De film van een dagje hoogspanning in Parijs

Bij de Franse rechterzijde was het maandag D-Day. Alweer een dag van politieke hoogspanning, afgesloten met een bijeenkomst van het politiek comité van Les Républicains. Blijft de partij de verzwakte presidentskandidaat François Fillon steunen? Ja dus. De rangen gesloten, case closed. Of toch niet helemaal?
analyse
Analyse

Rony Van Gastel is journalist bij VRT Nieuws met een bijzondere belangstelling voor Frankrijk.

Maandag 10.30 uur

Alle ogen zijn gericht op Bordeaux, waar Alain Juppé spreekt. Als er iemand het plan-B (plan J) kan zijn, dan is hij het wel. Tijdens het weekend had Juppé gesproken met die andere zwaargewicht van zijn partij, Nicolas Sarkozy. De twee waren het erover eens: zo kon het niet verder met Fillon.

Allicht heeft Juppé toen gedacht dat zijn eeuwige rivaal Sarkozy hem zowaar zou steunen. Lang heeft die illusie niet geduurd. Meer bepaald tot zondagmiddag, op de manifestatie bij de Eiffeltoren.

Want wie stond er op het podium vlak naast en achter Fillon? Juist, de garde rapprochée van Sarkozy, met vertrouweling François Baroin op kop. Sarko had Fillon niet laten vallen, dat moet Juppé toen al begrepen hebben.

AFP or licensors

Juppé kondigde meteen een persmoment aan, maandag in Bordeaux. Waar hij de handdoek in de ring gooide. "Sarkozy heeft blijkbaar liever een Fillon die de verkiezingen verliest dan een Juppé die ze wint", zo was te horen in het kamp Juppé. De maandagse toespraak van Juppé was somber.

Geen woord van steun voor Fillon, integendeel. Fillon is koppig, zijn aanhang geradicaliseerd. Hij had een boulevard voor zich liggen en is in een zijstraatje gesukkeld.

AFP or licensors

Maandagmiddag, Parijs

Sarkozy roept zijn vertrouwelingen bijeen. Eerst samen naar Juppé kijken (hebben ze een toast uitgebracht toen hij afhaakte?) om dan over te gaan tot de orde van de dag: ‘wat nu?’

In de Franse media gaat het nog over één man: François Baroin. Een gewezen minister van Fillon, een soort van eeuwige belofte. Maar vooral: Baroin heeft in de voorverkiezingen het kamp van Sarkozy gekozen en is een vertrouweling van Sarko. Baroin is de pion van de clan om Fillon te vervangen.

De journalisten proberen nog:

"Meneer Baroin, bent u het plan B – zoals Baroin?"

Een glimlach, iets dat klinkt als "de eenheid van de politieke familie". Een vriendelijke variant op "geen commentaar" dus. Sarkozy en de zijnen laten weten aan Fillon dat hij zelf een opvolger mag kiezen.

Een ‘elegante uitweg’ noemen ze dat. Want voor alle duidelijkheid: die opvolger kan alleen Baroin zijn natuurlijk. Het is wachten op de reactie van Fillon. Het Frankrijk van Descartes lijkt ver weg. Het is meer la Maison de Cartes. House of Cards op zijn Frans.

Maandag 18 uur

Plan D voor depressie? Het politiek comité van Les Républicains komt bijeen. Dat politiek comité is een select groepje partijbonzen waarin vertegenwoordigers zitten van alle mensen die aan de rechtse voorverkiezingen hebben deelgenomen. Maar vooral vertegenwoordigers van de ‘grote drie’ natuurlijk.

De vrienden van Juppé, die van Sarkozy en die van Fillon. Die laatste komt voor het oog van de camera’s naar binnen met zijn breedste glimlach. Het is dan al duidelijk. Fillon laat weten dat de speeltijd voorbij is. Dat iedereen zich nu maar eens moet herpakken, de rede moet zegevieren, Fillon blijft zitten. Dagenlang heeft hij onder hoogspanning gestaan. Pers, vriend en vijand hebben hem gevraagd om op te stappen. De peilingen zijn desastreus. Fillon heeft het allemaal gezien, heeft zijn rug gerecht en… heeft standgehouden.

Maandagnacht

Weinigen zullen het hem nadoen. Als Fillon blijft dan rest er voor de partijtop maar één optie meer: eensgezind (nu ja) naar buiten komen en zeggen dat de partij achter hem staat. Officieel is de bladzijde nu omgeslagen, de rust weergekeerd.

Maar het echte probleem blijft natuurlijk: de desastreuze peilingen. Die zeggen dat Fillon de eerste ronde van de presidentsverkiezingen niet overleeft. Nogal wat partijleden zijn de wanhoop nabij. Plan D heeft het gehaald, is te horen. D zoals déprime – depressie zeg maar.

En wat nu?

Fillon en de zijnen wacht nu de zware taak om de publieke opinie weer aan zijn kant te krijgen. De eigen, traditionele katholieke achterban staat nog achter hem. Maar de rechtse centrumkiezer? De mensen van law and order?

De mensen van het centrum lijken meer geneigd om op de partijloze Emmanuel Macron te stemmen. De mensen van law and order hebben in Marine Le Pen een alternatief.

De campagne is natuurlijk nog lang niet voorbij. Fillon zal de komende dagen zijn ploeg nog verruimen. Hij zal Juppé en Sarkozy ontmoeten en zeker de mensen van Sarkozy in zijn team opnemen. Baroin bijvoorbeeld, die dan in beeld komt als een mogelijke eerste minister. Als Fillon nog president wordt natuurlijk. En daar ziet het op dit ogenblik niet naar uit.

Meest gelezen