren en de gebouwen staan er nog als eerbetoon aan die sterke generatie die Genk op de kaart heeft gezet. Nu heeft men de site een andere bestemming gegeven: er is een bioscoopcomplex, een cultuurcentrum C-mine dat een fantastische reputatie geniet, een hogeschool,...

Ook bij de schachttoren van Waterschei heeft men een nieuwe industrie neergepoot: het Thorpark, een wetenschapspark waar vooral hogeropgeleiden aan de slag kunnen.

Een kosmopolitische stad, een feeststad, een stad met veerkracht

Genk is gelukkig geen "Bokrijk" geworden maar een kosmopolitische stad, met een op de twee Genkenaren die van andere origine zijn. De stad neemt veel initiatieven om die multidiversiteit goed te omkaderen (bijvoorbeeld "La Biomista" van kunstenaar Koen Vanmechelen.)

Genk is ook een feeststad. Denk maar aan het "Genk on Stage"-festival met zijn 100.000 festivalgangers! En gelukkig heeft men in dat kleurrijke Genkse lappendeken veel groen bewaard: het natuurgebied "De Mate", de heidelandschappen, Kattevenne, de Molenvijver...

Ik zoek echter tevergeefs naar de drukte op weg naar de Fordfabriek. Die fabriek was ooit de redding voor de vele ongeschoolde werkkrachten. Maar helaas heeft het grootkapitaal ook nu weer het laatste woord. En nu is er geen alternatief zoals destijds toen de mijnen werden gesloten.

Maar ik reken op de veerkracht van die warme gemeenschap zodat de mensen hun plaats blijven vinden in het Genkse industriegebied. Organisaties zoals het SALK kunnen hierbij een belangrijke rol spelen.

De terrils waken over mijn roots

Dus als men mij nu vraagt: "Van waar ben je?", antwoord ik niet meer: "Van Waterschei", maar "Van Genk"!

De wijken met hun eigenheden zijn blijven bestaan, maar het economische en culturele gebeuren heeft zich gecentraliseerd in het centrum van de stad.

Het multiculturele en de diversiteit van Genk zijn nog altijd mijn roots. En de terrils waken daarover.

VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.

Meest gelezen