OMBUDSMAN - 7 jaar langer leven dankzij migraine en de wetenschap

De krant De Standaard heeft woensdag 17 mei haar factcheck gewijd aan de uitspraak van Thomas D’havé. Waarvoor dank. Volgens de factcheck van De Standaard is de uitspraak niet wetenschappelijk onderbouwd. Een globale analyse van het beschikbare wetenschappelijke onderzoek levert volgens De Standaard geen verband op tussen migraine en levensduur. Ook de beroepsvereniging van Osteopaten (BVBO-UPOB) distantieert zich uitdrukkelijk van de uitspraken van collega  D'havé. 

Eerst even over het principe: mag alleen consensuswetenschap aan bod komen bij de de VRT?

In mijn basistekst over "onpartijdigheid” leg ik uit dat ook minderheidsstandpunten in de wetenschap best aan bod kunnen komen. (Wat het niet hetzelfde is als sléchte wetenschap aan bod laten komen.) Trouwens, veel controversiële wetenschappers bleken uiteindelijk gelijk te hebben. De wetenschap heeft veel te danken aan dwarse denkers en minderheidsstandpunten. Maar als VRT Nieuws zo’n minderheidsstandpunt aan bod laat, moet er wel er altijd even bij gezegd worden dat het om een minderheidsstandpunt gaat. Het kompas van de stand van zaken in de wetenschap moet altijd aanwezig blijven.

Helaas, dé wetenschap bestaat niet. Het noorden vinden in de wirwar van wetenschappelijk onderzoek en eruit halen wat nu echt geloofwaardig is, is een specialiteit op zich geworden.  In algemene termen moet er ook wat begrip voor zijn dat een journalist niet alles ogenblikkelijk kan kaderen of corrigeren. 

Het artikel over de uitspraak van Thomas D’havé bouwt overigens best wel wat afstandelijkheid in. De titel staat tussen aanhalingstekens, er wordt in het artikel uitdrukkelijk gezegd dat het om een “boude uitspraak” gaat. Dat neemt niet weg dat er verder geen check of tegenstem in het artikel zit, terwijl het wel gepubliceerd wordt in de rubriek “wetenschap”.

Als ik vandaag “migraine” intik in Google, is de uitspraak van Thomas D’havé een van de eerste dingen die ik tegenkom. Dat komt door VRT Nieuws en als de uitspraak inderdaad niet voldoende wetenschappelijk onderbouwd is, is dat vervelend.

Beter was geweest dat bij het overnemen van het televisiefragmentje ook een telefoontje was gepleegd naar iemand uit de academische wereld die ook echt overzicht kan hebben van de wetenschappelijke studies over migraine.

Nu is er in dit geval weinig schade. Er zullen allicht weinig mensen zijn die migraine gaan opzoeken in de hoop langer te leven. De wetenschap biedt gelukkig heel wat praktischer manieren om je gezondheid en je levensduur te verlengen.

Maar zeker wanneer het over gezondheid gaat, heeft VRT Nieuws als taak om heel zorgzaam om te gaan met wat we verspreiden. Factchecken is niet een rubriekje of een genre. Het is wat journalisten doen.