Een werkgever die geen ervaring eist - Bart Van der Leenen

Bart Van der Leenen schrijft voor de redactie.be over sociale media en het leven van een zakenman. Hij is zaakvoerder van communicatiebureaus Out of the Crowd en Whizpr.

Nu naar jaarlijkse traditie weerom duizenden afgestudeerden de arbeidsmarkt zullen vervoegen, en even traditioneel daarbij nauwelijks iemand argumenten aanreikt dat het gedrag van ondernemers zal beïnvloeden, wil ik met dit stukje de nieuwe lichting een hart onder de riem steken. Want ik weet uit eigen ervaring dat jonge, onervaren mensen - mits de juiste begeleiding en motivatie - een absolute meerwaarde kunnen betekenen voor een bedrijf.

Net zoals het leeuwendeel van de Vlaamse ondernemers, heb ik objectieve redenen te over om enkel sterk ervaren mensen in dienst te nemen. In mijn geval bijvoorbeeld omdat de klanten van mijn communicatiebureaus meestal grote internationale bedrijven zijn en onze contacten steevast op hoger management niveau verlopen. Iemand zonder de maturiteit om hun complexe vraagstukken te kunnen analyseren en de capaciteit om hen met parate kennis van een gefundeerd antwoord te voorzien, valt per definitie meteen door de mand. En na de persoon, ook de reputatie van het bureau. Geen optie dus.

Bovendien zijn we gespecialiseerd in geïntegreerde communicatie, terwijl vaak jaren relevante werkervaring noodzakelijk is om slechts één van de vele puzzelstukjes van onze core-business te kunnen doorgronden. Daarom stond “relevante ervaring is een absolute noodzaak” jarenlang in elke vacature.

Enkele jaren geleden was ik op zoek naar een nieuwe “ervaren marketing manager”. Na zowat twintig teleurstellende sollicitatiegesprekken met sterk ervaren marketeers, kwam ik tot de conclusie dat deze ‘ervaren rotten uit het vak’ stuk voor stuk vastgeroest zaten in een denkstramien.

Eén dat niet meer beantwoordt aan de gigantisch snel evoluerende realiteit. Zij zagen marketing nog steeds als het plaatsen van advertenties en het posten van wat leuke berichtjes op Facebook. Eens ik gericht vragen begon te stellen over hun ervaring in pakweg thought leadership, community building of lead generation, kwamen de meesten vaak niet verder dan een opsomming van wat vage realisaties uit een ver verleden. Hun ervaring stak - op papier - als een paal boven water, maar ik besefte dat deze ‘zekerheid’ nauwelijks voldoende was om op hetzelfde niveau te blijven trappelen. En voor een lokaal communicatiebureau dat enkel een bestaansreden heeft als het meerwaarde kan bieden, is dat de doodsteek.

En dan doe je dan plots iets waarvan je altijd al overtuigd was dat het geen zin had: je nodigt noodgedwongen iemand uit zonder relevante ervaring. Ook deze kandidaat had geen kaas gegeten van ‘thought leadership’, ‘community building’ of ‘lead generation’, maar wist me wel in ongepolijste bewoordingen te vertellen hoe de nieuwe consumenten en vooruitstrevende bedrijven communiceren en media consumeren.

Hij behoorde tot een generatie die dezelfde wereld helemaal anders beleefde. Een generatie die de klant zou worden van onze klanten en dus ook met argumenten, kanalen en middelen vertrouwd was die ver van de leefwereld van de ‘ervaren rotten’ stond. Met knikkende knieën heb ik hem een contract aangeboden. En na enkele jaren van kruisbestuiving tussen zijn jeugdig enthousiasme en onze ervaren rotten, is hij vandaag Account Director voor onze geïntegreerde communicatie en mijn rechterhand. De toon is gezet.

Dankzij deze leerschool, probeer ik vandaag een gezonde mix te houden tussen 80% ervaring en 20% jong potentieel. En ja, het ‘slaagpercentage’ ligt bij die laatste groep niet altijd even hoog. En ja, onze organisatie moet soms zwaar investeren om hun gebrekkige ervaring om te zetten in een voordeel voor onze klanten. En ja, het weegt zwaar op een team wanneer ondanks alle inspanningen blijkt dat het potentieel toch niet zo hoog bleek dan gehoopt.

Maar het is ook soms kicken om te zien hoe sommige groentjes als een spons informatie absorberen en uiteindelijk op pure wilskracht uitgroeien tot een niveau waar ze onze oude rotten aan het wankelen brengen. De hunker naar meer, de constante leergierigheid, de nooit aflatende energie en de natuurlijke drang om een verschil te maken, doet de organisatie bruisen. Meer dan ooit tevoren.

Met vallen en opstaan heb ik zo geleerd dat echte innovatie ontstaat uit het confronteren van ideeën, ervaringen en meningen van verschillende generaties en profielen. De ervaren rotten in het vak delen hun ervaring en inzicht met de groentjes, terwijl de groentjes door hun alternatieve denkwijze inspiratie en nieuwe inzichten doen ontstaan bij de oude rotten. En daaruit kan echte chemie ontstaan. Inhoudelijk, qua teamgeest én in uiteindelijke resultaten voor het bedrijf. Het is dankzij deze kruisbestuiving dat mijn bureautjes de vitale voorspong kunnen aanhouden tegenover de grote internationale concerns. En het is door het ontbreken van deze kruisbestuiving dat steeds meer Vlaamse ondernemingen de link met de constant veranderende wereld aan het verliezen zijn.

Aan het einde van het afgelopen schooljaar was ik jurylid bij de Verschuerenprijs van het Brusselse Sint-Jan Berchmanscollege, waar jaarlijks een boekenprijs wordt geschonken aan de laatstejaarsstudenten met het beste schrijftalent. Het essay van één van de laureaten, Liesbet Wils, is de aanzet geweest om dit opiniestukje te durven neerschrijven. Ze was mijn favoriet, omdat ze als onervaren net afgestudeerde de juiste argumenten aanreikte om bedrijfsleiders als ik te doen inzien dat ‘ervaring’ echt wel relatief is:

“De grootste troeven van moderne bedrijven zijn vernieuwing en creativiteit. En laat dat nu net eigenschappen zijn die niet voortvloeien uit ervaring. Deze – voor een bedrijf onontbeerlijke – kwaliteiten tieren het weligst bij onervaren groentjes die eens iets uitproberen.”

“Ook onhandigheid met nieuwe technologie zou - op zijn minst gedeeltelijk – te wijten zijn aan ervaring. Waar het oudje zegt: ‘Ik heb dit al eens gezien, het werkt zeker zoals mijn platenspeler uit 1946’, begint de puber gewoon op elk knopje te drukken om dan vol ongeduld te wachten op wat er zal gebeuren.”

“Het overaanwezige zinnetje ‘Ervaring vereist’ hoop ik in de toekomst niet te vaak tegen te komen. De beste manier om ervaren mensen te krijgen, is door die ervaring zelf te creëren. En wanneer het dan eens grondig misloopt, kan dat alleen maar toegejuicht worden. Dat is immers de beste garantie op ervaring.”

Toegegeven, het vraagt durf, bereidheid om te falen en heel wat investering vooraleer je de vruchten kan plukken, maar zijn dat niet net de kenmerken van ondernemen?