Goede voornemens - Lucas Vanclooster

De poster van 1 januari had als tekst: "begon de dag met tien goede voornemens. Ze zijn nu al op". Uitstekend. Stel je voor dat je die goede voornemens een week, een maand, of een heel seizoen meesleept.

Tijd voor een mandje goedkope dieptepsychologie. Op het ogenblik dat de natuur, zowat 10 dagen na het donkerste etmaal, opnieuw wat meer licht lijkt af te stralen, ontstaat ook in de kiem van de mens een pril lentegevoel. Opeens willen we ook nieuw zijn, herbeginnen, ballast overboord gooien, vergiffenis vragen en krijgen.

We hopen dat we een beter mens zijn dan de hufterige kwast of trut die we nu al jaren spelen omdat het nu eenmaal niet anders kan. Het goede voornemen-syndroom ontstaat op het einde van de puberteit en overleeft tot de beginnende ouderdom. Oplossing: laat de puberteit lang aanslepen en word snel oud.

Goede voornemens hebben iets ijdels en egocentrisch. Je geeft de indruk dat je bekent dat je niet volmaakt bent, en dat je daar aan wil werken. Hoe sympathiek, hoe bescheiden! In werkelijkheid trek je de aandacht onbeschaamd op je hoogst oninteressante zelf en wil je alleen maar horen dat je geen dik gat hebt, dat je flat er keurig bij ligt, en dat je je wel sociaal en lief gedraagt en voldoende aan je gezin wijdt. En aan de armen. En de minderbegaafden. Zwijg er over.

Er bestaat een top 10 van ’s werelds meest populaire goede voornemens. De banaliteit daarvan is stuitend. Er staat echt niets origineels, moedigs, leuks of geks in. Niemand wil blijkbaar meer geven aan goede werken, vaker aan cultuur doen, zijn chef de huid volschelden of meer op café gaan.

Uiterst voorspelbaar is de numero uno: afvallen en meer bewegen. Dat goede voornemen staat trouwens al op 1 sinds het verdrag van Atrecht. Weten die mensen dan niet dat sporten en fitnessen ongezond, dwaas en lelijk zijn. Ik zou sommige joggers de toegang tot mijn straat willen ontzeggen.

Op 2 staat een voornemen dat de economen niet graag zullen lezen: spaarzamer met geld omgaan. Om wat te doen? De krankzinnige spaartegoeden nog meer doen aanzwellen? Toch niet beleggen? Maak me niet wijs dat achter het plan om minder te consumeren een milieubezorgdheid schuilgaat.

Op 3: schulden afbetalen. Uiteraard. Even kijken wie nog een rekening heeft uitstaan bij mij.

4: meer tijd besteden aan familie en vrienden. Mooi, wel vooraf vragen of die familie en vrienden daar wel gelukkig mee zullen wezen. Het kan geen kwaad af en toe eens afwezig te zijn. Wie wat gedronken hebt, is overigens veel leuker. Pas de tip van de  nieuwe hoofdredacteur van het televisie-journaal aan zijn journalisten toe: ga meer op café. Daar kan je genieten van sprankelende authentieke cafépraat en toogfilosofie.

Vijf is meer een wens als vader der gedachte dan een reëel goed voornemen. Een partner vinden. Decennia lang had ik dat als doelstelling van een nieuw jaar. Lukte schrijnend nooit. Of de partner was al voor carnaval weer verdwenen. Mijn allerliefste echtgenote vond ik uiteindelijk toen ik mij had neergelegd bij een leven tussen teksten en prenten.

Stoppen met roken en drinken is wat gezakt in de hitparade. Ik heb een heel eenvoudige tip. Neem je eerste glas en sigaret elke dag iets later. Het is niet het laatste maar het eerste glas dat er te veel aan is. Elke dag een halve minuut opschuiven volstaat om op oudejaar rook- en alcoholvrij te leven. Moet lukken. Als je het tenminste meent. Zo niet, zanik er niet over.

Ook 7 is meer een wanhoopskreet dan een concreet haalbaar iets: beter werk vinden. Onthoud Sartre: het betere is de vijand van het goede. Elke job kan je waardig uitvoeren.

En 8: iets nieuws leren. Dat is nu net te gemakkelijk. Dit jaar heb ik zeker vijf boeiende nieuwe schrijvers leren kennen: Eugen Ruge, Nadeem Aslam, Antonio Munoz-Molina, Michael Foley en Stefan Hertmans. Op mijn leeftijd! Neem daar een voorbeeld aan.
Na kennismaking met e-mail en SMS heb ik gezworen om op technologisch vlak niets nieuws meer te leren. Ik weiger. Trouwens, meer dan 20 jaar geleden heb IK de selfie uitgevonden, kiekjes van mezelf naast allerlei toffe oude auto’s en blote vrouwen. Zoals Kees van Kooten noemde ik die: otofoto’s.

9 is eindelijk een waardevol initiatief: vrijwilligerswerk doen. Dat verricht ik al een paar jaar, en ik voel mij daar erg goed bij. Veel stelt het niet voor: het gaat van bloed geven over een stuk straat schoonhouden en helpen in de uitstekende school van mijn kinderen tot post ronddragen voor een paar sociale organisaties en inspringen in de daklozen-opvang. Dat laatste is al helemaal leerzaam. Ik kan mijn huis niet meer uit of ik ontmoet een van de officiële daklozen van mijn stad die mij uitbundig begroet, en 5 minuten en 5 euro tilt. Dat maakt doelstelling 10 overbodig: beter met mijn tijd omgaan.

Uit onderzoek blijkt dat bijna de helft van de volwassen westerlingen bij de jaarwende goede voornemens maakt. Half januari geven ze die al op. Wat een bron van vermijdbare frustratie.

Lezer, vergeet die goede voornemens. 2014 is bijna een week oud. Het nieuwe is er af. Wees en blijf altijd jezelf broeder, zuster. Ik hou van je zoals je bent. En de wereld is zoals ie is. Omhels de banale werkelijkheid en geniet ervan. Voilà, dat hebben we weer mooi geregeld.

(Lucas Vanclooster is journalist bij VRT Nieuws.)