Over de angst om iets te missen - Cathérine Ongenae

De zomervakantie is bijna voorbij. Ik zou liegen als ik beweer niet een beetje uit te kijken naar de routine die met het nieuwe schooljaar weer op gang zal komen.
Ik wacht ongeduldig op het moment dat ik mijn laarzen weer kan aantrekken. Laagjeskleren, knus, gezellig. Haardvuur. Stoofpotjes en overschotels. De weckpotten voor de confituur en de chutney die ik volgend weekend wil maken, staan al klaar.
Waar ik steeds weer het ideaalbeeld van rust haal, weet ik niet, maar zo'n eindeloze herfstavond zegt me wel iets.

En weten dat ik over zes maanden even lyrisch zal uitweiden over het ontluikende groen, frisse salades en de geur van de route du soleil. Lang dacht ik dat ik een nazomermens was. Misschien wel een vroeg herfsttype, met een kinderlijke voorkeur voor kitsch tijdens de feestperiode. Intussen weet ik dat ik vooral van cycli houd. Zaaien, rijpen, oogsten, rusten. Verwonderd zijn, opnieuw en opnieuw, bij elke eerste sneeuw, bij elke zomerstorm. Bij voeten in de branding zetten en voelen hoe de stroming aan je hielen trekt. Bij het proeven van een zijdezachte burrata, van basilicum van eigen kweek, van gepofte kastanjes. Bij het wangbijten van de vrieskou en de harde wind. Bij het lengen én het korten van de dagen.

Maar elke seizoensverandering brengt ook weemoed mee. Een soort gemis van de tijd die verstreken is en van de tijd die nog komen moet. Er worden rekeningen gemaakt. Bij elke overgang moet ik loslaten. Of het nu niet-ingeloste verwachtingen zijn, naïeve gedachten of halve waarheden: ik schrap wat niet meer past.

Tegelijk voel ik me verwend, beschaamd zelfs. Leg het maar eens uit aan de vluchtelingen in Calais en op de Griekse eilanden, dat de onrust die je voelt het midden houdt tussen een grote schoonmaakdrang en mal de vivre. Ik hoorde het gelijknamige liedje van de Franse chanteuse Barbara uit de jaren zestig een week geleden op Jazz Middelheim, vertolkt door de wonderbaarlijke Canadese zangeres Cécile McLorin Salvant. In alle lichtvoetige ernst leek het een vrijbrief, een toelating om jezelf te voelen, ondanks alle ellende ter wereld. Omdat niet voelen nog erger is.
Toch blijf ik het moeilijk vinden, dat balanceren tussen die binnen- en die buitenwereld. Tussen zelfzorg en verantwoordelijkheid, tussen jezelf niet benadelen en anderen niet teleurstellen. Moeilijk is zelfs nog zacht uitgedrukt. Soms is het verlammend.

Ja, ik voel me daar schuldig over. U niet dan? Niet dat ik beweer dat zelfzorg niet goed is. Integendeel. Ik ben er zeker van dat wie zichzelf rust gunt, ook milder is voor anderen. Maar in deze sociale mediatijden is rust een bijna bovennatuurlijk woord. We lijden collectief aan FOMO, fear of missing out. Een paar maanden geleden bleek na een update van het systeem IOS dat wie een oudere iPhone heeft in plaats van bepaalde emoji's het eivormige kopje van een buitenaards wezen ziet. Daar heerste zelfs even paniek over, want wat betekende die aliën en waar vond je die dan?
Het bleek dus een technologisch foutje te zijn. Bij Apple heeft men goed begrepen hoe mensen in elkaar zitten. In ons steeds sneller veranderende technologische landschap wil niemand achterblijven.
Achterblijven is een van onze diepste angsten. Wie niet mee is, is een alien. Een vluchteling aan de verkeerde kant van de grens.

En toch is dat verlangen om vaker offline te zijn, om het virtuele universum in te ruilen voor het tastbare, sterker dan ooit. Ondanks het feit dat, of misschien wel net omdat de routine die zich weer aandient, en je die enkel vol kunt houden als je af en toe vertraagt om gulzig van het echte leven te proeven. Nog een goede reden om te weerstaan aan FOMO en me over te geven aan het trage leven. Iets zegt me dat ik aan die confituur die ik ga maken langer en meer plezier zal beleven dan aan de zoveelste Facebook-of Twitterrel.

(Cathérine Ongenae is freelance journalist en columnist.)