Het water staat de boer aan de lippen - Riccy Focke

Alles gaat over "de verschuiving van de markten". Wanneer de afnemers van de boerenproducten enkel voor de prijs gaan en alle maatschappelijke normen (excellente productkwaliteit, milieu, dierenwelzijn, sociale rechten en voedselveiligheid) aan hun laars lappen omdat het moet van hun aandeelhouder, dan is het nog wel even wachten op een oplossing.

Misschien is het zelfs wachten tot de arbeidersvakbonden ontdekken dat 50 procent van de 165.000 arbeidsplaatsen in de voeding en distributie dreigen te verdwijnen, vooraleer er verbetering komt.

Achter ieder bedrijf in moeilijkheden zit ondertussen ook een gezin, dat vandaag niet in de kijker kwam. Een ondernemer die na jaren hard werken, bang is om het ouderlijk bedrijf te verliezen. Een partner, die ook moeder is, partner van haar ondernemer en mede-zaakvoerster van het bedrijf, waar ze even hard in heeft meegewerkt, en die zoekt naar (perspectief voor) veiligheid van het gezin. Kinderen, die niet op reis gingen, maar zonder vergoeding voor hun vakantiewerk meewerkten op de hoeve en aan de teelten, met de boodschap dat hun hulp nog niet genoeg was om hun ouders uit de nood te helpen. Ouders en schoonouders die op allerlei manieren hun kinderen en kleinkinderen ondersteunen, maar zien dat de problemen alleen maar groter worden.

De vzw Boeren op een Kruispunt had het vooral druk met de zorg voor de boeren/tuinders en hun gezinnen. Niet de bedrijven, maar de mensen zelf. Geestelijke gezondheidszorg moet ook voor deze crisis beter bespreekbaar worden. Boeren en tuinders die ondersteuning vragen, kunnen een beroep doen op onze freelancepsychologen om hen door de crisis te helpen.

Maar aangezien we weten dat duizenden boeren in gelijkaardige persoonlijke nood zitten, doen we naast alle bedrijfsacties toch ook een extra oproep: heb je een vermoeden dat je familie, collega of vriend(in) het moeilijk heeft, blijf dan niet aan de kant staan.

Vraag dan of je hen zélf kan helpen. Soms is het luisteren zonder meer al een grote ondersteuning. Maak zélf een afspraak voor hem/haar bij de huisarts (omdat je vriend het zelf soms niet meer kan). Veel huisartsen op plattelandsgemeenten werken samen met psychologen in de buurt, die de zorg van je kunnen overnemen.

Vertel zélf in je netwerk over de nood van boeren en tuinders in je buurt, vraag hun begrip en denk in de richting van oplossingen. (Door oorzaken te zoeken, verval je te snel in beschuldigingen, die niemand vooruithelpen).

Maak zélf het verschil als consument. Door zo veel mogelijk lokale producten te kopen en door rechtstreeks bij de boer in te kopen. En door de supermarkten te laten zien dat je een eerlijke prijs belangrijk vindt. Als je aan de kassierster vraagt hoeveel geld de boer voor de liter melk heeft gekregen, zal ze er misschien de eerste keer niet op kunnen antwoorden. Maar als de vraag blijft komen, wel. Daarmee oefen je effectieve en efficiënte druk uit.

Laat de politiek en het beleid hun werk doen en zorgen voor de bedrijven. De landbouwsector is de enige sector die vandaag met verlies mag verkopen.

De landbouworganisaties zouden bij de politici voor het afschaffen van dit principe kunnen lobbyen. Het zou een zegen zijn indien de prijsgrenzen voor de landbouwproducten maatschappelijk konden worden bepaald, ook al zou de wereldprijs er tijdelijk onder zakken. De aangekondigde boerenacties tonen namelijk aan dat het water de boeren tot aan de lippen staat.

Maar -in afwachting van resultaat- help zélf zorgen voor de mensen in je omgeving. In Vlaanderen is een groot deel van de bevolking wel zoon/dochter, kleinkind, achterkleinkind of familie van een boer of tuinder.

Als we alle medewerkers van overheden, leveranciers en afnemers van de land- en tuinbouw hierbij tellen, dan kunnen ze samen misschien sneller realiseren wat de boeren en tuinders in nood alleen niet meer kunnen: ervoor zorgen dat de productie van gezond voedsel geen slavenarbeid meer is, maar geluk brengt. Geluk aan al wie met passie en liefde, geloof en vertrouwen zorgt voor het voedsel en de toekomst van onszelf en onze kinderen.

(Riccy Focke is actief in de vzw 'Boeren op een kruispunt', die landbouwers in nood ook psychologisch bijstaat.)