Waarom N-VA zo hard inzet op migratie - Johny Vansevenant

Johny Vansevenant is Wetstraatjournalist bij VRT Nieuws. Hij volgt vooral de federale politiek.

N-VA vindt dat de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen totaal verkeerd is door een humanitair visum toe te kennen. Het is aan de politiek om dat te doen. Ten gronde vindt N-VA dat het niet kan dat een vluchteling zomaar in een ambassade of een consulaat een visumaanvraag kan indienen. Hij moet dus daarvoor naar hier komen. Het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens slaat volgens N-VA alleen maar op wat op Europese bodem gebeurt. En niet op ambassades of consulaten buiten Europa. N-VA hamert erop dat de toekenning van de humanitaire visa daar zal leiden tot een stortvloed van nieuwe aanvragen. De andere meerderheidspartijen betwisten die interpretatie van N-VA niet en hebben er dan ook geen probleem mee dat Francken in beroep gaat.

Vanwaar die opmerkelijke N-VA-beschuldiging van wereldvreemde rechters? We horen het heel dikwijls bij de partij van Bart De Wever, “het primaat van de politiek” weegt door. Dat betekent dat de politiek baas is. Wie wat te zeggen wil hebben, moet maar meedoen aan de verkiezingen, zegt voorzitter De Wever. Hij gruwt daarbij van een “gouvernement des juges”. N-VA’ers vinden die rechters dikwijls te laks en te progressief. Nu komt er de beschuldiging bovenop dat ze zich in de plaats stellen van de politiek. Staatssecretaris Francken zegt het onomwonden: “Het is de minister die beslist over humanitaire visa, niet een rechter.”

Er is ook de druk van het Vlaams Belang die er duidelijk is. Na de verkiezingsoverwinning van Donald Trump zei VB’er Dewinter in de Kamer provocerend: “The times are a changing.” En hij keek uitdagend in de zaal en riep uit: “Binnenkort zijn jullie de marginalen, de minderheid.”

Vlaams Belang lijkt zijn rug te rechten en in de recentste peiling van La Libre / RTBF zien we opnieuw dat N-VA evenveel verliest als Vlaams Belang wint. In Trump-tijden weet je maar nooit tot wat het kiespubliek in staat is. Gespierde taal zoals “wereldvreemde rechters” wordt in vluchtelingenkwesties zeker gesmaakt door een deel van het publiek. Dit soort uitspraken moeten helpen om de wind weer uit de zeilen te halen van Vlaams Belang.

Kon Francken wel toegeven? Hij was eigenlijk al ten gronde in beroep gegaan bij de Raad van State na de uitspraak van de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen. Als hij zou toegeven, dan viel die rechtszaak in duigen en zou er nooit een uitspraak ten gronde geweest zijn. Nu is hij daar bovenop bij het Hof van Cassatie in beroep gegaan tegen de uitbetaling van de dwangsom van 4.000 euro per dag.

Francken heeft intussen wel een stoer imago opgebouwd op het vlak van asiel en migratie. Hij maakt werk van het uit het land zetten van criminele illegalen. Nu wil hij illegale gezinnen met kinderen opsluiten net voor ze op het vliegtuig moeten naar het land van oorsprong. Daarmee scoort Francken bij de Vlaams Belang-kiezers die voor N-VA gestemd hebben. Als hij wel had ingestemd met het uitschrijven van een humanitair visum dan zouden die voormalige Vlaams Belang-kiezers zich van hem afkeren.

Francken heeft ook van de visumkwestie een zaak gemaakt. Hij kon het niet meer onder de waterlijn regelen. Hij kan van die dwangsommen van 4.000 euro per dag wel mediatiek voordeel halen, is bij andere regeringspartijen te horen: “Deurwaarders zullen langskomen op zijn kabinet en dan kan hij met de camera’s erop luidkeels roepen: “Ik betaal niet. Dan is hij een held.”

Die 4.000 euro per dag kan natuurlijk wel fel aantikken als het Hof van Cassatie maandenlang wacht met een uitspraak over de boetes. Dat kan wel bijkomende spanningen veroorzaken binnen de regering. Daarom sturen de regeringspartijen erop aan de boetes op een geblokkeerde rekening te laten storten.

Staatssecretaris Francken is ook een speerpunt in de electorale strategie van N-VA. Een gespierd veiligheidsbeleid en een strenge migratiepolitiek zijn erg belangrijk voor hun kiespubliek. Daarom is het noodzakelijk dat Francken én binnenlandminister Jambon als erg soliede overkomen.

