Leggings liegen niet - Cathérine Ongenae

In het kader van 'hou een ziek kindje bezig' keken mijn driejarige en ik gisteren samen naar de Bowie-cultklassieker Labyrinth. Het werd een lesje culturele opvoeding: Bowie in de praktijk. Of hoe sexy genderbending kan zijn.

Cathérine Ongenae is journaliste, columniste en co-auteur van het boek 'Seksisme. nee, wij overdrijven niet!' (Uitgeverij Polis).

Het was pas halftwaalf toen ik er de brui aan gaf en mijn laptop dichtklapte. Anderhalf uur lang had ik geprobeerd om te werken terwijl er een klein wezentje in flamencojurk naast me stond te springen, te dansen en te zingen. 'Mama, kijk eens?'

Ziek, jawel. Hoge koorts en een uitslag over haar hele lichaam. Dus ik dacht: kind in de zetel, dekentje en knuffel erbij en ze kan series kijken op Netflix. Ik werk intussen verder.

Op één been

Maar dat was buiten het kind gerekend dat ondanks dat virus energie had voor ons twee. Ik probeerde me te concentreren. Vroeg haar of ze een beetje stiller wilde zijn. Herhaalde mijn verzoek nog eens. En voor de derde keer. Dwingender. Twee wakkere oogjes keken me aan, zagen het probleem niet. Dat ik gestrest was, begreep ze wel.

Toen trok een klein handje mijn hoofd naar een gordijn van rood-zwarte franjes. 'Mama, je bent mijn allerliefste poesje', fluisterde mijn dochter in mijn oor, waarna ze op één been rond de tafel hinkte. Ik kan nog iets van haar leren, besefte ik. Dus trok ik een streep door de planning van de dag, kropen we onder het deken en keken we samen naar een oude film. Het heengaan van David Bowie leek me de perfecte gelegenheid voor een streepje culturele opvoeding. Het werd de cultklassieker Labyrint, uit 1986.

Poppenspel

Labyrinth is een sprookje van de oude stempel, waarin zowel acteurs als poppen spelen, en voor en achter de schermen een sterrenprent. De film werd geregisseerd door Muppetmeester Jim Henson en geproduceerd door Star Warsbedenker George Lucas. Het script is onder meer van de hand van Terry Jones van Monty Python. In de hoofdrol zien we een veertienjarige Jennifer Connelly (Sarah), met als tegenspeler David Bowie, die de rol van Jaredh, de gemene koning van de aardmannetjes op zich neemt. Sarah wenst tijdens een babysitsessie dat de aardmannen haar babyhalfbroer meenemen, wat ook meteen gebeurt. Koning Jaredh wil het kind enkel teruggeven als Sarah door een behekst labyrint zijn kasteel kan bereiken. Lukt haar dat niet tijdig, dan verandert babybroer in een aardmannetje.

Het verhaal is er een van girl power, want Sarah verslaat de koning, met haar eigen wapens.
Een hele boterham voor een driejarige, maar mijn koortsig kindje vond het geweldig.

Magie

Ik was vergeten hoe aandoenlijk de zichtbare mechaniek van poppen in een film kan zijn. Ondanks alle nieuwe computeranimatietechnieken geloof ik nog altijd eerder een pop dan een volledig getekend personage. De lelijke esthetiek is vermakelijk en nostalgisch. In Labyrinth zijn niet alleen de muziek (galmend), maar ook de kostuums (leggings!) schatplichtig aan het decennium van conceptie. Het blijft overigens verbazen wat een mens kan doen met een likje metallic oogschaduw en wat haarlak.

Wat ik dankzij deze in leggings geklede David Bowie weer bevestigd zag, is de overtuiging dat fantasie, sprookjes en alle creaturen uit de tussenwereld van de verbeelding dringend aan opwaardering toe zijn. En dan heb ik het niet over de Hollywoodfilms: daar is er geen tekort aan parallelle werelden en special effects-magie. Ik heb het over die andere soort, de artisanale magie. Het spelen met rollen, het aan je laars lappen van conventies, de lol van het zich verkleden in een ander.

Genderfluide

Labyrinth, dat was Bowie die ondanks zijn status van gevestigde waarde gewoon zijn zin deed. Dat hij in een sprookjesrol van een aantrekkelijke, genderfluide figuur durfde te kruipen om zich te laten verslaan door een meisje: ik zie het weinig artiesten van zijn niveau doen. Wat hem zo aantrekkelijk maakte in de film, en daarbuiten, is net die mix van viriliteit en fragiliteit die hij tentoon spreidt. De vele tienerharten die hij toen heeft gestolen...

Op een van de foto's van Bowie die sinds maandag circuleren staat Bowie naast actrice Tilda Swinton. Alleen is zij verkleed in Bowie, en hij in Tilda. Toch klopt dat beeld. Ze spelen een rol, maar ze liegen niet. En wij zouden dat ook niet moeten doen.

Niemand is exclusief mannelijk of vrouwelijk. We zijn allemaal een combinatie op de schaal van mannelijk en vrouwelijk. Mannen zouden zich minder moeten schamen voor hun vrouwelijke kanten. Vrouwen zouden hun mannelijke kanten mogen laten vieren. Genderbending is uiteindelijk een manier om authentiek te zijn. En authentiek is sexy. Zelfs in leggings. Leggings liegen overigens ook niet.

Tovenaar

'En', vroeg ik mijn driejarige toen de film uit was. 'Vond je het mooi? Was de koning van de aardmannen niet te eng?'
'Mama', antwoordde ze met een oogrol. 'Dat was geen koning. Dat was een tovenaar.'

Meest gelezen