Volgende winter een echte black-out? - Alex Polfliet

Federaal minister voor energie Marie-Christine Marghem (MR) lag deze week fel onder vuur van oppositie en media omdat ze het negatief advies van de Raad van State over de verlenging van Doel 1 en 2 bewust had achtergehouden. Groot misbaar was er over het feit dat de minister het parlement had voorgelogen – en dat is inderdaad not done – en koppig haar wil doorzet, maar helaas werd er minder stilgestaan bij de consequenties ervan.
opinie
Opinie

Men kan er namelijk gif op innemen dat de milieubeweging, de oppositie en mogelijk ook concurrenten van Electrabel naar het grondwettelijk hof stappen en dat kan het advies van de Raad van State onmogelijk naast zich neerleggen. De mogelijkheid dat Doel 1 en 2 komende winter operationeel zullen zijn, is nagenoeg uitgesloten. De conclusie is dat minister Marghem door het gewraakte manoeuvre de bevoorradingszekerheid zélf in het gedrang brengt. Temeer ook omdat andere pistes voor bijkomende elektriciteitsvoorziening een dood spoor blijken…

Annuleren van de tender voor bijkomende gascentrales

Met het oog op de bevoorradingsproblemen werd eerder een aanbesteding uitgeschreven om nieuwe gascentrales te bouwen of bestaande recente – doch ongebruikte – gascentrales in wat men noemt de “secundaire reserve” van Elia op te nemen. Dat houdt in dat de transportnetbeheerder Elia de betreffende gascentrale zou ‘overnemen’ en inzetten voor het geval er een stroomtekort zou zijn.

De regering ontving 3 offertes. De firma’s Advanced Power en Siemens zouden samen een gascentrale van 920 MW willen bouwen in het Limburgse Dilsen. Het Nederlandse Delta bood zijn 400MW-gascentrale van Vlissingen (net over de grens) aan, net als RWE, dat zijn gascentrale van 1280 MW in Maasbracht (ook net over de grens) ter beschikking stelde. De tender was echter dermate slordig opgemaakt dat de Europese Commissie meer dan 100 vragen over de wettigheid van de aanbesteding had. Marghem en de federale regering gooiden daarop de handdoek in de ring en bliezen de tender af. Exit mogelijk 1280 MW aan bijkomende capaciteit…

Strategische reserve

Over naar een ander Marghem-plannetje dan maar: de ‘strategische reserve’ aandikken. Deze reserve kan bestaan uit het aan ELIA ter beschikking stellen van een ongebruikte gascentrale voor een periode van 1 tot 3 jaar. Ook kunnen bedrijven zich opgeven om met voorafgaande verwittiging gedurende korte periodes geheel of gedeeltelijk zonder stroom te worden gezet. In beide gevallen betaalt Elia hiervoor een royale vergoeding, die uiteraard door u en mij wordt betaald.

De voorbije winter bedroeg die reserve 800 MW, Marghem vertelde aan ieder die het horen wilde dat zij tegen volgende winter 3500 MW zou voorzien. Los van de vraag wie dit zou betalen, is het maar de vraag of dit realistisch mag worden genoemd. Momenteel worden de onderhandelingen met betrokken actoren en aanbieders gevoerd, maar de minister laat het vermogenvolume én de hoogte van de vergoeding afhangen van het feit of Doel 1, 2, 3 en Tihange 2 al dan niet operationeel zullen zijn komende winter. Welke privépartner wil echter op basis van 4 eventualiteiten een commercieel contract tekenen? Bovendien, hoe juridisch waterdicht is één en ander: waarom zou een gascentrale tot 4500 €/MWh ontvangen om zich ‘ter beschikking te houden’ en een andere productievorm niet? Bij gebrek aan stabiel en sluitend juridisch kader mist de minister ook hier een kans. Exit 2700 MW aan potentieel vermogen…

De duisternis tegemoet

Op goed vijf maanden voor het begin van de volgende winter heeft Marghem dus nog geen schijn van een plan om de bevoorradingszekerheid te garanderen. Zoals het er nu naar uitziet, gaan we de volgende winter in met een verlies van ± 1800 MW ten opzichte van de vorige winter, toen ook reeds een black-out dreigde: Doel 1 en 2 (samen goed voor ± 900 MW) zullen geen kWh stroom produceren en bovendien heeft Electrabel aangekondigd om 2 gascentrales (Drogenbos, 538 MW en Esch-sur-Alzette, 376 MW) later dit jaar te sluiten. De onthullende reportage van VRT-energiespecialist Luc Pauwels liet weinig aan de verbeelding over: de kans op heropening van Doel 3 en Tihange 2 is niet alleen onwaarschijnlijk maar zeker ook onwenselijk.

Verlengen is het verlengen van problemen

En zelfs indien het juridisch al lukt om Doel 1 en 2 langer open te houden, is dat vragen om nieuwe of verlengde problemen: het vergt investeringen om die centrales langer operationeel te houden. Geld dat beter wordt geïnvesteerd in echte langetermijnalternatieven. Bovendien, die centrales worden er niet betrouwbaarder op. En vooral: welke potentiële investeerder in broodnodige nieuwe productiecapaciteit kan concurreren tegen een door de staat en zijn burgers gefinancierde afgeschreven centrale? Doel 1 en 2 langer open houden is vragen om nieuwe problemen.

Van een minister van Energie mag minimum minimorum toch verwacht worden dat zij het land uit de duisternis houdt. Marghem zou moeten beseffen dat wanneer dit niet lukt, haar eigen exit in de sterren geschreven staat…

(Alex Polfliet is energie-expert en zaakvoerder Zero Emission Solutions)

VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.

Meest gelezen