Extreem en hardnekkig - Walter Van Steenbrugge
In vraag stellen, aanstoot geven, radicale standpunten innemen, breken met gevestigde waarden, zich niet-conventioneel gedragen … is dit niet van alle tijden? Is dit niet het wezenskenmerk van elke zichzelf serieus nemende jongere die, te midden een hormonenoorlog, meteen ook wil afrekenen met het ouderlijk gezag, maatschappelijke wetmatigheden en ideologische of filosofische betweterijen?
Waar deze aanstellerij zich voor sommigen zal uiten in vestimentaire provocaties, in lichamelijke sierkunst (van tattoos over piercings tot excentrieke haartooien), muzikale voorkeuren (van heavy metal, over punk, rap en alle andere contesterende muziekgenres) of gewoon deviant gedrag, blijken sommigen niet langer vrede te kunnen nemen met deze onschuldige opstoten van rebellie. Ze blijken vatbaar voor méér. Als zoekende jongere. Of als op drift geslagen volwassene.
Ook het willen opdringen van visies, ideologieën, denk- en levenswijzen is van alle tijden. De geschiedenis is één ononderbroken verhaal van het streven naar grond, macht, gelijk en overheersing. Gisteren en vandaag. Maar ook morgen zal het zo zijn. Slechts een enkeling die, niet gevrijwaard van enige naïviteit, de toekomst vreedzaam, gelukzalig en onbevlekt rooskleurig voorstelt.
In onze gedigitaliseerde maatschappij, waar ideeën en beelden razendsnel de wereld rondgaan, in onze gemediatiseerde maatschappij waar aandachttrekkerij de bovenhand lijkt te halen, in onze geïndividualiseerde maatschappij waar elkeen, nu en altijd het beste voor zichzelf moet betrachten, lijkt het niet moeilijk jongeren of twijfelaars te scharen achter veelbelovende ideologieën of een rechtlijnige levensbeschouwing. Zelfs bespiegelingen over wat er na dit leven al dan niet te gebeuren staat, blijken incentives te kunnen zijn om mensen tot "extreem gedrag” aan te zetten.
Als maatschappij moeten we er op toezien dat eenieder, nu, hier, op onze kleine planeet die we jammer genoeg vaak onheus behandelen, een menswaardig toekomstperspectief heeft.
Dat de werkelijkheid er jammer genoeg vaak anders uitziet, maakt elke nieuwsuitzending pijnlijk duidelijk. Als mensen van goede wil mogen we echter nooit de armen laten zakken.
De taak van ouders, opvoeders, onderwijzers, kunstleraars, sporttrainers, (bege)leiders van jeugdbewegingen …. kan dus niet worden overschat. Het bijbrengen van levenslessen, het verduidelijken van realistische levensdoelstellingen, het aanleren van aanvaardbare omgangsvormen en het duidelijk stellen van waarden en normen, zijn maar enkele van de uitdagende taken van elkeen die het voorrecht heeft anderen te mogen opvoeden, grootbrengen of begeleiden.
Over deze waarden en normen valt een aardig potje te discussiëren, maar aan de waarden die vertolkt worden in het Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en in de Universele verklaring van de rechten van de mens van de Verenigde Naties, kan alvast niet worden getornd.
Wij hebben het geluk de meeste van deze waarden toegepast te zien in ons dagelijks leven. Het is onze plicht die waarden hardnekkig uit te dragen ten aanzien van elkeen die meent met extremistisch gedrag die waarden in diskrediet te kunnen brengen.
(De auteur is strafpleiter.)