3. "Negers!" staat op onze gevel - Peter Verlinden

Vanmorgen stond in grote witte krijtletters op de muur van ons huis geschreven: NEGERS! Mijn (zwarte) vrouw heeft ze er meteen vakkundig afgepoetst, mijn (bruine) dochter en (bruine) stiefzoon hebben niets gezien. Ik was even van slag. Dit had ik in ons dorp nog nooit meegemaakt. Toch had ik het kunnen weten.
© VRT 2008 - Bart Musschoot

"Verbruining"

Want volgens Vlaams Belang-boegbeeld Filip Dewinter heeft bijvoorbeeld mijn jongste dochter een groot probleem in Vlaanderen: ze is bruin. (Ikzelf heb geen probleem: ik ben/word alleen maar grijs.)
Zijn uitspraak op de afsluitende verkiezingsmeeting van zijn partij één week voor de verkiezingen, door alle massamedia zo goed als kritiekloos weergegeven, loog er niet om: ‘Het probleem is niet de vergrijzing maar de verbruining!’

Dat een extreemrechts Vlaams politicus in het heetst van de verkiezingsstrijd wetens en willens en met voorbedachten rade zulke racistisch getinte (ik wik mijn woorden …) uitspraak lanceert, dat kan nauwelijks verbazen. Veel opmerkelijker is de oorverdovende stilte die daarop gevallen is bij zogoed als alle Vlaamse (top)politici en massamedia. Opmerkelijk en angstig, zeker voor de vader van een bruin kind.

Extreemrechts binnen het Vlaams-nationalisme

Vijfendertig jaar geleden schreef ik een licentiaatsthesis (‘masterproef’ heet dat tegenwoordig) over ‘extreemrechts binnen het Vlaams-nationalisme’. Mijn conclusie toen was dat (onder meer) het racistisch gedachtegoed veel vernietigender voor de samenleving is als dat verborgen blijft binnen de ‘gevestigde partijen’. De uitgesproken extreemrechtse groeperingen en partijen van toen en nu, met hun klare taal, hebben het voordeel van de duidelijkheid: hun opinie en vooral gedrag is bekend en kan dus zo gewenst openlijk bestreden worden. Op het einde van de jaren zeventig werd op die manier de Vlaamse Militanten Orde monddood gemaakt na de veroordeling als ‘privémilitie’.

Maar de ideologische onderstroom van zulke groeperingen zou niet verdwijnen, want werd feitelijk geabsorbeerd door meer ‘respectabele’ organisaties. Zo luidde toen mijn conclusie als nieuwbakken politicoloog.
In deze 21ste eeuw lijkt er niet veel veranderd, wel integendeel.

Oorverdovende stilte

Een notoir extreemrechts politicus kan ongestraft uitspraken doen op een openbare bijeenkomst die voor vele waarnemers racistisch klinken, daarenboven door de massamedia als een megafoon herhaald, niemand kan hem dat beletten. Dat is de prijs die een democratische samenleving betaalt voor het universele recht op vrije meningsuiting. Het zij zo.

Dat de (meeste) massamedia daarbij hun kritische opdracht verwaarlozen, dat is de prijs die deze samenleving betaalt voor de persvrijheid die meer en meer een mercantiele strijd om de kijker/lezer/luisteraar is geworden, eerder dan een strijd om het meest correcte verhaal, de meest kritische en deskundige kijk op de werkelijkheid. Het zij zo.

Maar dat de andere en veel machtigere Vlaamse politici zulke uitspraken van hun ‘waarde collega’ zomaar laten passeren, dat vind ik ronduit beangstigend. Want door die zwijgzaamheid geven zij feitelijk vrij spel aan een racistische onderstroom in Vlaanderen die vroeg of laat slachtoffers zal maken. Daarom is het mijn plicht om dit aan te klagen, al was het maar in het belang van mijn bruine dochter die amper anderhalf jaar in het Vlaamse leven staat en hier hopelijk nog een heel lang en veilig leven mag doorbrengen, ook als haar vader er niet meer zal zijn om haar in bescherming te nemen.

