Moet het leger wel écht besparen? - Ludo De Brabander

Toen de huidige coalitiepartners hun regeerakkoord samenstelden, bleken de rekenmachines nog niet bovengehaald. Zeker niet wat het luik defensie betreft. In het regeerakkoord lezen we: “De regering zal aan het leger terug de middelen geven om haar taken naar behoren te vervullen.”

Even ervoor had de vorige ontslagnemende regering zich op de NAVO-top in Wales ertoe verbonden om binnen de tien jaar te streven naar een defensiebudget dat 2% van het BBP zou bedragen. Dat is zomaar eventjes meer dan een verdubbeling of rond de 3 miljard euro extra. Geen debat daarover hoor, gewoon getekend. Eerlijk gezegd snap ik het niet. Wie gaat er nu zo'n onhaalbare engagementen aan waarvoor duidelijk geen geld is, zeker niet binnen de tien jaar? Kan het nog waanzinniger? Ja, in dit land kan dat.

Even recapituleren. Enkele weken na de publicatie van het regeerakkoord blijkt dat defensie niet meer, maar minder geld krijgt. Het departement moet in de loop van de huidige regeerperiode 1,7 miljard inleveren. De legertop heeft inmiddels een toekomstplan opgesteld dat de VRT kon inkijken. Eén op drie kazernes moet dicht en het aantal Agusta helikopters moet meer dan halveren. Dat zijn slechts enkele van de besparingsmaatregelen. Volgens de gelekte informatie is defensie zelf niet meer in staat om zijn schulden af te betalen.

Maar de politieke wereld is blijkbaar blind voor deze budgettaire realiteit want in het regeerakkoord lezen we ook, zonder enig politiek debat over nut en budgettaire haalbaarheid, dat de gevechtsvliegtuigen moeten worden vervangen. Ik val van de ene verbazing in de andere. Misschien nog het meest omdat weinigen uit de politieke of (opgetrommelde) academische wereld deze enorme discrepantie tussen regeringsambities en budgettaire realiteit in vraag stellen.

De regering wil voor het eind van deze legislatuur een miljardencontract toewijzen aan een van de vijf kandidaten vliegtuigbouwers, terwijl daar gewoon het geld niet voor is. De vredesbeweging heeft met de verschillende meerderheidspartijen daarover een gesprek gehad, maar als je vraagt hoe ze die vliegtuigen denken te betalen, draaien ze rond de pot. Duidelijk antwoorden kunnen ze niet, behalve dat we 'solidair' moeten zijn met onze NAVO-partners. Dit is peperdure onzin!

Zal ik het even voorrekenen aan de hand van de natte droom van de vorige minister van Defensie, Pieter De Crem, die meermaals zijn voorkeur uitsprak voor de aanschaf van 40 exemplaren van het type F35 afkomstig van het Amerikaanse defensiebedrijf Lockheed Martin, een toestel dat bovendien ook kernwapens kan inzetten. Uit de begrotingscijfers van het Amerikaanse ministerie van Defensie, leren we dat de 57 F-35 toestellen voorzien voor het fiscale jaar 2016 omgerekend 168 miljoen euro per toestel zullen kosten. Omgerekend zouden 40 toestellen dus 6,72 miljard euro kosten.

We schrikken al als we nog maar een tiende van dat bedrag moeten vinden om de begroting rond te krijgen. En toch krijgen we van geen enkele pleitbezorger voor de vervanging van de gevechtsvliegtuigen een deftige uitleg over hoe we de factuur denken te betalen.

Ik kan me niet voorstellen dat dit onbewust gebeurt. Deze regering weet heel goed dat ze een contract zal tekenen waarvan de budgettaire verplichtingen doorgeschoven worden naar een van de volgende legislaturen. Eens het contract getekend, mogen wij belastingbetalers het geld ophoesten en zullen we dus lijdzaam moeten toekijken hoe miljarden van andere posten worden gehaald.

Het wordt tijd dat wij beginnen beseffen dat deze regering een gevaarlijk ei aan het leggen is. Dit gaat niet zomaar over de toekomst van het leger, maar over de toekomst van onze (sociale) welvaart. Vergeet niet dat de schuldencrisis van landen als Griekenland en Spanje voor een groot stuk een gevolg is van grote militaire investeringen, van megacontracten die dan nog aangegaan zijn bij wapenbedrijven uit o.m. Duitsland en Frankrijk die nu zo hameren op 'schuldenverplichtingen'.

Het is nog niet te laat om deze grote miskleun te stoppen. In plaats van voortdurend over 'onze NAVO-verplichtingen' te papegaaien zouden onze politici best eens nadenken over hun verantwoordelijkheid. Onze zogenaamde NAVO-verplichtingen hebben niet alleen landen als Libië en Afghanistan helpen destabiliseren, maar dreigt ook de verspreiding van kernwapens in de hand te werken.

Als België morgen nieuwe gevechtsvliegtuigen aanschaft om de volgende dertig jaar te kunnen dreigen met nucleaire NAVO-afschrikking omdat we dan ‘boven ons gewicht kunnen boksen’, dan moeten we niet verwonderd zijn dat er op termijn nog een paar kernwapenstaten bijkomen. Onze NAVO-verplichtingen dreigen de toekomst van dit land te hypothekeren.

(Ludo De Brabander is woordvoerder van Vrede vzw.)