Homoseksuele verhaallijn in Disneyfilm: moediger dan u denkt

Ward Verrijcken is filmjournalist voor VRT Nieuws. 

Ik zag de nieuwe, fonkelende “live action”-versie van “Beauty and the beast” vorige week in Londen. U weet wel: de update van de briljante tekenfilm uit 1991, met “Harry Potter”-superster Emma Watson in de rol van Belle, de vrijgevochten jongedame die het hart ontdooit van het Beest. Belle wordt ook het hof gemaakt door bullebak Gaston, en die heeft dan weer een trouwe kompaan LeFou. Het wordt snel duidelijk dat LeFou stiekem verliefd is op Gaston (zie video hieronder). Helemaal op het eind van de film staat LeFou te dansen met een man. Het is het eerste “exclusively gay moment” in een Disney-film, aldus regisseur Bill Condon in een interview met homoblad Attitude.

Eerder deze week ging die quote de wereld rond. Josh Gad (rechts op foto), de komiek die LeFou vertolkt, tweette daarna dat hij “bijzonder trots” is dat hij op die manier meehelpt aan diversiteit in Hollywood. Op sociale media werd het allemaal druk besproken. Maar niet noodzakelijk zo positief als Disney had gehoopt.

Na het initiële enthousiasme in heel wat media spraken LGBT-organisaties al snel van “too little, too late”. Het verhaal van “Beauty and the beast” kan in zijn geheel worden geïnterpreteerd als een metafoor voor homorechten. Zowel Belle als het beest worden door de inwoners van hun enggeestige dorpje als “te anders” beschouwd en worden daarom opgejaagd en verbannen. Waarom wordt die subtext in de film dan herleid tot een brave heteroseksuele romance, en wordt het homoseksuele aspect in het sprookje als het ware weggestopt in een komisch terzijde?

Het duurde niet lang of er kwam ook felle tegenwind van de andere kant van het politieke spectrum. De Amerikaanse predikant Franklin Graham riep op zijn Facebook-pagina op tot een boycot van de film. En minstens één bioscoop, in de zuidelijke staat Alabama, zal “Beauty and the beast” niet programmeren, want: “Als je geen film meer kan zien zonder dat God of Jezus naast je zit, dan willen wij die film niet vertonen.”

De hele hetze bewijst dat zo’n homoseksuele verhaallijn, hoe bescheiden ook, nog steeds heel gevoelig ligt, vooral in Amerika. Hoe verschillend zijn de initiële reacties aan de andere kant van de oceaan. De Europese journalisten die net als ik de Londense première van “Beauty and the beast” bijwoonden, hebben de kwestie amper besproken onder mekaar: leuk en verfrissend, luidde het oordeel, maar geen grote headlines waard.

Maar nu er toch zoveel inkt aan wordt verspild, moet ik toegeven dat Condon en de Disney-directie moediger zijn dan ik aanvankelijk dacht. In grote, belangrijke filmmarkten, met name Rusland en China, worden homoseksuelen nog altijd openlijk gediscrimineerd en zien ze zulke personages ook niet graag opduiken in de bioscopen. Puur uit commercieel oogpunt creëert Hollywood dus meestal geen rollen, en al zeker geen hoofdrollen, voor homoseksuele personages in hun bigbudgetproducties, kwestie van de megawinsten in China veilig te stellen. Dat Disney met “Beauty and the beast” nu bewust een standpunt inneemt pro diversiteit, valt zeker en vast toe te juichen. 

Is er nog werk aan de winkel? Absoluut. We zijn wellicht nog veraf van de eerste lesbische heldin of volwaardige uit de kast gekomen slechterik in een “Star wars”-prent. En een tekenfilm waarin een same sex-romance centraal staat, is ook nog niet voor morgen. Al doet het internet flink z’n best om dat wél een realiteit te maken.

Met name “Frozen” wordt aanzien als een film waarin een van de hoofdpersonages zich eigenlijk out als lesbienne. In “Let it go”, het Oscarwinnende themalied van “Frozen” dat uitgroeide tot een gigantische wereldhit, zingt prinses Elsa (foto in tekst) namelijk: “No right, no wrong, no rules for me” en ook “Well now they know”. Disney werkt momenteel aan de sequel op “Frozen” en heel wat fans roepen het entertainment-imperium op om Elsa een vriendin te geven in die vervolgfilm: vorig jaar was de hashtag #GiveElsaAGirlfriend wekenlang aan het trenden op Twitter.

In afwachting van die volwaardige revolutie in blockbuster-land zijn de jonge kijkers van “Beauty and the beast” er haast argeloos getuige van hoe LeFou zijn eigen “lang en gelukkig” krijgt met een man. In de strijd voor volwaardige diversiteit zijn dat misschien maar baby steps, zoals ze dat Amerika zeggen. Maar elke protestmars moet érgens beginnen.