Een eigen Grieks voorstel - Bruno Tersago

Eerder deze week vroeg de nieuwe Griekse minister van Financiën Efklidis Tsakalotos via het Europese Steunprogramma (ESM) nieuwe hulp in ter waarde van 53,5 miljard euro. Om die steun te krijgen, moest de regering een nieuw voorstel voorleggen aan de Europese partners die er voor zorgen dat het geld op termijn kan worden terugbetaald. Over dat voorstel werd gisteren en afgelopen nacht in het Griekse parlement fel gedebatteerd. Het voorstel werd tenslotte met een ruime meerderheid goedgekeurd. Maar wat nu?
opinie
Opinie

De Griekse bevolking wil in de eurozone blijven, en om daar voor te zorgen, is een nieuw hulpprogramma dus zeker nodig. Het vorige programma, mnimonio (memorandum) genoemd in het Grieks, was niet bepaald een succes. Tijdens de implementatie er van, zakte het Griekse BNP met 25%, kwamen er meer dan 1 miljoen werklozen bij, raakten kinderen ondervoed, en nam het aantal mensen dat onder de armoedegrens leeft, enorm toe.

Een eigen voorstel, geen Europees diktaat

Het nieuwe voorstel, 13 pagina’s lang, dat de Grieken naar Brussel hebben gestuurd, bevat nog heel wat elementen van dat vorige mnimonio. Logisch dus dat er in Griekenland wordt gesproken over een nieuw memorandum. Maar dit keer is het een links memorandum, zo klinkt het bij velen ironisch.

Terwijl de vorige besparingsprogramma’s werden opgelegd door de instellingen (Europese Centrale Bank, Europese Commissie en het IMF), is het huidige voorstel van Griekse makelij. Dat is een belangrijk verschil dat wellicht al te vaak wordt onderbelicht. De Griekse regering neemt dus zelf de verantwoordelijkheid voor de maatregelen die in dit voorstel staan. Dat verklaart dus ook waarom deze voorstellen dit keer eerst door het Griekse parlement moesten worden gestemd, voor ze naar de Europese partners werden gestuurd.

Een scherp parlementair debat

En de debatten en stemming waren weer een uitputtingsslag. Het Parlement is er pas om 3 uur vanochtend uit gekomen. Wie de Griekse crisis wil volgen, moet vooral sloten koffie drinken. De lange debatten eisten zelfs hun tol bij de stoere spierbundels van Gouden Dageraad die tegen het eind van de zitting zaten te knikkebollen. Zij moesten wachten tot het eind om hun nee-stem te laten horen tegen het voorstel, samen met de fractie van de KKE, de Griekse Communistische Partij.

Er werden ook heel wat nee-stemmen verwacht in het regeringskamp. Minister van Energie Lafazanis (die al Russische investeringen in Griekenland wist te verzekeren), spreekbuis van het Linkse Platform, de radicale linkse vleugel van de coalitiepartij die SYRIZA is, liet al verstaan dat het voorstel niet verenigbaar is met het regeringsprogramma. Andere leden van dat Linkse Platform gingen nog verder en dienden gisteren nog een brief in waar ze voorstelden dat een terugkeer naar de drachme de meeste realistische oplossing blijft. De belangrijkste handtekening op die brief: die van Kostas Lapavitsas, economieprofessor aan de School of Oriental and Asian Studies aan de Universiteit van Londen. Toch zei het Linkse Platform dat het de regering niet zou doen vallen. De fractie onthield zich uiteindelijk in de stemming.

De leider van coalitiepartner ANEL (Onafhankelijke Grieken) had weken geleden al gezegd dat het BTW-gunsttarief op de Griekse eilanden (laag gehouden, dank zij een EU directieve) enkel over zijn lijk zou worden afgeschaft. In het nieuwe voorstel wordt de BTW echter verhoogd op de rijke eilanden zoals Mykonos, Santorini, Kos en Rhodos. ANEL zou uiteindelijk instemmen met het voorstel.

Een alternatieve meerderheid

Toch haalde de regering zelf geen meerderheid in de stemming. 2 leden van SYRIZA stemden tegen, Yianis Varoufakis kwam niet opdagen wegens familiale redenen, en 17 parlementsleden uit het regeringskamp onthielden zich. Onder hen ook regeringslid Dimitris Stratoulis en parlementsvoorzitter Zoe Konstantopoulou. Toch wist premier Tsipras zich van een wisselmeerderheid te verzekeren, door de oppositieleiders mee achter het voorstel te krijgen. Zoiets is zeer uitzonderlijk in het Griekse politieke landschap, waar oppositie voeren bijna per definitie betekent dat je tegen eender welk regeringsvoorstel stemt. Premier Tsipras mag dan misschien zijn ideologische lijn deels hebben verlaten, hij is er hier in geslaagd om een brede politieke concensus te vormen. Dat getuigt van sterk politiek vakmanschap, en dat zou wel eens de sleutel kunnen zijn voor de succesvolle uitvoering van de voorstellen.

Gezien de uitslag van de stemming vannacht, is het niet uitgesloten dat Tsipras een regeringsherschikking zal moeten uitvoeren. Dat zal zeker voor spanningen zorgen binnen zijn eigen partij. Dan nog is het niet zeker of de voorstellen zullen worden aanvaard door de Europese partners. Die gaan er zich later vandaag over buigen. Vanuit Frankrijk klinken hoopgevende woorden, maar het is vooral wachten op de Duitse reactie. En dan komt de volgende horde: als de eurogroep vandaag de Griekse voorstellen goedkeurt, moet er nog een stemming volgen in de parlementen van Duitsland, Nederland, Finland, Slovakije en Estland om de fondsen van het ESM vrij te maken. Het wordt wellicht een weekend met nog meer sloten koffie.
 

 

(Bruno Tersago is correspondent in Athene voor o.a. VRT Nieuws.)

VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.

Meest gelezen