Ontslag van Jambon en Geens: gemeend of theater? - Fabian Lefevere
Fabian Lefevere is eindredacteur bij deredactie.be en volgt de politieke actualiteit.
Waarom wel?
De feiten zijn zeldzaam ernstig. België is nog volop in rouw voor de doden die zijn gevallen op de luchthaven en in de metro van Maalbeek, maar dat proces wordt doorkruist door de verhalen over grondige fouten van de overheid. België zou geflaterd hebben en zelfmoordenaar Ibrahim El Bakraoui hebben laten lopen in de plaats van hem achter de tralies te steken.
Alsof dat niet volstaat, is er nog de vraag hoe het mogelijk is dat een notoir gangster als El Bakraoui voorwaardelijk vrijgelaten wordt. Tegen het advies van de gevangenisdirectie in, nota bene.
Jambon en Geens wezen zelf op de ernst van de feiten. Jambon: “Als je alles op een rijtje zet, kan je je inderdaad grote vragen stellen.” Geens ging zelfs nog een stapje verder, en haalde fouten bij de Belgische overheid aan: bij de diensten van het gerecht en misschien zelfs meer.
Volgens Geens verliep de doorstroming van informatie te langzaam. Vanuit Turkije, zegt hij, maar ook binnen België. Morgen geeft de regering meer uitleg in de Kamer.
Dat is sterke taal, die een ontslag rechtvaardigt. Niet dat Jambon en Geens persoonlijk verantwoordelijk zijn. Maar ze zijn natuurlijk wél politiek verantwoordelijk als hun diensten steken laten vallen. Vraag dat maar aan Johan Vande Lanotte en Stefaan De Clerck, ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie in 1998, die na de ontsnapping van Dutroux ontslag namen.
Waarom niet?
Binnen de regering neemt niet iedereen het aangeboden ontslag even ernstig. Eén bron spreekt zelfs botweg over “zever” als het ter sprake komt. Je zou dit, met enige kwaadwilligheid, ook als theater kunnen interpreteren: Jambon en Geens bieden snel snel hun ontslag aan, om eventuele manoeuvres van de oppositie voor te zijn.
Of om zich te profileren bij de publieke opinie, die – afgaand op de krantenkoppen – hoogst verontwaardigd is over wat allemaal gebeurd is. Overigens zou Jambon zijn ontslag hebben aangeboden met de bedenking dat hij eigenlijk het liefst wil verderwerken.
Michel kon het ontslag van twee van zijn topministers hoe dan ook niet aanvaarden. Het klopt wel dat je in een oorlogssituatie – zo zou Michel dat tegenover Jambon genoemd hebben – niet kunt weggaan.
Tegelijkertijd gaat het verder dan dat: de premier kan het zich simpelweg niet veroorloven om twee van zijn topministers – die lid zijn van de grootste Vlaamse partijen in de meerderheid – te zien sneuvelen. Dat zou meteen het einde van zijn regering betekenen. Op dit ogenblik kan België zich geen politieke crisis veroorloven.