Voor ondernemerschap en toch tegen Uplace - Karel Van Eetvelt

Want alle sussende taal van Uplace ten spijt, heeft het arrest van de Raad van State tot gevolg dat er geen milieuvergunning kan worden afgeleverd op basis van de huidige Brownfieldconvenant. Simpelweg omdat de Vlaamse regering dan rechter en partij tegelijk zou zijn. En daar knelt het schoentje. Want het is nu duidelijk dat Uplace een voorkeursbehandeling heeft gekregen. En als UNIZO kunnen we niet anders dan ons daartegen verzetten. In naam van alle zelfstandige ondernemers.

Wij bij UNIZO krijgen wel eens het verwijt dat we met een dubbele tong spreken: enerzijds vechten we dag in dag uit voor meer ondernemerschap, anderzijds doen we er alles aan om een volgens velen mooi project de nek om te wringen.

Voor alle duidelijkheid: ik heb niets tegen Bart Verhaeghe of tegen Uplace. Als topman van UNIZO kan ik niet anders dan respect hebben voor wat Uplace-bedenker Bart Verhaeghe heeft bereikt. Maar ik heb het er wel moeilijk mee dat de overheid voor het project van Bart Verhaeghe meer moeite schijnt te doen dan voor al die projecten van zelfstandige ondernemers die verzuipen in vergunningsaanvragen en in de bureaucratie. Vaak ten koste van investeringen, jobs en gewoon ook zuurverdiende centen.

Je hoeft geen expert te zijn om te snappen dat een perifeer shoppingcentrum als Uplace heel wat extra verkeer zal genereren. En dus de Brusselse ring en de wegen in en om Vilvoorde en (ver) daarbuiten nog extra zal belasten.

Om dat te remediëren, hebben de Vlaamse regering en Uplace in hun Brownfieldconvenant afgesproken dat er zal geïnvesteerd worden in een aanpassing van de bestaande infrastructuur. En ook in bijkomende infrastructuur. Eigenlijk komt het hierop neer: de Vlaamse regering legt extra asfalt en Uplace betaalt dat asfalt. Nog tot daar aan toe. Het is een creatieve toepassing van het principe “de verbruiker betaalt”.

Maar het zorgt er wel voor dat de Vlaamse regering tegelijk rechter én partij wordt. Want één van de criteria die de minister van Leefmilieu in acht moet nemen bij het afleveren van de milieuvergunning, is de effecten van het project op de mobiliteit.
De regering die heeft beloofd om de infrastructuur onder handen te nemen, is dus ook de regering die moet beoordelen of de verkeershinder binnen de perken zal blijven.

Zoiets is natuurlijk maar al te gek en dus heeft de Raad van State de milieuvergunning vernietigd.
En daarmee is het project toch wel tamelijk terug naar af.
Zomaar een nieuwe milieuvergunning afleveren, zou niet alleen een flagrante miskenning van het recht zijn, maar ook een slag in het gezicht van al die zelfstandige ondernemers die hun vergunningsaanvraag wel op grote of kleine juridische bezwaren zien stranden.

Shopping bevorderen in het centrum van een stad of gemeente maakt die omgeving ook sociaal warmer. Mensen ontmoeten er elkaar niet alleen om te shoppen maar ook voor culturele activiteiten. Zeker in gemeenten zijn ze niet anoniem. Ons kent ons daar nog, er is sociale controle en er zijn warme contacten die een hoge maatschappelijke meerwaarde hebben. En uiteraard wordt er ook veel werkgelegenheid gecreëerd.

Een shoppingcentrum aan de rand van de stad creëert ook werkgelegenheid maar vaak te koste van de economische activiteit, het sociaal weefsel en werkgelegenheid in de omliggende kernen. Dus netto komen er niet of nauwelijks banen bij en sociaal is er een negatief effect wat uiteraard ook een prijs heeft.

Binnenstedelijke shoppingcentra daarentegen zijn geen taboe voor ons. Integendeel. Onder meer met het Project K in Kortijk is bewezen dat een verstandig ingeplant binnenstedelijk shoppingcentrum wel degelijk de lokale kleinhandel kan versterken.

Kortom, wij bij UNIZO zullen ons blijven verzetten tegen elk bijkomend perifeer shoppingcentrum. Op basis van rationele economische, ecologische en sociale argumenten. En helemaal als er bij zo’n project ook nog eens een voorkeursbehandeling wordt gegeven.

Want probeer maar eens aan een lokale handelaar uit te leggen dat er parkeerplaatsen in zijn straat (moeten) verdwijnen of het autoverkeer wordt ingeperkt, terwijl de overheid voor een perifeer shoppingcentrum nota bene zelf bijkomende infrastructuur gaat aanleggen.

De grote beloftes en projecties die samengaan met een perifeer shoppingcentrum, doen me altijd denken aan deze quote: “De waarde van iets ligt niet altijd in wat je ermee behaalt, maar in de prijs die je ervoor betaalt”.

(Karel Van eetvelt is afgevaardigd-bestuurder van Unizo.)