"Rouge comme le vôtre"

De afgelopen kwarteeuw heb ik om professionele en geleidelijk ook privéredenen veel levenstijd doorgebracht met mannen, vrouwen en kinderen die niet behoren tot de traditionele ‘Vlaamse’ families. Zij kwamen en komen uit zowat de hele wereld, vooral uit Afrika, van noord tot zuid, en, ja, hun huidskleur varieert doorgaans van lichtbruin tot gitzwart. Dat is dan ook het enige punt waarop zij echt verschillen van ‘ons’, traditionele bleke Vlamingen. Want ‘mon sang est rouge comme le vôtre’, ‘mijn bloed is even rood als dat van u’, zoals een vrouw in het Congolese Bukavu mij ooit toeriep, verontwaardigd als ze was omdat die bezoekende Belgen zo weinig deden om de terreur van de verkrachtingen in Oost-Congo te stoppen.

Het bloed van mijn (zwarte) vrouw en van mijn (bruine) dochter is even rood als dat van mijn drie blanke dochters en hun moeder. Meer nog. Hun vreugde en verdriet, hun zorgen en blijheid, hun normen en waarden zijn even universeel als die van mijn hele blanke familie.

Racisme ondermijnt de samenleving

Uiteraard zijn er in alle bevolkingsgroepen, van welke origine ook, individuen die de normen en waarden van het land waar ze leven, in dit geval België, met de voeten treden. Een gelijke wetgeving voor iedereen dient er precies voor om zulke misbruiken te beteugelen en de individuele overtreders te straffen. Of die nu wit, bruin, zwart, geel, rood of blauw gekleurd zijn.

Het gelijkstellen van een huidskleur met een bepaald (foutief) gedrag, dat behoort volgens mij tot een gedachtegoed dat we ‘racistisch’ noemen en dat ondermijnt een vredige samenleving. Of dat gedrag nu betekent het misbruiken van de sociale zekerheid of het overtreden van de verkeersregels, dat maakt niet uit: een individu (negatief) catalogeren op basis van zijn/haar huidskleur (of ander aangeboren kenmerk) is en blijft in een moderne samenleving ontoelaatbaar.

Overgelopen kiezers

En dan nog dit.
De kiezers van de grootste extreemrechtse partij van Vlaanderen, het Vlaams Belang, dat zich dus kenmerkt door ook racistisch getinte uitspraken, zijn sinds de jongste verkiezingen grotendeels overgelopen naar een op dat punt gematigde Vlaams-nationale partij, de N-VA. Veel degelijkere politicologen dan ikzelf zullen dat vroeg of laat wel precies berekenen, maar grofweg bestaat wellicht ruim een kwart van het N-VA-electoraat uit vroegere Vlaams Belang-kiezers.

Ik kijk nu uit naar hoe de grootste partij van Vlaanderen zal omgaan met die nieuwe aanhangers, die van hun vroegere boegbeelden, zoals Filip Dewinter, geleerd hadden dat een flinke dosis racisme in de politiek helemaal geen kwaad kan, wel integendeel. Mijn hoop is groot dat de N-VA ook deze kiezers van meet af aan duidelijk maakt dat een term als ‘verbruining’ taboe moet zijn en blijven, dat de indeling van de Vlaamse (!) bevolking op grond van een huidskleur absoluut onaanvaardbaar is.

Als de N-VA die verantwoordelijkheid opneemt, in de meerderheid of in de oppositie, dan pas zullen de vreugdedansjes in sommige middens over de verdienste voor het ‘opslokken van extreemrechts’ enige zin hebben. 

Dit Europa wordt bruiner

Ik ben bang. Af en toe.

Dat de Vlaamse politici te weinig moed hebben om eens en voorgoed komaf te maken met de dreigende terreur van het racisme. En dus bang voor de toekomst van mijn bruine dochter en haar broer en haar vriendjes en vriendinnetjes, overal in Vlaanderen en Europa.

Want dit Europa wordt hoe dan ook alsmaar bruiner, daar zal geen enkele politicus iets aan kunnen veranderen, dat is de wet van de menselijke mobiliteit en de culturele vermenging. Het is aan de verantwoordelijke politici om die overgang in goede banen te leiden en de toekomst van elke inwoner van dit land, dit continent, deze wereld, veilig te stellen.

Ik hoop dat mijn angst reden zal hebben om te verdwijnen, samen met de krijtletters vanmorgen op onze huismuur.
Maar de oorverdovende stilte op de meeste Vlaamse politieke banken de afgelopen weken, én in de massamedia, is alvast geen goed teken.

 

(Peter Verlinden is VRT-journalist, getrouwd met een zwarte vrouw en vader van een bruine dochter.)
 

Meest gelezen