Naar nieuwe ondernemers - Tine Holvoet

Met een recente studie van Vlerick Business School tonen we aan dat het middenveld en politici de meest actieve participanten zijn in duiding rond ondernemerschap. Niet alleen bedrijven, bedrijfsleiders of zaakvoeders zijn aanwezig in ondernemerschapsnieuws: UNIZO, Karel Van Eetvelt, Kris Peeters en Yves Leterme komen het vaakst aan bod in berichtgeving over ondernemerschap op het zeven uur-journaal op VRT en VTM in de periode 2003-2013. Uit onderzoek in Frankrijk blijkt dezelfde toon, terwijl politici in Groot-Brittannië na de Thatcher-periode voorzichtig zijn met hoera-uitspraken over nieuw ondernemerschap.

Onze onderzoeksresultaten bevestigen het: de kijk op ondernemerschap moet meer divers. We moeten durven inzoomen op heel verschillende en specifieke verschijningsvormen van ondernemerschap. Rijke verhalen van start-ups, KMO’s en groeibedrijven, maar ook inzichten van social entrepreneurs, micro-ondernemers, peer-to-peer ondernemers, freelancers, ondernemende werknemers in bestaande organisaties kunnen inspireren.

Ondernemen in de minder typische sectoren en netwerken, door minder typische personen verdient meer aandacht. Concrete verhalen kunnen moeilijke thema’s bespreekbaar maken: hoe werknemers aanwerven, snelle beslissingen nemen en er misschien op terugkomen, opportuniteiten blijven detecteren, ideeën operationaliseren? Kunnen we het debat aangaan over de maatschappelijke context en de impact van de directe en indirecte omgeving op de risico’s die je als ondernemer durft nemen? Voorlopig kunnen we concluderen dat deze vragen niet aan bod komen in de toch al schaarse berichtgeving over ondernemerschap in Vlaanderen. Twee derde van het ondernemerschapsnieuws is financieel-economisch van aard en innovatie en creatieve ideeën komen slechts in 4% van de nieuwsitems aan bod. Het palet van ondernemerschap dat vertegenwoordigd wordt is beperkt en dat is teleurstellend, zeker als we de impact kennen van positieve rolmodellen als hefboom voor nieuw ondernemerschap.

Moet je anno 2015 een bedrijf opstarten om van een ondernemende way of life te spreken? Ondernemerschap zelf is in volle transitie en zorgt fundamenteel voor verandering in de samenleving. Wat leren KMO’s van freelancers? Hoe implementeren grote bedrijven een start-up-mentaliteit? Wat is de impact van peer-to-peer ondernemers op het sociaal welbevinden in de samenleving?

Denken over ondernemerschap moet ‘entrepreneurial’ worden. We moeten gaan voor een eigentijdse kijk op ondernemerschap: de aandacht verschuiven van het ‘aantal ondernemers’ naar de ‘diverse kwaliteiten en vormen van ondernemen’. Alle aspecten van ondernemen, letterlijk de manier waarop individuen en collectieven hun lot fundamenteel in eigen handen nemen, moeten we in de schijnwerper plaatsen. Diverse verhalen mogen elkaar tegenspreken, zo krijgen we alleen een beter beeld op de werkelijkheid en daar leren we iets uit.

(Tine Holvoet is Senior Research Associate bij Vlerick Business School. Meer: ‘ondernemerschap’ en ‘ondernemerschapscultuur’ in ‘Vlaanderen’.)