Dom, blind of beide? - Rudy De Leeuw

Niemand in het politieke spectrum ontkent dat de vakbonden in de opbouw van dit samenlevingsmodel een cruciale rol hebben gespeeld. Onze standpunten werden in de loop van de decennia vaak als ‘utopisch’ of ‘nefast’ bestempeld en in uitzonderlijke gevallen zelfs met geweld bekampt. Ondanks tegenwerking en scepsis van machtige elementen hebben we in al die jaren iets opgebouwd waar we niet enkel trots op mogen zijn, maar ook iets dat zijn waarde bewijst tot op de dag van vandaag.

Tot spijt van wie het benijdt, is de Belgische welvaartsstaat in haar huidige vorm een degelijke schokdemper gebleken toen de grote recessie vanaf 2008 over Europa heen walste. De economische activiteit ligt momenteel in België boven het niveau van 2007. Dit is een uitzonderlijk gegeven in Europa. Onze werkloosheid is amper toegenomen in vergelijking met de landen in de eurozone. En toch zijn ‘onze’ politici volop in de weer om België weg te zetten als een probleemgeval, een failed state. Waarom? De reden moet niet ver gezocht worden.

De rechtse Belgische regering wil het maatschappijmodel dat wij als progressieve krachten verdedigen zo snel mogelijk onderuithalen. Streven naar een betere inkomensverdeling, naar solidariteit tussen zwakkeren en sterken, naar openbare dienstverlening die naam waardig, is geen prioriteit. Het electoraat wordt wijsgemaakt dat er geen alternatief is voor de besparingen en drastische hervormingen. Of willen we ook de Trojka over ons heen krijgen? Laat ons er geen doekjes om winden. Het enige dat rechts wil is een verrijking van diegenen die ze vertegenwoordigen: de meest welvarenden in onze samenleving. Niet meer, niet minder. Het is een politieke keuze.

In Europa dringt eindelijk het besef door dat na 2008 een ronduit verkeerd economisch beleid werd gevoerd. Studie na studie drukt de Europese besparingssupporters met de neus op de feiten. Laat me het IMF van begin deze maand citeren: “Een grote overheidsinspanning is nodig om de economische output te versterken om zo de private investeringen op een duurzame manier te verhogen.” In dezelfde studie wijst het IMF erop dat het versoepelen van onder meer de regels over ontslagrecht, over overuren, over arbeidsstatuten en het ontmantelen van de loononderhandelingen een negatieve impact hebben op het groeipotentieel van de economie. Kijk eens aan, laten dat nu net de punten zijn waar wij als vakbond al vijf jaar op hameren.

Is deze regering dom of blind? Of beide? Gaat ze in haar ideologische waanzin echt een beleid proberen doorduwen dat overal in Europa heeft bewezen dat het niet werkt? De praatjes over ‘besparen om te groeien’ geloven ze toch zelf niet? Paul Krugman verwoordde het onlangs zo: “Europa heeft geëxperimenteerd met zijn economisch beleid. Het heeft midden in een recessie alles ingezet op competitieve loondevaluatie en zware besparingen in de publieke sector. Dit soort van economisch beleid was nieuw, innoverend, maar volledig verkeerd."

Even naar de natuur. Lemmingen plegen – zo gaat de fabel toch – af en toe, in een collectieve waanzin, zelfmoord door zich massaal van een rots te werpen. De Europese lidstaten hebben met het beleid van bezuinigingen en deregulering ongeveer hetzelfde gedaan. Van Overtveldt en co zijn de lemmingen die nu ietwat later de rots op komen gehuppeld, maar die – ondanks hun collega’s die in de dieperik liggen weg te kwijnen – nog steeds overtuigd zijn dat de waarheid in de afgrond ligt.

Misschien is dit de grootste uitdaging van de vakbond van de 21e eeuw. Aan de mensen tonen dat de waarheid in de feiten ligt. Duidelijk maken dat onze welvaartsstaat niet versleten, verkwistend of een rem op onze economische ontwikkeling is. Dat we moeten behouden wat goed is, of zoals ze in Antwerpen zeggen: ‘Tene Quod Bene’. We mogen als samenleving vooral niet in fatalisme vervallen. Er is een alternatief. Het is slechts een kwestie van politieke wil.
 

(Rudy De Leeuw is voorzitter van de socialistische vakbond ABVV.)