De goede oude tijd? - Karel Van Eetvelt
Een studie van Idea-Consult in opdracht van de Vlaamse Regering heeft het nog eens bevestigd: het gaat niet goed met het "kernversterkend beleid" in Vlaanderen. De cijfers zijn duidelijk: de winkelpanden in de periferie, buiten de kernen dus, zijn tussen 2008 en 2013 met 1,5 miljoen m² toegenomen. In diezelfde periode nam het aanbod in de kernen van onze steden en gemeenten af met 114.000 m². De leegstand steeg er van 4,6% naar 7,2%. Conclusie: de vernieuwde Ikea-wet die moest leiden tot een versterking van het winkelaanbod in de kernen heeft grondig gefaald. Het nieuwe winkelbeleid van de Vlaamse regering is nog te pril voor resultaten, maar is meer dan ooit nodig.
Belangrijker evenwel dan de cijfers is het waarom van dat "kernversterkend beleid". Is dat wel nodig? Moeten we niet de "evolutie" volgen zoals sommigen zeggen en het winkelen in de kernen van vooral onze gemeenten in Bokrijk onderbrengen? De consument doet toch niet liever dan naar perifere shoppingcentra gaan. Hij vindt een globaal aanbod op een beperkte oppervlakte omzoomd door een gigantisch parkeerterrin waar Koning auto kan meespelen in de speeltuin van enkele grote projectontwikkelaars.
Ik herinner mij dat enkele communicatiegoeroes ons verzet tegen shoppingcentra à la Uplace afdeden als conservatisme van een clubje nostalgici die de evolutie willen tegenhouden. Diezelfde goeroes klagen in andere columns wel steen en been als de onveiligheid in hun eigen dorp, waar ze in alle rust zijn gaan wonen, toeneemt, als de sociale cohesie en de sociale controle er verdwijnt. Dan moeten er striktere (conservatieve?) regeltjes komen, strenge (GAS-)boetes en liefst nog veel meer blauw op straat om dat, vaak jong, zootje ongeregeld betere manieren te leren.
De goede oude tijd?
Die mensen zijn duidelijk vergeten hoe het er "in hun tijd toen alles nog beter was" aan toe ging. Ik herinner mij zelf dat wanneer ik 35 jaar geleden als jongeling iets mispeuterde, mijn vader of moeder het vaak al wisten nog voor ik thuis kwam. De mensen ontmoetten elkaar toen, nog veel meer dan nu. Ze praatten met elkaar en boodschappen gingen heel snel rond. Er was toen amper blauw op straat, kattenkwaad moest niet gereguleerd worden en van GAS-boetes was zeker geen sprake. Het was ook niet nodig. De samenleving organiseerde zichzelf, er was sociale controle dankzij de contacten. En waar ontmoetten de mensen elkaar toen? Juist, grotendeels in de handelskernen van onze gemeenten waar iedereen zijn boodschappen deed, elkaar zag en met elkaar praatte.
Wil ik terug naar de tijd van 35 jaar geleden? Neen. Ik wil moderne winkels met eigentijdse producten die een antwoord geven op de huidige behoeften van de consumenten. Gelukkig zijn die er nog in een aantal steden en gemeenten, zij aan zij met charmante familiezaken van generatie op generatie overgegeven, maar met aandacht voor de veranderende behoeften. En ik wil die in de kernen houden. De kernen waar ze er nog zijn, moeten we dus maximaal ondersteunen. Steden en gemeenten waar de handelszaken meer en meer plaats moeten ruimen voor baanwinkels of shoppingcentra in de periferie moeten we van het belang van een kernversterkend beleid overtuigen. We moeten ze aanzetten om bestaande winkels te behouden en nieuwe aan te trekken.
Ik heb geen heimwee naar de winkeltjes van toen, wel naar de tijd van vlakbij boodschappen doen, meer sociaal contact , meer sociale controle, minder blauw op straat en geen GAS-boetes. En ik denk dat ik niet alleen ben.
Karel Van Eetvelt is afgevaardigd bestuurder van Unizo, belangenorganisatie van de zelfstandige ondernemers.
VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.