De vrije meningsuiting van Sven Mary - Nathalie De Bleeckere

Advocaat Sven Mary wil tegengas geven in het debat over verkrachting en over de heisa rond VUB-decaan Willem Elias (DS 9/04). Daarbij lijkt hem het gamma aan stemmen dat het maatschappelijk debat voert en voedt, symptomatisch voor "een lelijke wereld". Zo hekelt hij VUB-rector Paul De Knop: "Toen ik aan de VUB studeerde, klonk het daar nog dat "het denken zich nooit mag onderwerpen aan een dogma, een belang of een vooroordeel maar uitsluitend aan de feiten. Maar deze keer vond de rector het blijkbaar beter om mee te surfen op de golf van verontwaardiging en de professor te verplichten zich publiek te verontschuldigen."

Naar aanvoelen van het Vrouwen Overleg Komitee (VOK) stelt rector De Knop juist scherp op die missie: hij verwacht van professor Elias dat hij nadenkt, niet dat hij vooroordelen de wereld in gooit. Hij grijpt feiten (Elias' misogyne en blame-the-victim-uitlating) aan om de VUB-filosofie te onderstrepen. Zou het niet zwak zijn als rectoren laten betijen als something rotten zich voordoet in hun organisatie, zeker als dat incident in het publieke debat de academische geloofwaardigheid van één opleiding en de universiteit onderuit dreigt te halen?

Mary toont zich een pleitbezorger van vrije meningsuiting en houdt ons de spiegel van "Je Suis Charlie" voor. De strafpleiter blijkt een pikorde te hanteren in wie wat mag zeggen en wiens woorden meer waard zijn.

Zo verwijt hij Ashley Vandekerckhove dat ze met haar getuigenis voorbij gaat aan de rechtsstaat. "Ze maakt haar ex-vriend op YouTube af zonder wederwoord." Lees: vrije meningsuiting geldt niet voor deze jonge vrouw. Terwijl ze haar ex niet eens bij naam noemt. Want het is haar niet om revanche te doen, maar om een samenleving wakker te schudden over hoe mainstream het gif van verkrachting/seksueel misbruik nog altijd is en hoe erover getuigen nog altijd al te vaak als een boomerang in je gezicht terugkomt. Een stap waarover je al gauw maanden en jaren inwendig verscheurd bent.

Verhalen van misbruik kunnen enkel in een politiekantoor of rechtszaal, luidt Mary zijn bijdrage tot dit publiek debat. Zijn moraal aan het adres van Elias-commentatoren: "Het moet gedaan zijn met het vermoeden van schuld te zetten in de plaats van het vermoeden van onschuld". Ons lijkt dat een wijsheid die vooral Willem Elias zwaar met de voeten treedt. Geen woord daarover?

Als VOK hechten we met tal van middenveldorganisaties aan het recht op vrije meningsuiting. En ja, dat debat kon de voorbije dagen soms met meer respect of argumenten worden gevoerd. Maar kunnen we alstublieft blijven zeggen dat iemands uitspraken haaks staan op de rol die hij/zij hoort op te nemen als professor, minister, burgemeester of welke publieke functie dan ook?

Mogen we erkenning blijven vragen voor dagelijkse vormen van seksisme, racisme en andere vormen van discriminatie die groepen in deze samenleving ervaren, ook als die buiten het blikveld van justitie blijft? Die vele moedige getuigenissen en de meningencarrousel bieden de kans om tot voortschrijdende inzichten te komen. Vurige debatten, met vaak verontwaardiging als aanmaakblokje, zijn een goed dat we moeten koesteren.

(Nathalie De Bleeckere is bestuurslid van het Vrouwen Overleg Komitee, kortweg VOK.)