Antireligiestemming - Luckas Vander Taelen

Luckas Vander Taelen is gewezen parlementslid voor Groen, muzikant en freelance journalist.

Torfs' godsdienstig pessimisme kwam er naar eigen zeggen bij het debat over onverdoofd slachten. De maatschappelijke beroering hierover heeft volgens hem alles te maken met een “zoektocht naar simpele antwoorden op complexe vraagstukken.” Met andere woorden : het kelen van schapen gaat over de mystieke essentie van de godsdienst. En die is te complex voor simpele mensen! Het doet me denken aan de goede oude tijd toen de katholieke kerk alles beter wist en er vanop de kansel aan de eenvoudige lieden verteld werd wat ze moesten geloven. Wie twijfels had over het bestaan van God werd met de bijbel om de oren geslagen.

Zou de rector van de Katholieke Universiteit heimwee hebben naar die vervlogen tijd ? De katholieke godsdienst heeft in Vlaanderen de geprivilegieerde plaats niet meer die ze tot ver in de vorige eeuw zonder veel tegenspraak innam. Mensen luisteren nog nauwelijks naar de morele aanbevelingen van de kerk. Dat heeft niets te maken met een hang naar simplisme en het afwijzen van complexiteit, zoals Torfs suggereert. Wel integendeel: het naast zich neerleggen van dogma's en opgelegde metafysica is niet gemakkelijk. Blind geloven wat een godsdienst orakelt is pas simpel; zich onderwerpen is gemakkelijk... In 2015 maken Vlamingen liever zelf uit hoe ze door het leven gaan en wat hun waarden zijn. Naar meneer pastoor wordt niet meer geluisterd zoals in 1950...

Torfs had al eerder gewaarschuwd voor duistere antiklerikale krachten. Toen een onverlaat voorstelde om godsdienstonderwijs te vervangen door een vak over alle religies, wees hij dit meteen af omdat hij een “verborgen ideologische agenda” vermoedde die tot niets dan onheil zou leiden. De fanatieke aanslagen waren volgens Torfs net een bewijs dat er meer en verdiepend godsdienstonderricht moet zijn. Mij is nog altijd niet duidelijk waarom dit niet zou kunnen gebeuren in een vak dat de eigen religie overstijgt.

Maar dat zou dan misschien gedoceerd worden door iemand die niet gelovig is, of nog erger, niet gedoopt. Want dat is pas des duivels voor de rector van de KUL : ‘Doopsel wil niet veel zeggen, maar niet gedoopt zijn zegt nog meer’ . Met weinig woorden suggereert Torfs hier zeer veel...

Het wordt toch wat eng als een vooraanstaand katholiek intellectueel een debat over het religieus slachten gaat zien als een uiting van een negatieve houding tegen de godsdienst in het algemeen. Dat is niet meer dan een verkrampte poging om anders- en vrijdenkers als onverdraagzamen verdacht te maken.

Het is voor Torfs blijkbaar niet gemakkelijk om toe te geven dat de publieke opinie niet meer zo gemakkelijk als voorheen aanvaardt dat religie boven de wet zou staan. Daarom worden er kritische bedenkingen geuit als islamieten of orthodoxe joden menen dat de voorschriften van hun geloof belangrijker zijn dan bijvoorbeeld de wetten op het dierenwelzijn.

Dat hebben alle godsdiensten gemeen : de overtuiging van hun eigen gelijk, omdat dit door een boven de mensen staand superieur wezen zou zijn ingegeven. En wie daarin niet gelooft, die wordt met alle zonden beladen en afgeschilderd als een antiklerikaal, een islamofoob of een antisemiet. Als het erop aankomt, wentelen alle godsdiensten zich graag in een slachtofferrol. Wanneer een erudiet katholiek als Torfs het over een “antireligiestemming “ heeft, is hij dus niet echt verschillend van zijn collega's van concurrerende religies ...