Diepe malaise in Venezuela - Mattias Tuyls

Mattias Tuyls is journalist bij VRT Nieuws. Hij verbleef op zijn 18de een jaar in een gastfamilie in Venezuela, was er een jaar geleden nog pop-up correspondent voor VRT Nieuws en volgt de ontwikkelingen in Latijns-Amerika.

Ping ! Whatsapp-berichtje…Ping! En nog één, Ping. Venezuela is opnieuw wakker en snakt naar contact met de buitenwereld, dat is duidelijk. Ping. De laatste weken regent het opnieuw berichtjes vanaf een bepaald uur, rond 20u meestal. Altijd een prima barometer voor de ernst van de situatie in Venezuela.

Sinds kort begint het ‘geping’ trouwens zo’n half uur vroeger want president Maduro heeft onlangs de Venezolaanse klok opnieuw een half uur vooruit gezet (nadat die door Chavez ooit een half uur achteruit werd gezet). Eén van zijn vele ‘homegrown’ maatregelen om de energiecrisis aan te pakken. Want een half uur langer daglicht, weet u wel.

Ondanks zijn, excusez-le-mot, ‘historische’ nederlaag bij de parlementsverkiezingen van 6 december vorig jaar, bepaalt en beveelt de opvolger van Chavez nog altijd in het land van olie, baseball en miss-verkiezingen. Of wordt dat stilaan: schaarste, onveiligheid en andere mis(s)toestanden.

Zo’n jaar geleden was ik er 3 weken voor VRT Nieuws. De ellenlange wachtrijen voor supermarkten en apothekers, de waanzinnige inflatie (dit jaar zou die tot meer dan 700 % oplopen…), de polarisering, de moordcijfers (Caracas is sinds eind vorig jaar officieel de onveiligste stad ter wereld). Al die zaken waren toen al moeilijk te negeren. Maar een jaar nadien lijken 2 factoren de toestand zo mogelijk nog erger te hebben gemaakt voor de Venezolanen.

Aan het trieste rijtje van een diepe economische , politieke en sociale crisis, mag je sinds enkele maanden ook een energiecrisis toevoegen. Klimaatfenomeen El Nino heeft er dan ook voor gezorgd dat het waterpeil van de belangrijkste stuwdam van het land gevaarlijk laag is gezakt. Als je weet dat Venezuela 70 % van zijn elektriciteit uit die dam haalt, heb je dus een nieuwe crisis. Otra mas! Het kon er nog wel bij…

De maatregelen die Maduro daarop genomen heeft, zijn de voorbije weken de wereld rond gegaan. Van ‘gefoefel’ met de lokale tijd tot vrouwen aanraden om geen haardroger meer te gebruiken. Niet minder dan heiligschennis in een land waar de ‘maakbare’ schoonheid van een vrouw zowat de nationale passie is.

Van het invoeren van een 2-daagse werkweek voor ambtenaren tot verplichte verlengde weekends voor de miljoenen Venezolaanse scholieren. Dat allemaal om energie te sparen. Het klinkt misschien dolkomisch, maar als je het elke dag aan den lijve moet ondervinden is het om te janken.

Zo ‘pingde’ mijn Venezolaanse middenklassefamilie vorige week nog hoe ze tussen de dagelijkse stroomonderbrekingen door een normaal leven proberen te leiden. Tja…Wat is nog normaal in Venezuela, these days?

Daarnaast kan je moeilijk om de politieke hoogspanning heen, sinds de verenigde oppositie het parlement in handen heeft. Voor het eerst in 17 jaar. Na de ‘historische’ uitslag van de parlementsverkiezingen eind vorig jaar, is er een ongeziene machtsstrijd losgebroken in het al jaren gepolariseerde land.

De oppositie ruikt haar kans op ‘verandering’, de regerende socialistische partij weigert de erfenis van Chavez zaliger uit handen te geven.

Dat lukt voorlopig nog aardig. Want ondanks hun minderheid in het parlement, hebben Maduro en co nog altijd belangrijke organen zoals het Hooggerechtshof en de Nationale Kiesraad aan hun kant. Die lijken dan ook met de regelmaat van de klok de plannen van de oppositie te dwarsbomen.

Zo diende die 2 weken geleden een petitie in, met bijna 2 miljoen handtekeningen om een proces op gang te brengen dat president Maduro vroegtijdig zou moeten afzetten. Die is sinds kort over de helft van zijn legislatuur. En volgens de Venezolaanse grondwet mag er dan een referendum worden georganiseerd, waarin de bevolking zich nog eens mag uitspreken over hun ‘leider’. Maar bij de Nationale Kiesraad blijft het voorlopig oorverdovend stil en de regering heeft al laten weten dat er geen referendum komt.

De gevolgen laten zich raden. De spanning stijgt nog maar eens in het Zuid-Amerikaanse land. Zo heeft Maduro voor 60 dagen de noodtoestand uitgeroepen, waarmee hij meer macht naar zich toe trekt, de oppositie komt opnieuw op straat en aan beide kanten worden er aan de lopende band stoere verklaringen afgelegd en beschuldigingen geuit.

Benieuwd waar dit eindigt. Terwijl Dilma in grote broer Brazilië alle internationale aandacht opeist, gaan ook de Venezolanen door met overleven. Verdomd patriottisch volkje trouwens. Bij elk groot evenement, waar ze vaak in de verste verte niets mee te maken hebben, duikt er wel prominent een geel-blauw-rode driekleur op…Het Eurovisiesongfestival, de Champions League voetbal, you name it…Moet u echt eens op beginnen letten het komende EK in Frankrijk.