Een standbeeld voor Herman de Coninck - Kristien Hemmerechts
Voor iemand die al bijna achttien jaar dood is, gaat het uitstekend met Herman de Coninck. Er is alweer een nieuwe editie van zijn verzamelde gedichten op de markt gebracht, de Herman de Coninckprijs is andermaal onder grote aandacht uitgereikt, én hij krijgt een standbeeld in de dierentuin van Antwerpen. Dat laatste is natuurlijk het spannendst.
Herinnert u zich de controverse over het Pieter de Coninckplein in Antwerpen, beter bekend als het Coninckxplein? Luc Coorevits had het idee geopperd het om te dopen tot Herman de Coninckplein, maar zijn voorstel werd door het stadsbestuur niet bepaald warm onthaald.
De N-VA had toen net zijn triomfantelijke intocht in het stadhuis gehouden en her en der werd de weigering om Herman een plein te geven als een veeg teken aan de wand geïnterpreteerd. Van de weeromstuit ontving ik een uitnodiging van de districtsraad van Antwerpen – Antwerpen telt een district Antwerpen – om eens te komen praten over de mogelijkheid een standbeeld voor Herman op te richten. Ook het district wordt voorgezeten door iemand van de N-VA, met name Zuhal Demir. Het water was toen zo diep dat eerst via via werd gepolst of ik wel bereid was zo’n uitnodiging te aanvaarden. Ja, zei ik, die aanvaard ik graag.
Het was heel koud die dag, dat herinner ik me, want ik kwam op de fiets en had me warm ingeduffeld. En ook herinner ik me hoe behoedzaam de gesprekken verliepen, alsof iedereen bang was elkaar voor het hoofd te stoten.
Waar zou het standbeeld komen te staan? dat was de hamvraag.
Iemand suggereerde: in de buurt van café De Nieuwe Linde, want daar had Herman vele nachtelijke uren gesleten.
Nee, nee, zei ik, want ik zag hem daar al vereeuwigd met een Duvel in de hand. En toen wist ik het: de dierentuin! Herman was een enthousiaste en trouwe bezoeker, bij voorkeur in het gezelschap van zijn dochter Laura. Die bezoekjes hebben hem tot nogal wat dierengedichten geïnspireerd. Hoe meer we erover praatten, hoe vanzelfsprekender het idee leek.
Intussen heeft ook de directie van de dierentuin het plan omhelsd, waarvoor grote dank. De dierentuin wordt helemaal vernieuwd, of eigenlijk verouderd, want in de mate van het mogelijke zal de tuin er opnieuw gaan uitzien zoals in 1910, toen hij blijkbaar zijn hoogdagen kende. In die vernieuwde verouderde tuin komt dus een standbeeld van Herman, uitkijkend over de flamingo’s, die hem zo fascineerden dat hij zelfs twee gedichten aan hen heeft gewijd. Elke Van Steenbergen heeft toegezegd het beeld te maken. Haar werk is tegelijkertijd krachtig en broos, waardoor het perfect bij Hermans poëzie past.
Om er helemaal een Hermanjaar van te maken hebben we Gino Tondat in de arm genomen voor een nieuwe grafzerk. Tondat werkt met mozaïek en heeft een prachtig en verrassend ontwerp gemaakt. Op 22 mei, de dag van de achttiende verjaardag van Hermans dood, wordt de zerk onthuld, als voorproefje op het standbeeld, zeg maar. Afspraak die dag op Schoonselhof, zou ik zeggen, om het glas op hem en zijn poëzie te heffen.
(Kristien Hemmerechts is auteur.)