De trein van de e-commerce is zonder ons vertrokken - Bart Van der Leenen
Deze evolutie was niet alleen voorspelbaar, het is bovendien nog maar een voorbode van de debacle dat onze inlandse handel te wachten staat in de komende jaren. De concurrentie uit het buitenland zal op zeer korte termijn exponentieel groeien en België heeft werkelijk geen enkele vorm van antwoord klaar. Als we vandaag, stante pede, geen ingrijpende maatregelen nemen, dan creëren we gegarandeerd permanente schade aan onze economie. En afgaande op het eeuwigdurende gepalaver, ook na deze alarmerende cijfers, vrees ik dat België de trein definitief gemist heeft.
Oranje is de voorlopige winnaar
Met bijna 60% van alle buitenlandse e-commerce-inkomsten uit Belgische klanten is Nederland vandaag onze grootste belager. De Belg koopt niet alleen massaal bij websites als Coolblue, Bol.com, Wehkamp en Hema. Ook honderden kleine gespecialiseerde websites voor de aankoop van bijvoorbeeld hout, tuinmaterialen, vijverbenodigdheden zijn meestal in handen van onze noorderburen. Zij beseften jaren geleden al dat de toekomst en het grootste groeipotentieel in de handel online te vinden was: ze blokkeerden massaal slimme domeinnamen die automatisch bovenaan in zoekmotoren zichtbaar zijn, ze investeerden in logistiek en distributie, pasten hun arbeids- en handelswetgeving aan en hadden het lef om te experimenteren met online-marketingconcepten. Met het bekende succes.
Zelfs de Belgen trekken weg
Terwijl wij blijven palaveren, plannen uittekenen en onderzoeken subsidiëren die moeten aantonen wat we al jaren weten, investeert PostNL (jawel, de Nederlandse post!) in honderden afhaalpunten in België. Omgekeerd zijn de weinige Belgische ketens die het tij nog hadden kunnen keren intussen noodgedwongen met onze noorderburen in zee gegaan. Schoenenketen Torfs gaat samenwerken met bol.com, kledingketen JBC verplaatste zijn fulfilment naar Nederland en ook ZEB overweegt hetzelfde. Moeten we ons niet diep schamen dat zelfs de weinige juweeltjes die nog van eigen bodem zijn, beter af zijn in het buitenland?
Wij Belgen houden het, jaren na deadline, nog altijd op debatteren. Over btw-wetgeving, flexibele uren, loonkosten, achterhaalde regels zoals sperperiodes en solden, hoe we online zakendoen moeten gaan reglementeren. Wanneer komen we nu eindelijk onder die kerktoren uit? Zijn we dan echt blind voor hoe de economie buiten onze landsgrenzen zich permanent heeft hertekend?
Het ergste moet nog komen
Nederland mag dan wel een mooi voorbeeld zijn van hoe we vandaag de boot aan het missen zijn, de echte bedreiging voor onze online handel ligt véél verder dan onze buurlanden. En tegelijkertijd héél dichtbij. Een resem door de wol geverfde Chinese en Amerikaanse webshops maken zich volop klaar om Europa te veroveren. Met cijfers om van te duizelen: amazon.com bedient vandaag al 150 miljoen klanten per week en maakt daarbij een jaaromzet die groter is dan het bruto binnenlands product van de helft van alle landen ter wereld.
En dan is er het fenomeen alibaba.com, een Chinese webshop die alles in het werk zet om een wereldspeler te worden en die eind vorig jaar negen miljard (9.000.000.000!) dollar omzet maakte … op één dag! Dát worden de onlineconcurrenten van morgen en ik kan u alvast verzekeren dat de huidige druk van onze Nederlandse vrienden daarbij in het niets zal verbleken.
Is er nog toekomst?
China en de US spelen in de Champions League, Nederland en de UK in de Europa League en wij Belgen denken eraan om binnen een paar jaar een caféploeg te starten … het is geen vijf voor twaalf meer, het is halfdrie in de namiddag. Dit nog rechttrekken zal een heus huzarenstuk worden.
Zolang onze lokale online-economie niet beschikt over doorgedreven logistieke beweegruimte, moderne ICT-ondersteuning, structurele promotie van onze webshops in het buitenland en flexibele arbeidsregelingen, is elke hoop op beterschap zuivere wishful thinking. Wanneer we binnenkort zowat 15% van onze aankopen online doen (zoals in de UK vandaag) zonder structureel ingrijpen, dan zal onze economie het jaarlijks met minstens 10 miljard euro en tienduizenden banen minder moeten stellen. Dat is geen doemdenken, maar een eenvoudige rekensom die al jaren bekend is.
Ik roep alle betrokken partijen, politiek, commercieel en belangenverenigingen op om te stoppen met de goednieuwsshow rond hoe goed onze online-economie wel aan het bloeien is en de realiteit onder ogen te zien: als we niet state pede structurele maatregelen nemen om de concurrentiepositie van onze Belgische onlineondernemers te versterken, gaat onze binnenlandse handel gegarandeerd de dieperik in. Als het al niet te laat is …
(Bart Van der Leenen is managing Director van communicatiebureaus Out of the Crowd en Whizpr.)
VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.