Noord-Korea heeft dus kernraketten, verandert dat iets?
Jos De Greef is buitenlandjournalist voor VRT Nieuws. Hij is vooral gespecialiseerd in het Midden- en Verre Oosten.
"North Korea just stated that it is in the final stages of developing a nuclear weapon capable of reaching parts of the U.S. It won't happen!", zo tweette Donald Trump begin dit jaar nog voor hij president werd.
Wel, het ziet er naar uit dat dat nu wel het geval is. Dat Noord-Korea beschikt over kernbommen, wisten we al enkele jaren. De voorbije maanden heeft Pyongyang echter ook testen uitgevoerd met intercontinentale ballistische raketten die volgens experten delen van de westkust van de VS zouden kunnen bereiken.
De laatste stap is dat Noord-Korea nieuwe kernbommen zou kunnen maken die klein genoeg zijn om met die raketten vervoerd te kunnen worden. Volgens een rapport van de Defence Intelligence Agency, een militaire geheime dienst in de VS, dat The Washington Post kon inkijken, zou die laatste drempel nu ook overschreden zijn. Het was natuurlijk slechts een kwestie van tijd vooraleer dat zou gebeuren.
Tijd voor "Fire and fury"?
Daarmee is een impliciete dreiging vanuit Noord-Korea aan de VS realiteit geworden en analisten spreken nu over een mogelijke preventieve aanval van de VS op het rakettenarsenaal van Noord-Korea. Gisteren bedreigde VS-president Donald Trump Pyongyang nog met "een zee van vuur en furie"; termen die doorgaans uit het vocabularium van de Noord-Koreaanse propaganda komen.
Onderhandelingen en bemiddeling vanuit China hebben de voorbije decennia de huidige crisis niet kunnen voorkomen. President Trump staat nu voor harde en mogelijk militaire keuzes om dat kernprogramma te stoppen. Hij kan besluiten om een volgende Noord-Koreaanse testraket neer te halen, maar dat zou vrijwel zeker tot één of andere militaire tegenactie leiden die kan escaleren tot een nieuwe oorlog.
Trump kan ook voor het ultieme gaan: namelijk een "first strike" om de kern- en raketinstallaties in Noord-Korea uit te schakelen. Die zijn ingegraven in bergen, maar onmogelijk is zo'n aanval niet. Dat leidt dan vrijwel zeker tot een minstens conventionele oorlog, waarbij ook Zuid-Korea, Japan en misschien China betrokken zouden zijn. Zo'n oorlog zou industriegrootmacht Zuid-Korea verwoesten en het hele Verre Oosten in een crisis duwen.
Kunnen we een nieuwe oorlog in Korea vermijden?
Ja, als je de crisis in een breder perspectief plaatst. Dat doet Yevgen Sauter, een Amerikaanse doctoraatsstudent Moderne Geschiedenis van China aan de universiteit van Cambridge. In een opinie in The Japan Times ziet Sauter een parallel met het begin van de jaren 60 toen de wereld in een kernwapenwedloop gewikkeld was tussen de VS en de Sovjet-Unie.
Te midden daarvan ontwikkelde communistisch China in 1964 een eigen kernbom en raketten die de VS konden bereiken. Het China van Mao Zedong was toen ook geïsoleerd van de wereld, kende in de waanzin van de Culturele Revolutie dezelfde hysterische propaganda en oorlogsretoriek als Noord-Korea nu en werd toen ook beschouwd als "een destabiliserende schurkenstaat".
Voldoende aanleiding voor John Kennedy en Lyndon Johnson om een preventieve militaire actie tegen dat China te overwegen, maar beiden realiseerden zich samen met hun veiligheidsdiensten dat "het beperkte Chinese arsenaal de onderliggende machtsverhoudingen in Oost-Azië en de Stille Oceaan niet wijzigde evenmin als de invloed en het vertrouwen van de bondgenoten in de Verenigde Staten", aldus Sauter uit Cambridge. Net als Noord-Korea nu was het Chinese kernarsenaal kwetsbaar voor een VS-tegenaanval en matigde de Volksrepubliek nadien onder Mao en diens opvolgers de retoriek tegen de VS om er tenslotte diplomatieke betrekkingen mee aan te knopen.
"Garanties van VS aan bondgenoten is cruciaal"
Bovendien slaagde Amerika er in die jaren ook in om -ondanks de Chinese rakettendreiging- de bondgenoten in Oost-Azië te verzekeren van een ijzersterk engagement voor hun veiligheid. Zover zelfs dat de VS Japan, Taiwan en Zuid-Korea konden overhalen om hun eigen plannen voor kernwapens op te geven en te rekenen op een Amerikaans schild.
Ook nu is het van het grootste belang dat Amerika zijn bondgenoten in het Verre Oosten garanties geeft voor hun veiligheid, ook als Noord-Korea in staat zou zijn om Amerikaans grondgebied te bereiken.
Wat president Trump dus moet doen, vooral Japan en Zuid-Korea en andere landen in de regio verzekeren dat de VS een overweldigend militair, economisch en diplomatiek overwicht over het geïsoleerde Noord-Korea behoudt en bereid is omdat in te zetten om de bondgenoten te beschermen. Amerika kan dat onder meer via de verschillende lagen van een antiraketschild (Aegis, THAAD, Patriot en andere).
Washington moet er volgens Sauter niet op rekenen dat het Chinese druk op Noord-Korea kan afkopen met toegevingen, zoals het opgeven van Taiwan, wat zinloos is. China kan of wil het regime in Pyongyang niet te ver dwingen en gebruikt Noord-Korea als pasmunt in de relaties met de Verenigde Staten.
Een terugblik op de Koude Oorlog leert dat indamming ("containment") -of het nu de Sovjet-Unie, China of Noord-Korea betreft- in combinatie met sterke allianties en garanties voor de bondgenoten en geduld, wel degelijk werkt. Moskou en Peking bleken nadien bereid tot minder confrontatie en meer engagement met het Westen. Pyongyang vreest vooral "regime change", maar die hoeft niet persé via een oorlog te komen. De Sovjet-Unie beschikte over het grootste kernarsenaal ooit en ook dat kon de implosie van het communistische regime niet verhinderen. Een oorlog is dan wel niet uitgesloten, het is zeker niet de enige optie en zelfs de minst goede op dit ogenblik.
