Is het vertrek van Rutten verkiezingskoorts of politieke hygiëne? - Ivan De Vadder

Ivan De Vadder is Wetstraatwatcher voor VRT Nieuws. Hij maakt en presenteert ook het programma "De afspraak op vrijdag".
 

Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten stapt uit het Vlaamse parlement om een ronde van alle Vlaamse gemeenten te doen, in de aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. Daarmee is ze de tweede van de zes Vlaamse partijvoorzitters die een vorm van politieke hygiëne toepassen. Ze wordt fulltime voorzitter.

Laten we fulltime voorzitters maar toejuichen. Al moeten we erbij vermelden dat Gwendolyn Rutten wel schepen blijft in haar thuisgemeente Aarschot.

De band met het lokale mandaat in de thuisgemeente is in Vlaanderen erg hardnekkig. Maar de combinatie van het mandaat van partijvoorzitter én parlementslid, die durven Crombez en Rutten te laten varen. 

Voor Rutten is het een opvallende koerswending. Wanneer de Open VLD niet akkoord gaat met de onderwijshervorming van de Vlaamse regering –waar de Vlaamse liberalen deel van uitmaken- dan zal dat protest voortaan verwoord worden door de onderwijsspecialiste van de Open VLD, Ann Brusseel in het parlement, of door de viceminister-president Bart Tommelein in de regering.

Een scherpe woordenwisseling zoals die tussen Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten en minister van Onderwijs Hilde Crevits zullen we dus niet meer meemaken in het parlement. Daar komt Rutten voortaan niet meer tussen in het regeringswerk. Daarvoor dienen de regeringsleden en de parlementsleden.

De voorzitter van Open VLD promoot voortaan haar partij, en de nakende campagne is een welgekomen aanleiding om die koerswending uit te voeren.

Toch zullen partijvoorzitters als Crombez en Rutten hun macht behouden. In de particratie die de Belgische democratie is, is de partijvoorzitter dé spin in het politieke web.

De voorzitter heeft vaak als enige in een partij het overzicht over alle politieke niveaus. Het zijn de partijvoorzitters die beslissen wie er in hun partij minister wordt (bij de vergadering over het verdelen van de portefeuilles in de regering-Michel waren alleen de partijvoorzitters aanwezig) of wie er al dan niet ontslag neemt (op het moment dat Jan Jambon overweegt om ontslag te nemen na de aanslagen van 22 maart, zit Bart De Wever mee aan de tafel in een vergadering met de politietop). Dat zal niet veranderen.

Maar de scheiding tussen het regeringswerk en het functioneren van de partij wordt bij Open VLD (en de SP.A, die alleen in de Brusselse regering zit) een stuk duidelijker.

En die duidelijkheid kan de Belgische democratie goed gebruiken: een voorzitter communiceert over de partij, en de ministers over het werk van die partij in de regering. En zo hoort het ook.