The New York Times ontslaat zijn ombudsman

Het zal u misschien verbazen maar ik was op de redactie niet degene die luidkeels heeft staan roepen dat er dringend een ombudsman moest komen. Een ombudsman op zichzelf is trouwens lang niet genoeg om hard te maken dat je op een verantwoordelijke manier aan journalistiek probeert te doen. Een redactiestatuut, een deontologische adviesraad die ook echt aan de kar trekt, opleidingen en dergelijke meer zijn dan veel belangrijker.

Wel vreemd is het argument dat sociale media de rol zouden overnemen. Sociale media gaan alle kanten op. Als je een klacht indient bij dé sociale media, wat is dan hét standpunt of hét antwoord van de sociale media?

Ik heb al een paar keer een column gepubliceerd waarin ik zeg dat VRT Nieuws bepaalde onderwerpen beter had kunnen behandelen. Op dit moment verklaar ik ongeveer één vijfde van de klachten die ontvang, gegrond. (Meestal gaat het dan over feitelijke fouten.)  U mag me gerust geloven als ik zeg dat een opmerking van de ombudsman bij een journalist heel wat luider binnenkomt dan geschreeuw op sociale media.

Ik neem klachten serieus, ik hou ze bij en ga ook effectief naar de verschillende redacties met een verhaal over zaken waar we - op basis van de klachten - beter op zouden moeten letten naar mijn oordeel. Ik hang dat niet altijd aan de grote klok, maar ik speel dus ook een interne rol die niet zo maar door sociale media kan worden overgenomen.

Ook een "readers center" heeft geen onafhankelijk statuut, kan de hoofdredactie niet onder druk zetten, heeft weinig invloed op redacties en heeft geen eigen standpunt. Dat zegt ook Margeret Sullivan, één van de voorgaande ombudsmannen van NYT.

Kennelijk had de laatste ombudsman, Liz Spayd, ook intern wat spanningen opgeroepen. Het is een wel vaker gemaakte managementsfout dat om een persoon weg te krijgen, de functie wordt geschrapt.

De New York Times toont zich op dat vlak ook wel kleintjes. Het mandaat van Liz Spayd liep nog tot volgend jaar. Een ombudsman vervang je op het einde van zijn of haar mandaat, niet halverwege, anders is er van echte onafhankelijkheid natuurlijk weinig sprake. De functie gewoon afschaffen was kennelijk de makkelijkste weg. In mijn statuut staat alvast dat mijn mandaat niet eenzijdig kan worden opgezegd.

Nu, ja, geen enkele rol en geen enkele persoon is zaligmakend. Ook Tim Pauwels niet. En ik weet dat ook deze ombudsman nooit iedereen zal kunnen overtuigen, al blijf ik proberen om achter elke klacht een betrokken burger te zien die bezorgd is om zijn openbare omroep. Ik ben nét begonnen en ik ben alvast van plan om mijn mandaat wel degelijk uit te dienen. Ik ga gewoon nog lekker even verder doen. 

De memo waarin NYT zijn beslissing uitlegt vindt u hier.