Andere N-VA-thema’s zoals confederalisme en een sluitende begroting zijn op dit ogenblik te hoog gegrepen. De taxshift met lagere sociale lasten voor bedrijven, komt meer en meer neer op een taxcut omdat vervangende belastingen zoals de Kaaimantaks, de karaattaks, de speculatietaks of de gezondheidstaks weinig of niets opbrengen omdat ze niet van de grond komen. Op economisch vlak kunnen alleen de bijkomende banen en de verbeterde concurrentiepositie soelaas bieden voor N-VA.

Er komt wel nog een moment van de waarheid voor staatssecretaris Francken, namelijk wanneer de Raad van State zich ten gronde uitspreekt. Die uitspraak zou over een jaar vallen. N-VA gaat er wel vanuit dat hij inhoudelijk gelijk krijgt, maar als dat niet zo zou zijn dan kan dat enorm veel gezichtsverlies opleveren voor Francken.

Het staat vast dat de aanval van N-VA op het gerechtelijk apparaat dan nog veel scherper zal zijn dan vandaag. Dan komt er een regelrechte clash met de rechters. Dit kan wel een crisis veroorzaken wanneer de andere regeringspartijen zoals vandaag schermen met de scheiding der machten en zeggen dat je je moet neerleggen bij een beslissing van een gerechtshof.

Dat kan een val van de regering veroorzaken. Dan naar de verkiezingen trekken zou geen slechte zaak zijn voor N-VA. Als de partij zich zo als de buffer kan opwerpen tegen vluchtelingen die via onze ambassades aan een visum proberen te geraken, moet dat electoraal lonend zijn. Zo kan N-VA zich afzetten tegen een laks gerecht en kan ze de anti-establishmentstemmen binnenhalen.

Voorlopig denkt geen enkele regeringspartij aan een val van de regering, zelfs al volgen de verwijten tussen de regeringspartijen zich in snel tempo op. De regeringspartijen staan in de peilingen allemaal op verlies en de meeste zien in een coalitie met de PS geen aanlokkelijk alternatief. Bovendien regeert N-VA voort omdat de partij nog altijd denkt het verschil te maken op het gebied van veiligheid en migratie. Daarnaast heeft CD&V indertijd N-VA in het regeringsbad genomen omdat ze zou verdrinken, omdat ze glans zou verliezen, omdat ze achteruit zou gaan in de peilingen. Als CD&V dat wil bereiken, dan moet deze regering wel doordoen.

Al hoor je ook dat de regering Michel feitelijk een regering in lopende zaken is sinds de vennootschapsbelasting, de meerwaardebelasting en het stimuleren van spaargeld richting economie aan elkaar gekoppeld zijn. De premier heeft die dossiers naar zich toe getrokken maar er is nog geen beweging vastgesteld en een akkoord zit er niet meer in voor dit jaar. Sinds de begrotingsbesprekingen in mineur geëindigd zijn door die fiscale dossiers, heeft de regering Michel nog maar weinig grote beslissingen meer genomen. Zelfs de aanduiding van een nieuwe NMBS-baas ter vervanging van Jo Cornu sleept al maanden aan. De kern van volgende week maandagavond daarover zou resultaat moeten opleveren en kan de regering Michel weer wat ademruimte geven.

De kans is alvast klein dat er een regering Michel bis komt. En dat niet alleen omdat de verhoudingen tussen de partijen allesbehalve optimaal zijn. Mogelijk zal in 2019 de federale regering door de verhoudingen tussen de Franstalige partijen bepaald worden. PS heeft al heel wat stemmen aan PTB verloren en CDH zakt in de peilingen weg onder de tien procent. Daardoor is een nieuwe Waalse regering met PS en CDH mathematisch onmogelijk.

Met nog geen vijfentwintig procent van de stemmen zal de PS moeten toenadering zoeken tot het bijna even grote MR. De Franstalige liberalen zullen dus het aanbod krijgen van de PS om samen een Waalse regering te vormen. De as PS-MR zal zich dan aanbieden op federaal vlak om een regering te vormen. N-VA-voorzitter De Wever heeft altijd open en bloot gezegd dat hij niet in een regering stapt met de PS, tenzij er een allesomvattende confederale staatshervorming inzit.

Vraag is of N-VA met de ruim 26 procent van de laatste peiling sterk genoeg staat om dat af te dwingen. Het zal dus heel moeilijk worden voor de N-VA om zonder gezichtsverlies in een federale regering te stappen met de socialisten. Voor de N-VA is het daarom zo belangrijk dat de partij een schitterend verkiezingsresultaat haalt in 2019. Als de N-VA met kop en schouders uitsteekt boven haar Vlaamse concurrenten, wordt het dan zeer moeilijk om de grootste partij van het land naar de oppositiebanken te verwijzen. Daarom is N-VA op migratievlak zo scherp. N-VA wil zo groot zijn dat ze sterk genoeg is om haar voorwaarden op de leggen bij de regeringsvorming van 2019.