Hoe overleven we de Vierde Industriële Revolutie? - Jo Libeer

Vandaag staan we op de vooravond van een nieuwe, Vierde Industriële Revolutie. Iedere Industriële Revolutie brengt belangrijke economische en maatschappelijke omwentelingen met zich mee.
opinie
Opinie

De Vierde vormt hierop geen uitzondering, hier zijn de opportuniteiten, net als de bedreigingen, enorm. Vlaanderen heeft de bouwstenen om hier een succes van te maken, maar dan moeten alle actoren in de maatschappij beter samenwerken.

Op het eerste zicht is met de Vierde Industriële Revolutie wel een belangrijk verschil met vorige Revoluties. Toen was er telkenmale sprake van nieuwe basistechnologieën. De stoommachine in de Eerste industriële Revolutie , de elektromotor en ontploffingsmotor in de Tweede en computers, plastics en robots in de Derde. In de Vierde gaat het in essentie niet over nieuwe technologie maar opnieuw over computers en robots, maar wel van een heel andere soort dan die in de Derde Revolutie.

Oneindig

Die technologie staat op een punt dat ze heel krachtig, communicatief, autonoom en wendbaar wordt. En goedkoop. Robots zijn niet langer enkel weggelegd voor grote fabrieken die massaproducten maken. Voor een KMO is een flexibele, goedkope en flexibele robot stilaan een realiteit. Net zoals krachtige software die heel wat tussenstappen in de dienstverlening kan overnemen. Combineer dit met big data, open source, 3D-printing en het internet of things en het aantal mogelijke nieuwe diensten en producten worden haast oneindig. Ieder product zal als het ware op maat van de klant gemaakt worden.

Voor de consument biedt die nieuwe technologie dus heel wat extra levenskwaliteit. Denk maar aan tal van nieuwe apps die de gezondheid veel beter monitoren. Of gezondheidszorg (medicijnen) en producten (bv schoenen) die perfect op maat van de klant gemaakt worden. Of denk aan allerlei autonoom rijdende voertuigen (auto’s, treinen, metro’s ) die de mobiliteit vlotter en aangenamer zullen maken.

De Vierde Industriële Revolutie zal ook tot een nog efficiënter en goedkoper productieproces leiden, met minder verspilling van grondstoffen tot gevolg. Bedrijven kunnen bovendien pijlsnel wereldwijd klanten vinden voor nieuwe producten. Toen Graham Bell de telefoon uitvond, duurde het 75 jaar vooraleer er 50 miljoen telefoontoestellen waren. De smartphone had slechts één jaar nodig om 50 miljoen gebruikers te tellen. En AngryBirds zat al na 35 dagen over de kaap van 50 miljoen gebruikers.
 

Bedreigingen

Maar net zoals vorige Revoluties houdt deze ook bedreigingen in. Veel jobs zullen veranderen en zelfs overbodig worden, zeker routinejobs, omdat technologie steeds meer menselijke taken kan overnemen. Ook voor bedrijven zijn er heel wat bedreigingen. De concurrentie kan nu opeens van overal en razendsnel opduiken. De gevolgen van Uber voor de taxisector en AirBnB voor de hotelsector zijn genoegzaam bekend.

Wendbaarheid, creativiteit en teamwerk zullen de sleutel zijn om in de toekomst succesvol te zijn en te blijven. Dit geldt zowel voor bedrijven als voor werknemers. Bedrijven zullen nog creatiever en innovatiever moeten zijn bij het ontwikkelen van diensten en producten. En ze zullen nog meer interdisciplinair moeten samenwerken. De concurrentie in de Vierde Industriële Revolutie zal nog veel groter zijn, alleen als je ambitie hebt om een kampioen in jouw niche te worden, zal je vlot kunnen overleven en groeien.

Werknemers zullen niet langer in termen van pure beroepskennis maar veel meer in termen van vaardigheden ingeschakeld en beoordeeld worden. Mensen die nu routinejobs uitoefenen zullen andere vaardigheden moeten ontwikkelen. In de retail zullen er bijvoorbeeld minder rekkenvullers en kassiers nodig zijn maar wel meer verkopers die via hun kennis en klantvriendelijkheid het verschil maken met een webshop.

Samenwerken

Vlaanderen heeft zeker troeven om in de Vierde Industriële Revolutie een sterke regio te blijven. We hebben nog altijd een goed onderwijssysteem en competente werknemers en werkgevers. We liggen centraal in Europa en tellen veel diverse bedrijven en sterke onderzoeksinstellingen. Creativiteit en ‘plantrekken’ - noodzakelijk in een omgeving die steeds meer naar maatproductie evolueert - zijn eveneens sterke punten van de Vlamingen.

Het is daarom noodzakelijk dat alle actoren in dit land nadenken over de Vierde Industriële Revolutie. De uitdagingen zijn enorm, net als de opportuniteiten. Wij geloven dat Vlaanderen de bouwstenen heeft om van de Vierde Industriële Revolutie een succes te maken, maar dan moet er wel een veel groter ambitieniveau zijn in onze maatschappij.

Niet alleen moet er werk gemaakt worden van een competitievere omgeving, de gehele maatschappij moet wendbaarder gemaakt worden om de uitdagingen van de toekomst aan te gaan. We roepen daarom op dat werknemers, werkgevers, scholen, politici, overheden, kunstenaars… beter samen gaan werken waarbij structuren uit het verleden taboeloos in vraag kunnen gesteld worden.

(Jo Libeer is gedelegeerd bestuurder van Voka)
 

VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.

Meest gelezen